Af Örgütü'nden Federe Kürdistan Bölgesi'ne dönük hak ihlali raporu
Uluslararası Af Örgütü, Federe Kürdistan Bölgesi’nde son bir yılda yaşanan insan hakları ihlallerine ilişkin raporunu yayımladı. Ağustos 2020’den bu yana bölge kentlerinde ekonomik krize karşı başlayan protestolarda ağır hak ihlallerinin yaşandığını belirten Af Örgütü, bölge hükümetine baskılara son vermesi çağrısı yaptı.
TUTUKLAMA KAMAPANYASI
Ekonomik krizin derinleşmesi üzerine Süleymaniye, Duhok ve Hewlêr’de geniş çaplı protestoların patlak verdiği hatırlatılan raporda, yolsuzluk, kamu kurumlarında çalışanların maaşlarının ödenmemesine karşı başlayan protestoların tutuklama kampanyasıyla bastırılmak istendiği kaydedildi. Baskılar sonucunda son bir yılda sadece Duhok ve Behdînan’da aralarında siyasetçi, sivil toplum örgütü temsilcisi ve gazetecilerin de bulunduğu en az 100 kişinin tutuklandığı belirtilen raporda, ayrıca 14 kişinin zorla kaybettirildiği bilgisi paylaşıldı.
ZORLA KAYBETTİRME
Ailelerin başvuruları sonucu 3 kişinin gözaltında olduğunun ortaya çıktığı ve ifadelerinin alınmasının ardından serbest bırakıldıklarına yer verilen raporda, 6 Eylül 2020’den sonra kendisinden haber alınamayan Duhoklu Süleyman Kamal’ın da asayiş güçleri tarafından gözaltına alındığı belirtilen raporda, ailesinin 3 ay 20 gün sonra ulaştığı Kamal’ın psikolojik baskıya maruz kaldığı aktarıldı.
İHLALLER
Af Örgütü’nün Federe Kürdistan Bölgesi’nde ağır hak ihlallerine maruz kalan 21 aileyle yaptığı görüşme soncunda hazırlanan raporda, şunlar kaydedildi: "Ekim 2020’de Duhok ve Hewlêr’de üç akvitist, iki gazeteci zorla kaybettirildikten sonra gözaltında oldukları öğrenildi. Mahkemeye çıkarılan aktivist ve gazeteciler, çıkarıldıkları mahkemece serbest bırakıldı. Devam eden yargılamalarda 5 kişiye ayrı ayrı 6 yıl hapis cezası verildi. Af Örgütü, tutuklananların ailelerinin taciz ve tehdide maruz kaldığını kaydetti. Gazeteci Sherwan Sherwanî, 7 Ekim 2020’de ev baskınıyla kötü muameleye maruz kalarak, gözaltına alındı. Ev baskınında bilgisayar, telefon ve kamerasına el konulan Sherwanî, kafasına silah dayandırılarak, yerlerde sürüklenerek gözaltına alındı. Mahkemeye çıkarılan Sherwanî, gerekçeler açıklanmadan tutuklandı. Sherwanî, 68 gün boyunca tek kişilik hücrede tutulmuş, gözleri önünde eşine tecavüz edildi. Gazeteci Ghudar Zebari de 22 Ekim 2020’de Duhok Asayişi tarafından gözaltına alındıktan aylar sonra ailesiyle yaptığı görüşmede, işkenceye maruz kaldığını paylaştı."
KORKU ATMOSFERİ
Af Örgütü, keyfi tutuklamalar, gözaltılar, zorla kaybetmeler, yargılamalar ve yargılama tehditlerle korku atmosferinin yaratıldığını belirterek, bununla ifade özgürlüğünün de ihlal edildiğine işaret etti. Tutuklanan gazeteci ve aktivistlerin serbest bırakılması için ailelerinin 7 Şubat’ta Hewlêr’de bulunan Birleşmiş Milletler binası önünde yaptığı eyleme yönelik polis müdahalesinde onlarca kişinin gözaltına alındığı kaydedilen raporda, "Af Örgütü, bu ailelerden 7 kişiyle konuştu. Hepsi uzun süre gözaltında tutulduğunu, gözaltında yiyecek ve su verilmediğini söyledi. Gözaltında kadın ve erkekten oluşan 70 kişiyle birlikte tutulduklarını aktardı. Tutuklu 5 gazeteci ve aktivistle ilişkili oldukları için suçlandılar. Tüm aileler gözaltında kaybedilmekle ve ölümle tehdit edildi" bilgilerine yer verildi. (MA)
