Diyarbakır’da kaçak yapı ve rant tartışması: AKP'li başkanın diktiğini yıkın

Remzi BUDANCİR

+GERÇEK- Diyarbakır’da uygulanan imar affıyla kentte rant alanları yaratıldığı ve kayyım yönetimindeki belediyelerin rant amaçlı kaçak yapılaşmaya izin verdiklerine dair tartışmalar sürüyor. Türk Mühendis ve Mimarlar Odaları Birliği (TMMOB), 30 Aralık 2021’de Diyarbakır Adliye binası önünde açıklama yaparak kaçak yapılaşmaya izin veren yetkili kurum ve kayyımlar hakkında savcılığa suç duyurusunda bulundu. Bunun ardından Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi kayyımı Vali Münir Karaloğlu ise "kentsel dönüşüm" adı altında başlatılan çalışmalar ile ilgili TMMOB’un açıklamaları ile ilgili "Diyarbakır'da valisi ile milletvekili ile ilçe belediye başkanlarıyla ihlasla, samimiyetle çalışan bir ekip var. Bunu sizde görüyorsunuz ama ne yazık ki iradeniz yok. İradenizi başkasına teslim etmişsiniz. Elinize tutuşturulan bildiriyi okuyorsunuz. Bu şehrin sahibi var" açıklamasında bulundu. Vali Karaloğlu, Kırklar Dağı üzerinden de TMMOB’u suçlayarak "Hiç o günkü belediye başkanını, meclis üyelerini, görevlileri eleştirdiniz mi? Hayır, niye? Çünkü sizin ağa babalarınız öyle istiyordu. Elinize tutuşturdular talimat verdiler. Sizde topuk selamıyla o bildiriyi okudunuz. Siz de inanmıyorsunuz söylediklerinize onu da biliyorum" dedi. Vali Karaloğlu’nun bu sözlerine tepkiler gecikmedi.

TMMOB: VALİ BU AÇIKLAMALARI İLE KAÇAK YAPI SAHİPLERİNİ KORUYOR

TMMOB Diyarbakır İl Koordinasyon Kurulu, Mimarlar Odasında yaptığı basın açıklamasında Vali Karaloğlu’na cevap vererek kentteki kaçak yapılar ile ilgili bilgiler verdi. Basın açıklamasını okuyan Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesi Eş Başkanı Ferit Kahraman, Diyarbakır valisi ve Büyükşehir Belediyesi kayyımının yaptığı açıklama ile suç duyurusunda bulundukları kaçak yapı sahibi kişileri ve bunlara izin veren tüm yetkilileri sahiplendiğini söyledi. Valinin bu açıklamaları ile suça bilerek ortak olduğunu ifade eden Kahraman, "Bu tehditkâr açıklamalarla, uymak zorunda oldukları kanun ve kuralları da yok saydıklarını göstermiş, bunun sonucunda da kentte daha çok rant ve yolsuzluğun önünün açılacağı kaygısını güçlendirmiştir. Dolayısıyla meslek odaları ve sivil toplum örgütleri olarak, yaşadığımız, havasından suyundan beslendiğimiz bu kentin sağlıklı, insani şartlarda bir yaşam alanı olması için zarar veren her türlü kaçak yapı ve ranta da karşı çıkacağız" dedi.

'BU KENT TOPLARLA SURLARI YIKAN VALİYİ DE, ŞATAFATLI BANYO YAPTIRAN KAYYIMI DA GÖRDÜ'

Diyarbakır’ın binlerce yıllık, onlarca medeniyetin izlerini taşıyan surları 'hava almıyor' diye top atışlarıyla yıkmaya çalışan valileri, oturduğu kayyımlık koltuğunun imkânlarıyla makam odasında kendisine şatafatlı banyolar kuran, halkın parasını ihale ve rantlarla yandaşlarına peşkeş çekenleri de gördüğünü hatırlatan Kahraman, mülki amirlerin, iktidar yöneticileri ve kayyımların iktidar partisi temsilcisi gibi davrandığını belirtti. Açıklamasında tartışmalara konu olan Kırklar Dağı projesi ile ilgili Valilik ile yapılan yazışmalar cevap verilmediğini ifade eden Kahraman, şunları söyledi: "O halde soruyoruz; bu yazışmaya hangi amaçların üzerini kapatmak için cevap verilmedi? Bu yazışmaya dair neden herhangi bir işlem yapılmadı? Hukuk ve demokrasinin hayat bulduğu yönetimlerde kamu kurumlarına atanmış ya da seçilmiş hiç kimse bulunduğu kentin sahibi değildir ve sahibiymiş gibi de yönetemez. Bizler, bu kentte yaşayan her bir canlıyı, Dicle Kaplumbağasını, Hevsel’de Dicle Güzeli Kelebeğini, Sur sokaklarında oynayan çocukları, kadınları, sokak hayvanlarını ve bu kentte yaşayan her bir bireyi bu kentin sahibi görüyoruz. Bu kentte yapılmış ve yapılacak tüm hukuksuz ve haksız kazançlara, kaçak yapılaşmaya, rantlara ve yolsuzluklara dair dün olduğu gibi bugün de aynı kararlılıkla karşı durmaya devam edeceğimizi kamuoyuna duyuruyoruz."

HATUN: TMMOB HİÇ BİR SARAYIN KAPISINDA TALİMAT BEKLEMEZ

Kahraman’ın ardından söz alan TMMOB İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Doğan Hatun, Vali Karaoğlu’nun açıklamalarına sert tepki gösterdi. Vali ve kayyımın kendileri, kurumları ve yöneticileri hakkında çirkin ithamlarda bulunduğunu ifade eden Hatun, TMMOB’un yarı resmi devlet kurumu olduğunu hatırlattı. Hatun, "TMMOB gücünü örgütlüğünden, üyelerinden ve halktan alır. Hiçbir sarayın kapısında talimat bekleyip topuk selamıyla beklemez. 68 yıllık mücadele tarihimizde sadece üyelerimize, örgütlüğümüze ve halkımıza hesap veririz. Örgütlüğümüzden, halkımızdan ve üyelerimizden talimat alırız. Bu böyle biline" diye konuştu.

'KIRKLAR DAĞI'NDA YENİ TİCARİ VE RANT ALANLARI KURULDU'

Hatun, Vali Karaloğlu’nun kendileri hakkında Kırklar Dağı üzerinden yöneltilen suçlamalara da cevap verdi. Vali Karaloğlu’na "Kırklar Dağında bize bir görev atfettiniz sayın vali" sözleri ile seslenen Hatun, "Kırklar Dağında, devlet kurumları içerisinde en temiz, en pirüpak olan neredeyse tek kurumuz. O dönemde de dönemin yöneticilerine sözümüzü net söyledik, bu dönemki yöneticilere de sözümüzü net söylüyoruz. Sizden önceki kayyım Kırklar Dağını yıktı ama oraya yeni ticari alanlar, yeni rant alanları kurdu. Biz sizin o rant alanlarınıza karşı Türkiye Cumhuriyetinin Anayasasına göre hukuksal süreci başlattık. Mahkeme bizi haklı buldu. Biz o davayı kazandık sayın vali. Sizin yapmanız gereken mülki idare olarak o kaçak yapıyı yıktırmaktır. Aslı astarı olmayan, bizi itham ederek bu suçtan kurtulamayacaksınız. Yapmanız gereken o mahkemenin kararını uygulamaktır. Kırklar Dağına o kurmuş olduğunuz ticari alanları yıkmaktır. Gün geçtikçe suç işlemeye devam ediyorsunuz. Bundan kaçamazsınız sayın vali" dedi.

'6 MAHALLE BİLEREK YIKTIRILDI'

Hatun’un gündeminde sadece Kıklar Dağı yoktu, Sur’daki yıkım ve yeni yapılaşmaya ilişkin de konuştu. 2016’ta sadece küçük bir yerde çatışmaların olduğunu ifade eden Hatun, TMMOB’un Sur yıkımı ile ilgili raporundan örnekler vererek, "Tarih veriyorum, 10 Mayıs 2016. Sadece küçük bir yer yıkılmış çatışmada. Bilerek ve isteyerek yıktınız Suru. 6 mahalleyi bilerek ve isteyerek yıktınız siz. Ama şunu unutmayın sayın vali, binlerce yıldır Diyarbakır Surları ayakta. Hatta tanklarla, toplarla yıkmaya çalışan valilere rağmen ayakta. Bizlerde Amed halkı olarak, Amed halkının sivil toplum kuruluşu olarak gücümüzü Amed Surlarından alırız. Binlerce iktidara karşı dimdik ayakta durdu. Biz Diyarbakır surlarını restore etmenizden dolayı teşekkür ettik. Yalnız emek sadece sizlerin değil. Bizim Mimarlar Odası Eş Başkanı 7/24 oda şantiye şefliği yaptı. Gözümüz kulağımız oradaydı. Anti demokratik bir çalışma yürütemediniz. Gözümüz kulağımız oradaydı çünkü" ifadelerini kullandı.

'KEPÇE VE DOZERLERLE HALKIN EVİNİ BAŞINA YIKTINIZ'

Diyarbakır’da devam eden kentsel dönüşüme de değinen Hatun, suç duyurularına konu olan kaçak yapılar ile ilgili de bilgiler verdi. Hatun, şunları söyledi: "Kendi açıklamanıza istinaden söylüyorum. ‘Dün Fis Kayayı yıktık. Bu gün Ali Paşayı yıkıyoruz. Çarşamba günü Kayapınar’ı yıkmaya geliyoruz’ dediniz. Bu sizin ağzınızdan çıkan cümledir. Bir buçuk yıldır bu şehirde görev yapıyorsunuz, ağzınızdan yıkımdan başka hiçbir cümle çıkmıyor. Bumudur sizin kamu hizmetiniz? Kepçe ve dozerlere halkın evini başına yıkarak bu işten kurtulamazsınız. Biz kaçak yapı derken gariban halkın kendi imkanlarıyla kurduğu evleri kast etmemiştik. Bilseydik daha anlaşılır bir şekilde dile getirirdik. Siz 1960’lardan, 70’lerden, 80 darbelerinden, 90’lardaki köy yıkmalarından kaçıp Diyarbakır’da zar zor sadece barınabileceği bir evi yapan gecekondularda yaşayan insanlara mı günüz yetiyor?

'AKP BELEDİYE BAŞKANIN DİKTİĞİ KAÇAK YAPIYI YIKIN, GARİBANIN EVİNİ DEĞİL'

Ticari hastanelere, kaçak yapılaşma yapılan yerler, hala inşaat halinde olup otel yapan, sizden cesaret alıp kaçak kat ekleyenler, Newroz Parkı yanında utanmadan kocaman düğün salonları yaptıkları için sizin hakkınızda suç duyurusunda bulunmuştuk. Belgeleri var. İlgili belediyelere yazı yazmıştık. AKP Belediye başkanının kaçak bir şekilde Batıkent tarlasına koyduğu yapıyı yıkmanızı söylemiştik biz size. Siz yanlış anlamışsınız, bizim derdiğimiz gariban halkın evi değildi. Gidip Benusen mahallesinde, kepçelerle, dozerlere ne olduğu belirsiz insanları yanınıza alarak sadece bu şehrin yüzde 15 oyunu alan iki milletvekilini yanına alarak bu kentin sahibi olamıyorsunuz. Kusura bakmayın, siz atanmış bir memursunuz sadece. Bu kentin sahibi değilsiniz. Bu kentin sahiplerinin evini başına yıkanlarsınız siz."

'SUR'DA ALT YAPI ENKAZ HALİNDE'

Sur içi sadece Surlardan ibaret değildir. Yasaklı 6 mahallede sözde restore ettiğiniz yapıları da biliyoruz. Neden açmıyorsunuz kamuoyuna bunları. Sur kayyımı, sizin ilgi alanında değil mi oradaki yapılar. Nasıl restore ettiğinizi açıklayın. Orada, 2 yıl boyunca altyapı gerekçesini sundunuz. Surun alt yapısını yeniden yapıyoruz dediniz. Bütün kamuoyu şunu bilsin. İki yıl boyunca alt yapı çalışmaları enkaz durumda. Şu anda surun içerisinde, yasaklı 6 mahallede, sözde restorasyon yapılan bütün yapıların bodrum katları bir buçuk metre suyla doludur. Bu nasıl bir alt yapı çalışmasıdır. Bu hırsızlık değil de nedir. Milyonlarca alt yapıya harcanan parayı kim götürdü. Kırklar Dağından 100 milyon belediyeye bütçe çıkmış. 100 milyon borcu şuradan temin edebilirsiniz sayın vali. Bürokratlarınızın bu halkın parasını, vergisini çaldığının bir kısmını alın, belediyenin bütçesine bırakın sulha gidersiniz. Bunun hesabını bize sormayın. O paraları biz götürmedik. O kararları biz vermedik. Biz karşı duran tek kurumuz."