Şekere hukuksuz zam

Faiz inatlaşması yüzünden olağanüstü yükselen kurun yol açtığı zam sağanağına devletin hukuksuz şeker zammı da eklendi. Devlete ait Türkiye Şeker Fabrikaları (Türkşeker) geçen salı günü şekere yüzde 25 oranında zam yaptı. Zamla birlikte kamu şirketinin piyasaya sattığı şekerin kilogram fiyatı KDV hariç 3.93 liradan 4.91 liraya çıktı.

Türkşeker'de şeker fiyatlarına zam yapma yetkisi sadece yönetim kuruluna ait. Mevzuat gereği yönetim kurulu kararı olmadan şekerin fiyatı ne düşürülebiliyor ne de artırılabiliyor. Ancak yönetim kurulundaki üyelerin görevine 3 ay önce son verildi, yerlerine ise hiç kimse atanmadı. Sözcü'de yer alan habere göre buna rağmen Türkşeker Genel Müdürlüğü, yönetim kurulunun oluşmasını ve karar almasını beklemeden, hiç ir yetkisi olmadığı halde şeker fiyatlarını artırdı.

TÜCCARLAR ŞEKERİ STOKLADI

Türkşeker'in elindeki ürünleri nasıl fiyatlandıracağı, nasıl satacağı, hangi durumlarda kimlere indirim yapacağı gibi konularda "mal ve hizmet satış yönetmeliği" hükümlerine göre hareket etmesi gerekiyor. Yönetmeliğin ekinde yer alan "ek-1" hükümlerine göre, Türkşeker'de pancar, şeker, etil alkol, bioetanol, suni gübre, melas ve küspe ile gayrimenkul, taşıt, demirbaş ve makine satışları yönetim kurulunun saptayacağı fiyat veya esaslar çerçevesinde yapılabiliyor. Görevden alınan yönetim kurulu, yetkisini kullanıp şekerin kilogram fiyatını 3.93 lira olarak belirlemişti.

Yönetim kurulunun belirlediği bu fiyatın yönetmelik gereği yine yönetim kurulu kararıyla değiştirilmesi gerekiyordu. Ancak 3 ay önce Türkşeker özelleştirme idaresinden alınıp Türkiye Varlık Fonu (TVF) portföyüne eklendi. Bu değişiklikle birlikte yönetim kurulu üyelerinin tamamının görevine son verildi.

Fon yeni yönetim kurulu üyelerini belirleyemeyince Türkşeker'de büyük bir yönetim boşluğu oluştu. Piyasada şeker fiyatları maliyetlerin de etkisiyle yükselirken Türkşeker bir kuruş bile zam yapacak yetkili bulamadı. Boşluğu fırsata çeviren tüccarlar Türkşeker'in ucuz şekerini kendi depolarına çekip stoklarını büyüttü. Şirketler kârını artırırken maliyetinin altında satış yapan Türkşeker kâr edemez hale düştü.

Türkşeker'in yönetim kurulunun uzun süre boş bırakılmasının stokçuların da ekmeğine yağ sürdüğü, şeker piyasasında hakimiyet kuran 3 büyük firmanın Türkşeker'den ucuz şekeri alarak stokçuluk yaptığı da iddia edildi.

BAKAN TALİMATI MI?

TVF portföyüne giren Türkşeker geçen hafta idari yönden Tarım Bakanlığı'nın ilgili kurumuna dönüştürüldü. Aradan bir hafta geçmesine rağmen Tarım Bakanlığı Türkşeker'in boş bekleyen yönetim kurulu üyeliklerine atama yapmadı. Kurul oluşturulamayınca zam kararını alacak yetkili organ boşluğu devam etti.

Haberde bu sırada Tarım Bakanı Bekir Pakdemirli ile Türkşeker Genel Müdürü Mücahit Alkan ikili bir görüşme yaptığı ve bu görüşmenin hemen ardından zammın açıklanması, "Zam yönetim kurulu yerine Bakan talimatıyla mı yapıldı?" sorularına yol açtı. Maliyetler aşırı yükseldiği için şeker zammının kaçınılmaz olduğu, ancak zorunluluk dahi olsa mevzuat çiğnenerek zam yapılamayacağı belirtiliyor. Zamma hukuki dayanak oluşturmak için ilk atanacak yönetim kuruluna zammın onaylatılması bekleniyor.