Artı Gerçek - Karadeniz Ekomomik İşbirliği Örgütü ve Ermenistan Cumhuriyeti Daimi Temsilciliği organizasyonu ile yapaılan "Aram Haçaturyan 120" etkinliği, 20-21 Eylül 2023 tarihlerinde İstanbul'da düzenlenecek.

20 Eylül günü yapılacak panele, New York’tan özel olarak davet edilen ünlü piyanist Şahan Arzruni de konuşmacı olarak katılacak. Sanatçı, Aram Haçaturyan üzerine hem yorumcu hem de araştırmacı olarak yaptığı çalışmaları panelde sunacak. Etkinlikte, Aram Haçaturyan’la tanışıklığı olan müzisyen Yüksel Koptagel, müzik yazarı Evin İlyasoğlu ve Erivan’dan Aram Haçaturyan Müzesi Müdürü Armine Grigoryan da panelistler arasında olacak. Panelin moderatörlüğünü, İstanbul’da Ermenice yayımlanan Jamanak Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ara Koçunyan yapacak.

Panele, sınırlı sayıda kişi özel davetiye ile katılacak.

CEMAL REŞİT REY'DE BÜYÜK KONSER

Panel sonrasında Şahan Arzruni, Cemal Reşit Rey’in tarihi Steinway piyanosuyla Aram Haçaturyan’ın eserlerini çalacak. Ardından Pera Müzesi’nde resepsiyon düzenlenecek.

21 Eylül Perşembe günü saat 19.30’da ise Harbiye Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda herkesin davetli olacağı bir konser düzenlenecek. Konserden önce Erivan’dan davet edilen Haçaturyan Üçlüsü, ardından da şef Oleksandr Samoylenko yönetiminde İstanbul Filarmoni Derneği Oda Orkestrası sahne alacak. Finalde ise iki ekip, birlikte Haçaduryan’ın ünlü "Kılıçların Dansı" eserini çalacak.

UNESCO’NUN DA TAKVİMİNDE YER ALIYOR

Ayrıca, yapımı Erivan’daki Aram Haçaturyan Müzesi tarafından ait olan, sanatçının turneleri hakkında hazırlanmış animasyon filmin de gösterimi yapılacak. UNESCO’nun da takviminde yer alan jübile için; Pera Müzesi, İstanbul Filarmoni Derneği ve Erivan’dan Aram Haçaturyan Müzesi katkı sunarken, etkinlik salonu İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından tahsis edildi.

ARAM HAÇATURYAN KİMDİR?

Aram İlyiç Haçaturyan Çarlık Rusya'sına bağlı Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Ermeni ailesinin çocuğu olarak doğdu. Gençliğinde çevresinde duyduğu müzikle büyülenmişti ama başlangıçta müzik eğitimi almadı. 1921’de tek kelime Rusça bilmeden Moskova’ya gitti. Daha önce bir müzik eğitimi almamasına rağmen yeteneği sayesinde Mihail Gnessin yönetimindeki Gnessin Enstitüsüne çello öğrencisi olarak kabul edildi. 1925'te kompozisyon sınıfına girdi ve 1929’da Nikolay Myaskovski yönetiminde çalışacağı Moskova Konservatuvarına geçti. 1930’larda sınıf arkadaşı Nina Makarova ile evlendi. 1951’de Moskova Gnessin Devlet Müzik ve Eğitim Enstitüsüsü’nde profesör olarak göreve başladı. Besteciler Birliğinde de önemli görevler aldı ancak, “şekilci” bulunarak Prokofyef ve Şostakoviç’le birlikte eserleri kınandı. Her şeye rağmen bu üçlü Sovyet müziğinin devleri olarak tanındı ve 20. yüzyılın önde gelen bestecileri olarak kabul edildi.

1920’lerde Ermenistan bir Sovyet Cumhuriyeti ilan edildiğinde Gürcü-Ermeni sanatçılarla bir propaganda turuna katıldı. 1943'te Komünist Parti’ye katıldı. Ermenistan sevgisi ile beraber komünist ideallere bağlılığını eserlerinde görmek mümkündür. Özellikle Gayane adlı balesi bir kolektif çiftlikte geçer. İkinci senfonisi komünizme övgü olarak sunulmuştur.

1 Mayıs 1978’de ölen besteci Erivan’da toprağa verilmiş ve 1998’de 50 dram’lık kâğıt para üstüne resmi konulmuştur. (KÜLTÜR SANAT)

Rana Cabbar'ın ardından: 'Büyük aktör... Ermeni olduğu ancak o ölünce bilinmiş'