Holokost filmlerinin yönetmenleri karşı karşıya: 'Alkışlanması dehşet verici'
Artı Gerçek - Bu yılki Oscar ödüllerinde, En iyi Uluslararası Film Ödülü'nü kazanan İlgi Alanı'nın (The Zone of Interest) yönetmeni Jonathan Glazer'ın törende hem 7 Ekim'de Hamas tarafından öldürülen İsraillileri hem de Gazze'de öldürülenleri "insandışılaştırma faaliyetlerinin" kurbanları olarak andığı konuşmasının yankıları sürüyor.
Glazer'a, BAFTA ve Altın Palmiye Ödüllü, 2015 tarihli bir başka Holokost filmi olan Son of Saul'ün Macaristanlı yönetmeni László Nemes'in de aralarında bulunduğu bazı isimlerden tepkiler gelirken, Asif Kapadia, Jesse Peretz gibi yönetmenler ise Glazer'a destek verdi.
Kendisi de Britanyalı bir Yahudi olan yönetmen Glazer, Auschwitz'de geçen Holokost dramasının En İyi Uluslararası Film seçilmesinin ardından sahneye çıktığında ayakta alkışlandı.
FİLMDEKİ TOPLAMA KAMPI SESLERİYLE GAZZE ARASINDA PARALELLİK KURMUŞTU
Glazer, 'İlgi Alanı' filminde, Auschwitz toplama kampındaki soykırım faaliyetinin planlanmasından sorumlu SS görevlisinin, ailesiyle yaşadığı ve onları kamptan tek bir duvarla ayran bahçeli büyük evlerinde, Auschwitz'den gelen işkence ve katliam seslerine rağmen buradaki gündelik hayatlarının hiç aksamadan devam etmesini merkeze alıyordu. Yönetmen, ödül konuşmasında da bu seslerle, Gazze'deki mevcut çatışma arasında, seyircilerin alkışları ve kendi mırıldanmaları nedeniyle tam olarak duyulmasa da bir paralellik kurmuştu.
Akademi'nin resmi konuşma metnine göre Glazer, "Filmdeki tüm seçimlerimiz, bizi günümüzle yüzleştirmek için yapıldı, bakın o zaman ne yaptılar demek için değil, bakın şimdi ne yapıyoruz demek için" dedi.
Glazer'ın konuşmasından bir bölüm şöyle:
Filmimiz insanlıktan çıkmanın en kötü noktaya vardığını gösteriyor. Bu geçmişimizi ve bugünümüzü şekillendirdi. Şu anda burada Yahudiliklerini ve Holokost'un pek çok masum insan için çatışmaya yol açan bir işgal tarafından gasp edildiğini reddeden insanlar olarak duruyoruz. İster ekimin kurbanları olsun, İsrail'de 7 Ekim'in kurbanları ya da Gazze'de devam eden saldırının kurbanları, bu insanlık dışı muamelenin tüm kurbanları olarak nasıl direneceğiz?
58 yaşındaki Glazer, galibiyetin ardından kulisteki basın odasını terk etti ve konuşmasının ardından gelen tepkileri açıklığa kavuşturmak için herhangi bir röportaj vermedi.
'O AYAĞA KALKTI VE GERÇEĞİ SÖYLEDİ'
Amy'yle 2015'te En İyi Uzun Metraj Belgesel Oscar'ını kazanan Asif Kapadia, Variety'ye şunları söyledi:
"Gücünü, konumunu ve en büyük küresel sahneyi, çok muhafazakar ve riskten kaçınan ve insanları kara listeye alma konusunda uzun bir geçmişi olan bir sektörde, gücü olmayan, sesi çıkmayan ya da konuşmaktan korkan insanlar adına konuşmak için kullandı. O ayağa kalktı ve gerçeği söyledi. Gerçek sanatçılar böyle yapar."
Bu destek, Ah Salak Kardeşim (Our Idiot Brother) filminin ve HBO dizisi Girls'ün yönetmeni Jesse Peretz tarafından da yinelendi:
"Bence bu, nüanslı bir dil kullanmanın ne yazık ki tehlikeli olduğu bir durum çünkü yoğun duygularımız bizi rahatsız eden kelimelerin arkasındaki anlamı eğip bükmemize neden olabilir. Böylece onları reddetmek daha kolay hale gelir."
'HOLOKOST'U KÜÇÜMSÜYOR'
Ancak Glazer'ın konuşmasını eleştirenler de oldu. Karalama Karşıtı Birliği (Anti-Defamation League) CEO'su Jonathan Greenblatt, sosyal medya hesabında şunları yazdı:
Birinin Holokost hakkında çektiği bir film için ödül alırken Holokost'u kelimenin tam anlamıyla küçümsediğini görmek gerçekten cesaret kırıcı. Glazer, insanlıktan çıkarmanın nereye varabileceğini anlamaktan bahsediyor ancak mevcut savaşa yol açanın Hamas'ın Yahudileri ve İsraillileri insanlıktan çıkarması olduğu gerçeğini görmezden geliyor. Açık olmak gerekirse, İsrail kimsenin Yahudiliğini gasp etmiyor. Her Yahudinin var olma hakkını savunuyor.
'SİNEMANIN ELİTLERİ TARAFINDAN ALKIŞLANMASI DEHŞET VERİCİYDİ'
Independent Türkçe'nin aktardığına göre, yine Auschwitz'de geçen Saul'un Oğlu'yla (Son of Saul) 2016 Oscar'ını İlgi Alanı'yla aynı kategoride kazanan Macar yönetmen László Nemes, Glazer'ın konuşmasını kınadı:
"İlgi Alanı'nı çok beğeniyorum ve önemli bir film olduğunu düşünüyorum. Böyle bir film yaptığınızda bunun getirdiği bir sorumluluk vardır. Glazer, Avrupalı Yahudilerin yok edilmesi de dahil olmak üzere bu sorumluluğu ölçmekte açıkça başarısız oldu. Ve sinemanın elit kesiminin onu bunun için alkışlaması dehşet vericiydi"
BARIŞ İÇİN YAHUDİ SESİ: ELEŞTİRENLER DİKKATİMİZİ FİLİSTİN'DEN UZAKLAŞTIRMAK İSTİYOR
Barış için Yahudi Sesi'nin (Jewish Voice for Peace) yönetici direktörü Stefanie Fox ise Glazer'a itiraz edenlere, "O, Holokost'tan çıkarılan dersleri 'günümüzde karşımıza çıkan' dehşete atfetmek isterken, onu eleştirenler dikkatimizi İsrail hükümetinin Filistinlilere yönelik soykırımından uzaklaştırmaktan başka bir şey istemiyor. Glazer, özgürlük ve adalet mücadelelerinde Filistinli kardeşlerimize katılarak tarihimizi onurlandıran ve sayıları giderek artan Yahudiler adına konuşuyor." dedi. (KÜLTÜR SANAT)
