Türkiye'den kaçırılan sekiz eserin iadesi için kampanya başlatıldı
Artı Gerçek - Nereidler Anıtı, Payava Lahdi, Thyke Heykeli gibi daha evvel yurt dışına kaçırılan sekiz tarihi eserin iadesi için Antalya Tanıtım Vakfı (ATAV) 'Eserler Ait Olduğu Yerde Güzeldir' adlı bir imza kampanyası başlattı.
Change.org'ta başlatılan projeye destek verenlerin sayısı 25 bine yaklaştı. İmza sayısı 100 bin olduğunda eserlerin iade talebi UNESCO'ya ulaştırılacak.
ATAV Başkanı Yeliz Gül Ege, eserlerin genelde 19’uncu yüzyıl ve öncesinde kaçırıldığını söyleyerek, devam eden eser kaçakçılığının sonlandırılması için kanunların caydırıcı olması gerektiğini ifade etti.
Ege konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
"Bu sivil toplum inisiyatifi olarak gönüllü ve uluslararası bir çalışma çünkü tüm dünyadan katılımcı var. Kampanya kapsamında verilen toplam imza sayısı 25 bine çok yaklaştı. Burada öncü kurum Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanlığı’dır. Bakanlığımızın son yıllarda imzalamış olduğu protokoller var, birisi Amerika ile böylece eserlerin kaçırıldığı tespit edildiği anda çok daha kısa bir sürede ülkemize iadeleri sağlanıyor. Hali hazırda süren eser kaçakçılığının artık sonlanmasını istiyoruz."
'ÇALIŞMALARIN GİZLİLİKLE YÜRÜTÜLMESİ GEREKİYOR'
Projeyi vakıf olarak sürdürdüklerini anlatan Ege, "Çok güzel de bir yenilik var. 1 yıldır bakanlığın organize ettiği uzman bir ekip özellikle antik kent yakınlarındaki ilköğretim ve ortaöğretimdeki çocuklara birer tarihi eseri koruma görevi veriyor. Bunu da anlatarak ve bilinçlendirerek yapıyoruz. Projede 8 eser yer alıyor, iadelerini istiyoruz henüz ülkemize getirilen olmadı. Bu eserler 19’uncu yüzyıl ve öncesinde yurt dışına kaçırılmış. Çok büyük eserler bazılarıyla ilgili çalışmalar var. Bu çalışmaların gizlilikle yürütülmesi gerekiyor" ifadelerini kullandı.
Kampanya kapsamında olmayan 12 eserin Antalya Müzesi’ne kazandırıldığını aktaran Ege, “Bunların bazıları geçici olarak sergileniyor, çok değerliler. 6 eser de kasım ayında şehrimize geldi. Toplamda 18 bize ait eser Antalya Müzesi’nde sergileniyor. Yetkililerden aldığımız bilgiye göre bu eserler orijinalliğini koruyor, herhangi bir tahribat yok. Kaçıranlar ve alıcılar aslında çok bilinçli, evinde izinle tutanlar da vardır. Bizim bile bilmediğimiz ama bakanlığın izini sürüp bulduğu eserler var. Bunlarla ilgili de geri getirme çabaları sürüyor. Yakında müjdeli haberler olacak” dedi.
'KOLAY PARA KAZANMAK İSTEYENLER GELECEĞİMİZİ YOK EDİYOR'
Eserlerin yakın zamanda geri getirilmesiyle ilgili umutlu olduğunu ifade eden Ege sözlerini şöyle sürdürdü:
"Kampanyayla asıl amacımız da bilinçlenmeyi sağlamak. Kolay para kazanma yoluna giden insanlar geleceğimizi yok ediyor. Aslında geçmiş, gelecektir. Türkiye’ye irili ufaklı 400 ile 600 eser geri getiriliyor. 2023 yılı içinde umutluyum, çalışmalar sürüyor. 2024 yılı da olabilir Antalya’ya yeni eserler dönecek. Kaçırılan eserlerin değeri yüksek olduğu için ölçemiyoruz. Eserlerin getirilmesinde de ciddi masraflar yapılıyor. Ama işte imzalanan protokoller bu masrafları minimuma indiriyor veya hiç yaptırmayabiliyor."
Şu anda başlatılan kampanyayla iadesi talep edilen eserler ve bulundukları yerler şöyle:
1- Nereidler Anıtı (Britanya Müzesi)
2- Harpy Anıtı (Britanya Müzesi)
3- Payava Lahdi (Britanya Müzesi)
4- Ksanthos F,G, H Anıtı (Britanya Müzesi)
5- Trysa Heroonu (Viyana Sanat Tarihi Müzesi)
6- Myra Kaya Mezarlarından bir çocuk kabartması (Atina Müzesi)
7- Perge’den bir Thyke Heykeli (Belçika)
8- Sion Definesi (Washington, Dumbarton Oaks Arkeoloji Entitüsü - ABD)
(KÜLTÜR SANAT)
ABD'den iade edilen 12 tarihi eser Antalya'da sergileniyor
Yıldız Sarayı'ndan çalınan kitaplar ve tarihi eserler bulundu
Hatay'daki tarihi eserler koruma altına alındı
Arkeolog Kobaner: Depremde yıkılan tarihi eserlerin parçaları restorasyonlarında kullanılmalı