Türkiye'den Yunanistan'a 'Elgin Mermerleri' desteği: Meşrulaştıracak bir kanıt yok

Artı Gerçek - Yunanistan ile İngiltere arasında diplomatik krize yol açan Elgin Mermerleri'nin iadesi tartışmasında, Türkiye'de Kültür Bakanlığı'nın üst düzey yetkililerinden Yunanistan'ın iddialarını destekleyen bir açıklama geldi.

Kültür Bakanlığı'nın Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanı Zeynep Boz, İngiltere'nin, Atina Akropolis'inden götürülen eserlerin, o dönemde Birleşik Krallık'ın Osmanlı Büyükelçisi Lord Elgin tarafından İmparatorluğun izniyle, meşru yollardan taşındığı yönündeki iddiasına dair hiçbir kanıt bulunamadığını belirtti.

'YUNANİSTAN'I KUTLAMAK İÇİN SABIRSIZLANIYORUZ'

Boz, UNESCO'nun Paris'teki Kültür Varlıklarının İadesini Destekleme Hükümetlerarası Komitesi'nin son toplantısında yaptığı konuşmada, Elgin mermerleri hakkında şunları söyledi:

“İngiliz sömürgecileri tarafından o dönemde yapılan bu satın alımı meşrulaştıracak bir belgenin varlığı bilgimiz dahilinde değildir. Dolayısıyla o dönemin kanunlarını göz önüne alsak bile, bunun yasallığını tartışmaya gerek olduğunu da düşünmüyorum. Tüm kalbimizle, bu heykellerin Yunanistan'a iadesini kutlamak için sabırsızlanıyoruz. Çünkü böyle bir gelişmenin, kültürel varlıkların korunmasına yönelik davranışlarda bir değişime işaret edeceğine ve dünya çapında gönderilecek en güçlü mesaj olacağına inanıyoruz”

'SON DERECE ÖNEMLİ BİR İTİRAF'

The Guardian'da yer alan haberde, Türkiye'nin Lord Elgin'in Akropolis'ten eski eserleri çıkarmak için Osmanlı yetkililerinden izin aldığı iddiasını açıkça reddetmesi, Yunanistan'ın Elgin (Parthenon) mermerlerini British Museum'dan geri almak için yürüttüğü kampanyada, iki ülke arasındaki tarihsel sorunlara dikkat çekecek şekilde Yunanistan'ın "beklenmedik bir müttefik" kazanması olarak yorumlandı.

Atina'daki yetkililer, Boz'un açıklamalarını "son derece önemli bir itiraf" olarak nitelendirdi.

Yunanistan'ın devlet televizyonu ERT'ye de konuşan Boz, bulunan tek kanıtın İtalyanca yazılmış bir ferman olduğunu, ancak bu fermanın ne sultanın imzasını ne de mührünü taşıdığını, bunun da İmparatorluk sarayından geldiğini doğrulayacağını söyledi.

Guardian'a konuşan Atina'daki yetkililer, Boz'un açıklamasının, antik oymaların Osmanlı yetkililerinin rızasıyla elde edildiği yönündeki iddiaları çürütmek açısından kilit önem taşıdığını söyledi.

LORD BYRON BİLE KINAMIŞTI

Elgin'in emriyle çalışan ekipler, 1801 yılında mermer testereler ve diğer makinelerle bir zamanlar Parthenon'u süsleyen anıtsal frizden heykelleri çıkarmaya başladı. On yıldan fazla süren bu taşıma sürecinde, o dönemde bile Elgin'in çağdaşı Lord Byron, bu olayı şiirle kınamıştı.

BRİTİSH MUSEUM, MERMERLERİN YASAL YOLLARDAN GELDİĞİNİ SAVUNUYOR

Ancak 1816 yılında, o zamanlar iflas etmiş olan İskoç diplomattan mermerleri satın alan British Museum her zaman mermerlerin yasal yollardan elde edildiğini savundu.

Boz, UNESCO'nun Paris'teki Kültür Varlıklarının İadesini Destekleme Hükümetlerarası Komitesi'nin son toplantısında İngiltere temsilcisi, heykellerin Osmanlı döneminde yasal olarak satın alındığını yinelediğinde müdahale etmek zorunda hissettiğini ifade etti.

BRİTRANYALILAR, ESERLERİN YUNANİSTAN'A İADESİNDEN YANA

Yunanistan, klasik sanatın doruk noktası olarak görülen hazineleri Atina'daki diğer kalıntılarla yeniden bir araya getirmek için 40 yıl önce başlattığı kampanyadan bu yana giderek artan bir destek kazandı. Birbiri ardına yapılan kamuoyu yoklamaları, Britanyalıların çoğunluğunun da eski eserlerin söküldükleri ülkeye iade edilmesinden yana olduğunu gösterdi.

Yunan hükümetine bu konuda danışmanlık yapan kültürel miras hukuku profesörü Irene Stamatoudi, "British Museum her zaman hazinelerin yasal olarak satın alındığını savundu; bu onun temel argümanı oldu. Orijinal arşivleri elinde bulunduran ve bunu kanıtlayacak belgeye sahip olabilecek ülkenin böyle bir belgenin olmadığını söylemesi artık çok önemli. Bizim için bu çok olumlu bir gelişme" dedi.

'TÜRKİYE'NİN MÜDAHALESİ ATİNA'NIN DAVASINI GÜÇLENDİRDİ'

Eserlerin 2 bin 500 yıl önce tasarlandıkları yere geri getirilmesini "ulusal bir hedef" olarak nitelendiren Yunanistan Kültür Bakanı Lina Mendoni, Türkiye'nin müdahalesinin Atina'nın davasını güçlendirdiğini söyledi.

"Elgin'in Parthenon heykellerine barbarca davranmasına izin veren herhangi bir Osmanlı fermanı asla yoktu" diyen Bakan Mendoni, "Türkiye ortaya çıktı ve Yunan tarafının yıllardır savunduğu şeyi, yani fermanın olmadığını teyit etti." ifadelerini kullandı.

'HEYKELLERİN YUNANİSTAN'A İADESİNE YÖNELİK GÜÇLÜ ARZUYU ANLIYORUZ'

British Museum ise yaptığı açıklamada, iki yüzyıldan uzun bir süre geçmesine rağmen kültürel kavganın uyandırmaya meyilli olduğu derin duyguların farkında olduğunu belirtti.

Yunanistan merkezli televizyon kanalı Skai TV'ye konuşan bir müze sözcüsü "British Museum, Yunanistan'ın Parthenon heykellerinin Atina'ya iadesine yönelik güçlü arzusunu kabul etmektedir. Bu konudaki derin duyguları anlıyor ve saygı duyuyoruz." (Kaynak: The Guardian)

Yunanistan ile İngiltere arasında 'Parthenon' krizi: Sunak, Miçotakis'le görüşmeyi iptal etti

Yunanistan, İngiltere'den Parthenon heykellerini istedi

Elgin Mermerleri krizinde tarihi belgeler yeniden gündemde: Kaçırıldı mı bağışlandı mı?