14 Mayıs günü veri akışı tedirginliği: Partiler 'seçim sonuçları' hazırlığında
Oğulcan ÖZGENÇ
ANKARA - 14 Mayıs Milletvekilliği ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerine sayılı günler kala seçim sonuçlarının manipüle edilmesine karşı alınacak önlemler muhalefet partilerinin gündeminde. Uzmanlar dezenformasyona uğratılmış seçim sonuçlarının seçmen davranışını etkileyebileceğine dikkat çekerken muhalefet partileri geliştirmiş oldukları teknik altyapılar, teyit amaçlı sistemler ve dijital platformlar aracılığıyla seçim sonuçlarına ilişkin verileri an be an takip edeceğini belirtiyor.
Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu, 14 Mayıs seçimleri için yaptığı açıklamada, YSK'ye de AA'ya da güvenmediklerini belirtmiş, görevlilerin ıslak imzalı sandık tutanaklarını mutlaka almaları gerektiği uyarısını yinelemişti. AA ise elde ettikleri verileri kesintisiz aktaracaklarını açıklamıştı.
CHP TESTLER YAPIYOR: SEÇİM GÜNÜ ANTRENMANI
CHP Bilgi ve İletişim Teknolojilerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel, teknik altyapı çalışmalarını tamamladıklarını belirtti. 2019 seçimlerinde kullandıklarını teknik altyapıyı, mobil ve web tabanlı uygulamaları güncellediklerini belirten Adıgüzel, “Veri girişlerine yönelik bugüne kadar ilçe örgütlerimizle iki test çalışması gerçekleştik. Üçüncü testimizi de gerçekleştireceğiz. Seçim gününe kadar en az iki test çalışması daha da yapacağız. Testten kast ettiğimiz nedir? Örgütlerimiz sanki seçim günüymüş gibi onlara verdiğimiz zaman diliminde hem mobil uygulama hem de web üzerinden seçim sonuçlarını giriyorlar. Hem sistemimizi test etmiş oluyoruz hem de ilçelerimiz için de seçim günü için bir antrenman oluyor bu” diye konuştu.
Hem CHP hem de Millet İttifakı olarak çalıştıklarını vurgulayan Adıgüzel, “İnternet kesilmesi, elektrik kesilmesi de dahil olmak üzere, her türlü farklı senaryo üzerinde çalıştık. Bunlara ilişkin gerekli planlamaları yaptık, tekrar testlerini yapıyoruz” ifadelerini kullandı.
HDP’NİN TEKNİK ALTYAPISI: 'PROGRAM BİZİ UYARIYOR'
HDP Seçim İşleri Komisyonu’ndan Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı ve Yeşil ve Sol Parti Ankara Milletvekili adayı Emirali Türkmen, seçim sonuçlarına ilişkin verileri teyit etmek üzere 7 Haziran seçimlerinden bu yana kullandıkları teknolojik bir altyapılarının olduğunu ifade etti. Söz konusu altyapının eksiklerini bu süreçte tamamladıklarını belirten Türkmen, “Bu teknik altyapı aracılığıyla seçmenlerden gelen sandık sonuçlarını kayıt altına alıyoruz. Böylece Yüksek Seçim Kurulu ile bize gelen veri birbirini tutmuyorsa program bizi uyarıyor. Bu halde biz de gereken kontrolleri yapıyoruz” dedi.
DEVA DİJİTAL PLATFORM: İYİP TEYİT AMAÇLI SİSTEM KURDU
Seçim sonuçlarına ilişkin verilerin kamuoyuyla doğru bir biçimde paylaşılması için çalışan partilerden bir diğeri de Deva Partisi. Deva Partisi Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı İdris Şahin, parti olarak seçim sonuçlarının doğruluğunu sağlamak üzere saydik.biz isimli bir dijital platform kurduklarını belirtti. Şahin, seçim güvenliğini sağlamak üzere yoğun bir biçimde çalıştıklarını ifade ederek, ““Bütün arkadaşlarımızı saydik.biz adlı seçim güvenliği platformunda sandıkların güvenliğini bireysel olarak sağlayacak biçimde çalışmaları için yönlendiriyoruz. Tüm teşkilatlarımız seçim günü de müşahit ve sandık kurulu üyesi olamasalar da bu konuda üzerlerine düşen vazifeleri yapacaklar” dedi.
İyi Parti Sandık Güvenliğinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Burcu Akçaru da seçim sonuçlarının akışına dair aldıkları önlemler için şunları söyledi: “Yüksek Seçim Kurulu’ndan gelen sonuçları teyit edebilmek adına bir sistem oluşturduk. Ayrıca Millet İttifakı olarak bütün sandıklarda görevlilerimiz bulunacak. Güncel olarak bütün sandıklara hakimiz.”
TEYİT: SAHTE SEÇİM SONUÇLARI SEÇMEN DAVRANIŞINI ETKİLEYEBİLİR
Teyit İletişim Sorumlusu Can Semercioğlu, manipüle edilmiş seçim sonuçlarının seçmen davranışı üzerindeki etkilerini ve seçim gününde konuya ilişkin dikkat edilmesi gereken noktaları Artı Gerçek’e değerlendirdi.
Seçim dönemlerinde insanların duygularının ön planda olduğunu belirten Semercioğlu, sosyal medyada insanları umutsuzluğa ve paniğe sürükleyecek sahte seçim sonucu paylaşımlarıyla karşılaşmanın muhtemel olduğunu ifade etti. Önceki seçimlerde de bu tür paylaşımlarla karşılaşmış olduklarını belirten Semercioğlu, “Bu seçimde de sonuçlar henüz açıklanmaya başlamadan kimi rakamların paylaşıldığına tanık olabiliriz. Ya da açıklanan seçim sonuçlarının aksi yönde sahte seçim sonuçlarının paylaşıldığını görebiliriz. Son haftalarda karşılaştığımız sahte seçim anketleri nasıl seçmen davranışlarını etkileme potansiyeline sahipse ve heyecan, panik, umutsuzluk, öfke gibi duyguları harekete geçiriyorsa sahte seçim sonuçları da benzer hisleri tetikleyebilir” dedi.
Semercioğlu, oy kullanma saatleri içinde seçim sonuçlarına ilişkin sahte verilerin açıklanmasının henüz oy kullanmamış kişilerin oy tercihlerini değiştirebileceğini vurguladı. Bu tür dezenformatif paylaşımların esas amacının da seçmen davranışlarını etkilemek olduğuna dikkat çeken Semercioğlu, “Her yanlış bilgide olduğu gibi seçim sonuçlarına ilişkin dezenformasyonda kullanıcılar öncelikle karşılaştıkları bilginin kaynağını sorgulamalı. Sahte seçim sonuçlarında gerçeğe yakın olmayan, açıklanan sonuçlarla ciddi ölçüde çelişen ve abartılı rakamlar olup olmadığına dikkat edilmeli” diye konuştu.
‘SİYASETÇİLER, PARTİ VE YSK TEMSİLCİLERİ TAKLİT EDİLEBİLİR’
Semercioğlu, doğruluğundan emin olunamayan sonuçların paylaşılmaması gerektiğini belirterek, “Sosyal medyada bot aktivitesine ve organize paylaşımlara da dikkat etmek gerekiyor. Eğer seçim sonucuna dair bir paylaşım noktasına virgülüne, görseline kadar binlerce hesap tarafından aynı şekilde paylaşılıyorsa bunun organik bir bilgi olmadığını düşünebilirsiniz. Dolayısıyla seçim günü çok bağıran sosyal medya hesaplarına değil, güvenilir ve doğru bilgi veren kaynakları izlemekte fayda var” ifadelerini kullandı.
Seçim döneminde siyasetçileri, haber yayıncılarını taklit eden Twitter hesapları ile karşılaştıklarına dikkat çeken Semercioğlu, cümlelerini şöyle noktaladı: “Bir hesap kısa süre içinde birden fazla siyasetçinin kimliğine bürünüp dezenformasyon yayabiliyor. Öte yandan eski tip onaylı hesapların mavi tikinin gitmesi ve sadece para ödeyenlerin mavi tik alabilmesi ise ciddi bir problem. Bir kişi siyasetçileri, parti, YSK temsilcilerini taklit edebilir ve bunu mavi tikli hesaptan yapabilir. Burada hesabın orijinalliğini tespit etmek için biraz vakit harcamak, söz konusu kişi ve kurumların Twitter'da var olup olmadığını sorgulamak gerekiyor.”
AA İDDİALARA NASIL YANIT VERMİŞTİ?
Spekülasyon iddiaları üzerine AA yöneticileri Sözcü'den Saygı Öztürk'e konuşmuştu. AA Genel Müdürü Serdar Karagöz ve Yardımcısı Yahya Bostan, "Eğer verdiğimiz hizmette en küçük bir aksaklık görülürse, hizmet alanlar bizi savcılığa şikayet etsin" demişti.
"Bu kez veri akışı yine duracak mı" sorusuna yanıt veren Karagöz, “her türlü önlemi aldıklarını, bunlar arasında AA'ya yapılabilecek siber saldırılara karşı teknik önlemlerin de bulunduğunu, seçim gecesi elde edilecek tüm verilerin müşterileriyle kesintisiz paylaşılacağını" söylemişti.
AA, SONUÇLARI NASIL ALIYOR?
Karagöz, şunları söyledi:
"Türkiye'de seçim sonuçlarını açıklayan merci Yüksek Seçim Kurulu'dur. Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi, sandık başından topladığı kesinleşmemiş sonuçları abone/müşterilerine servis eden bir şirkettir. Bu kapsamda AA'nın seçim verilerini müşterilerine sağlıklı ve güvenilir bir şekilde servis etme sorumluluğu bulunmaktadır. AA'nın seçim verisi toplama sistemi iki ana kaynağa dayanacak.
Birinci kaynak: 14 Mayıs Parlamento ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde editöryal ve idari çalışanlar ile serbest habercilerden oluşan 2 bin 500 kişilik AA ekibi sahada görev yapacak.
İkinci Kaynak: Araştırma şirketi çalışanları. (Anlaşma gereği bu şirketin ismi açıklanmıyor.) Türkiye genelindeki tüm sandıklardan seçim verilerini toplayabilmek için bir araştırma şirketi ile iş birliği yapacağız. Araştırma şirketi, AA çalışanlarının ulaşmadığı sandık sonuç verilerini toplayarak AA sistemine yükleyecek.
AA çalışanları 191 bin sandığın yaklaşık 50 binine doğrudan ulaşacak. Ankara ve İstanbul gibi büyükşehirlerdeki sandıkların önemli bir bölümünün verileri AA çalışanları tarafından toplanacak. AA ekipleri, sandık sonuç verilerini toplarken AA yazılımcılarının ürünü olan özel mobil uygulamayı ve yazılımı kullanacak."
Enerji Bakanı Dönmez'den 'Seçim güvenliği' açıklaması: Jeneratörlerin bakımı yapıldı
Seçim güvenliği için sandık başına!
Muhalefet partileri sandık güvenliği çalışmalarını yoğunlaştırdı, Oy ve Ötesi 60 bin gönüllü arıyor
