Araştırma: Sosyoekonomik durum ve hava kirliliği Covid-19’da ölüm riskini artıyor
Göğüs hastalıkları uzmanı Dr. Nilüfer Aykaç ile halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Nilay Etiler’in yaptığı ‘İstanbul’da Covid-19’a Bağlı Ölümlerde Hava Kirliliği ve Sosyoekonomik Düzeyin Etkisi’ başlıklı araştırması, yoksulluğun ve kirli havanın Covid-19’dan ölüm riskinin daha da artmasına yol açtığını gösterdi.
Diken'de yer alan habere göre; Environmental Science and Pollution Research Dergisi’nde yayınlanan araştırmanın bulgularına göre,ilçe düzeylerinde sosyoekonomik durumdaki her yüzde 20’lik kötüleşme ek ölümlerde yüzde 4’lük artışa yol açıyor. İlçedeki yaşlı nüfusun yüzde 10’un üzerinde olması, toplam nüfustaki Covid-19 ölümlerini yüzde 35, 65 yaş üstü nüfustaki ölümleri yüzde 3 oranında arttırıyor. 100 bin nüfusa düşen Covid-19 ölüm oranıyla hava kirleticileri PM10, SO2 ve NO2 arasında orta dereceli bir ilişki bulunuyor.
Hava kirleticilerine maruziyetin, serbest radikal üretimine yol açarak solunum sistemine zarar verdiği, viral ve bakteriyel enfeksiyonlara karşı olan direnci azalttığı biliniyor. Araştırmalar hava kirliliğinin hem vücudun virüslere karşı doğal savunmasını bozarak hastalıklara yakalanma olasılığını arttırdığını hem de virüslerin taşınmasında etkili olduğunu gösteriyor. Ayrıca hava kirleticilerine maruz kalmanın, solunum yolu enfeksiyonu olan bireylerin belirtilerini kötüleştirdiği ve hastaneye yatma ile ölüm riskini artırdığı biliniyor.
Dr. Aykaç ve Prof. Dr. Etiler’in söz konusu araştırması hava kirleticilerine maruz kalmanın sadece 65 yaş üstü kırılgan grup için değil, tüm yaş grupları için onaylanmış Covid-19 vakalarının sayısını arttırdığını saptadı.
İLÇENİN SOSYO-KÜLTÜREL DÜZEYİ ÖLÜM ORANLARINI ETKİLİYOR
Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK)’nun verilerine göre 2019 yılında İstanbul, Türkiye’nin Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’sından (GSYH) yüzde 30.7 oranında pay aldı. Benzer biçimde İstanbul kişi başına GSYH’de de 86 bin 798 TL’yle ilk sırada. Öte yandan toplumsal gelir eşitsizliğinin bir göstergesi olan Gini katsayısı 2019 yılında Türkiye’de 0.395 iken İstanbul’da 0.428. Yine İstanbul, Türkiye’de gelir eşitsizliğinin en yüksek olduğu kent.
Araştırmaya göre çok zengin ilçelerde gerçekleşen fazladan ölümler yüzde 2.8. Ancak sosyoekonomik durumun kötüleşmesine paralel, ölüm oranının artarak çok fakir ilçelerde yüzde 23.3’e ulaştığını saptandı.
KIRILGAN GRUPLARI DAHA ÇOK VURUYOR
Sosyoekonomik eşitsizlik ve hava kirliliğinin Covid-19’dan ölümler üzerine etkisini araştıran az sayıda çalışma bulunduğunu belirten Dr. Aykaç, "Biz de çalışmamızla, İstanbul’da gerçekleşen Covid-19 ölümlerinin sosyoekonomik düzey ve hava kirliliğiyle olan ilişkisini ortaya koymayı amaçladık" dedi.
