Aşırı kilo, gıda müptelalığının göstergesi mi?

Gearhardt bazı insanlarda bağımlılık yapan yemeyi tetikleyen belirli yiyecek türlerini saptadı: Pizza, patates kızartması, çizburger, çikolata, patates cipsi, kurabiye ve dondurma. Ortak payda, tüm bu yiyeceklerin besin maddelerinden arındırılması ve daha sonra sigara gibi diğer bağımlılık yapan maddeler gibi yüksek oranda işlenmesi. Haberin özetini paylaşıyoruz:

Matthew Mahon 46 yaşında ve 50 yaşını görememekten korkuyor.

"En son hastaneye gittiğimde tüm organlarım iflas ediyordu. Akciğerlerim, kalbim, böbreklerim, karaciğerim. Her şey 'sayonara' diyordu, buradan gidiyoruz" dedi.

Matthew en son tartıldığında, terazi zorlandı. İrade eksikliğinden değil, bağımlılıktan sorumlu olduğunu söylediği bir ağırlık:

"Bir alkolikle aynı şey. 'İçmeyi bırak' diyorlar. Çok kolay değil. Uyuşturucu bağımlısı gibi.. 'Uyuşturucuyu bırak.' Söylemesi yapmaktan daha kolay."

Matthew bağımlılık hakkında bilgi sahibi çünkü 14 yıl boyunca eroin bağımlısıydı. Uyuşturucu kullanımının, çocukluğundan beri sahip olduğu bir yiyecek bağımlılığını maskelediğine inanıyor. Eroini tekmelediğinde intikamla geri döndüğünü söylediği bir bağımlılık.

Annesi Debi Underwood, Matthew için uyuşturucu bağımlısı olduğu zamanlardan daha çok endişelendiğini söylüyor; "Her gün bana mesaj atmasını ve 'günaydın anne' demesini sağladım, böylece orada olduğunu biliyorum. Bir annenin uyuşturucu bağımlısı bir çocuk için endişelenmesi ile aynı. O dozu alacaklar ve bu son doz olacak."

Gıda bağımlılığı kavramı, ana akım tıp çevrelerinde yaygın olarak kabul görmüyor. Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabında (DSM) bir bağımlılık olarak listelenmemiş durumda.Yine de Matthew gibi insanların yemeğe fiziksel bir bağımlılığı olup olmadığı konusunda büyüyen bir tartışma var.

Gıda bağımlılığı araştırmalarında dünya lideri olan Ashley Gearhardt, Michigan Üniversitesi'nde Psikoloji Doçenti olarak, "Yale Gıda Bağımlılığı Ölçeği" adlı türünün ilk tanı aracını yarattı. Ölçek alkol, tütün ve uyuşturucu gibi diğer bağımlılıkları teşhis etmek için kullanılan anketlerin yöntemini kullanıyor.

"Başka herhangi bir bağımlılığı nasıl teşhis ettiğimize dair literatüre baktık. Ve bu nedenle, bu davranışsal bağımlılık belirteçlerini... Son derece ödüllendirici, işlenmiş gıdaların tüketimine uygulamak istedik," dedi Gearhardt.

Yiyecek bağımlılığının belirtileri arasında yoğun istek, kontrol kaybı, olumsuz etkiyi bilmesine rağmen duramama ve nüksetme eğilimi bulunur. Bu ölçeği kullanan Gearhardt, Kuzey Amerika'daki insanların yüzde 15'inin gıdaya fiziksel bir bağımlılığı olduğunu tahmin ediyor.

Araştırması, bazı insanlarda bağımlılık yapan yemeyi tetikleyen belirli yiyecek türlerini saptadı. Bunlar: pizza, patates kızartması, çizburger, çikolata, patates cipsi, kurabiye ve dondurma. Ortak payda, tüm bu yiyeceklerin besin maddelerinden arındırılması ve daha sonra sigara gibi diğer bağımlılık yapan maddeler gibi yüksek oranda işlenmesidir.

"Hepimiz yemeklerimizde nikotin yeriz. Nikotin patates ve patlıcanda bulunur. Ama nikotini alıp onu çıkarana ve onu rafine etmek ve aşırı ödüllendirici hale getirmek için binlerce başka kimyasal ekleyene kadar insanlar bağımlı hale gelmez" dedi.

Gearhardt, aynı şeyin yüksek oranda işlenmiş fast food için de geçerli olduğunu söylüyor. Bu yiyecekleri yerken, yasadışı uyuşturucu tüketirken olduğu gibi beynin aynı bölgelerinin aydınlandığını gösteren beyin taramalarına işaret ediyor.

Uyuşturucu bağımlılığı yaşamış olan Matthew için tartışma yok: "Yemek yediğimde, "Öfori yüksek gibi. Sanki büyük bir eroinle ateş etmişim gibi. Sandalyeme oturur, vuruşu yapar ve tadını çıkarırdım ve aynı şeyi yemek için de yaparım."