Çin'de görülen ve küresel çapta endişe yaratan bubonik veba nedir? Salgın ihtimali var mı?
Çin'e bağlı İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde görülen bubonik (hıyarcıklı) veba vakası sadece ülke içinde değil, dışında da endişeye yol açtı.
Şüpheli vakanın yetkililer tarafından doğrulanmasının ardından, vebanın yayılmasını önleme ve hastalığı kontrol altında tutma amacıyla 3. seviyede uyarı yayımlanırken, hastalık küresel manşetlerde yer aldı. Yarım milyondan fazla kişinin ölümüne yol açan Coronavirus (Covid-19) salgınının etkisini üzerinden atamayan insanlar, bu kez de Ortaçağ'da Avrupa'da 50 milyon kişinin ölümüne yol açan veba nedeniyle ‘korku duymaya’ başladı.
Öyle ki, ‘Çin'de bubonik veba’ ifadesi sadece 24 saat içinde yüzde 400’lük bir artışla Google’da en fazla aranan içeriklerden biri oldu.
BUBONİK (HIYARCIKLI) VEBA NEDİR?
Veba, dağ sıçanı gibi memelilerde bulunan ve hayvanlardan insanlara bulaşabilen Yersinia pestis bakterisinin neden olduğu bir hastalık.
Hıyarcıklı veba ise hastalığın en yaygın şekli ve enfekte bir pirenin ısırmasından kaynaklanıyor.
BELİRTİLERİ NELER?
Kara vebaya neden olan üç formdan biri olan bubonik veba, vücuda girdikten sonra 2-8 günlük kuluçka süresini takiben lenf bezlerinin şişmesi, ağrıması, yüksek ateş, titreme ve öksürükle kendini gösteriyor.
TEDAVİSİ VAR MI?
Özellikle Moğolistan'da ve ABD'nin güneybatısında her yıl vakaların görüldüğünü söyleyen Küresel Sağlık Bilim ve Güvenlik Merkezi'nde yardımcı doçent Dr. Alexandra Phelan, eğer tedavi edilmezse hastalığın yüzde 30 ila yüzde 100 arasında yüksek bir ölüm oranına sahip olduğunu belirtiyor.
Ancak hastalığın antibiyotiklerle kolayca tedavisi mümkün.
‘SALGIN RİSKİ DÜŞÜK’
Euronews'ten Melis Özoğlu’na konuşan Dr. Phelan aynı zamanda yeni vakalar sonrasında hastalığın bir salgına neden olma riskinin düşük olduğunu söylüyor.
Hastalıktan korunmanın en etkili yolu ise hastalığın bulaşmasına neden olan pirelerin yaşadığı yerlerden ve hayvanlardan uzak durmak.
ORTAÇAĞ’DA AVRUPA NÜFUSUNUN AZALMASINA NEDEN OLMUŞTU
1346-kara 1353 yılları arasında meydana gelen Kara Veba salgınının 75 ila 200 milyon arasında insanı öldürdüğüne inanılıyor. Tam sayıları bilmek mümkün olmasa da özellikle Avrupa nüfusunun bu yıllarda yüzde 30 ila yüzde 60 oranda azaldığı belirtiliyor.
SALGIN REFORM BAŞLATMIŞTI
Yaşanan kıyım sonrası toplumda Tanrı'nın ve kilisenin sorgulanmasına sebep olan Kara Veba salgınının dinde reformun ve hayatın pek çok alanında rönesansın başlamasının başlıca nedenlerinden biri olduğu biliniyor.
