Erken ya da geç ebeveyn olmak çocuklarda bipolar riskini artırıyor
Artı Gerçek - Avrupa Nöropsikofarmakoloji Dergisi’nde yayımlanan bilimsel araştırmada İspanya, İtalya, Avustralya ve Hollandalı araştırmacılardan oluşan bir ekibin konuyla ilgili ilginç saptamalarına yer verildi.
Bilim insanları, ebeveyn yaşı ile çocuklarda bipolar bozukluk riski arasında bir bağlantı olup olmadığını görmek için 217 binden fazlasında bipolar bozukluğu olan toplam 13 milyondan fazla katılımcıyla yapılan araştırmayı mercek altına aldı.
Araştırma sonucu, 25 ila 29 yaş arasındaki ebeveynlerle karşılaştırıldığında hem genç hem de yaşlı ebeveynlerin çocukları için bipolarlık riskinin daha fazla olduğunu ortaya koydu.
Euronews’e konuşan araştırmanın şeflerinden Giovanna Fico, “Hem daha erken hem de daha büyük ebeveyn olmanın bipolar bozukluk riskinin artmasıyla ilişkili olduğunu söyleyebiliriz.” diyerek çalışmalarını özetledi.
Ancak artan bir risk olmasına rağmen, bu yaş kategorilerine giren potansiyel ebeveynlerin endişeli olmaması gerektiğini kaydeden Giovanna Fico, “Çok endişelenmeleri gerektiğini düşünmüyorum. Etkisi orta düzeyde. Ama bir etkisi var.” ifadesini kullandı.
YAŞLI ERKEKLERİN ÇOCUKLARINDA BİPOLAR OLMA RİSKİ NE?
Araştırmaya göre özellikle yaşlı erkeklerin çocukları bipolar olmaya daha fazla yatkın.
Bu araştırmayı yapan bilim insanlarına göre, 45 yaş ve üstü erkeklerin bipolar bozukluğu olan bir çocuğa sahip olma olasılığı 25 ila 29 yaş arasındaki erkeklere oranla yüzde 29 daha fazla.
Bu riskin aynı oranda olmasa bile yaşı yüksek kadınlar için de geçerli olduğu sonucuna varan araştırmaya göre, 35 yaş ve üzerindeki kadınların bipolar bozukluğu olan bir çocuğa sahip olma olasılığı 25 ila 29 yaşındaki kadınlara kıyasla yüzde 20 daha fazla.
GENÇ KADIN VE ERKEKLERİN ÇOCUKLARIN BİPOLAR OLMA RİSKİ NEDİR?
Araştırma 20 yaş altı kadın ve erkeklerin çocuklarının da 25 ila 29 yaş grubuna oranla bipolar olma riskinin fazla olduğunu ortaya koydu.
Buna göre, bu gruptaki ebeveynlerden doğan çocukların bipolar olma riski kadınlar için yüzde 23, erkekler için yüzde 29 daha yüksek olduğu görüldü.
Bilim insanları, yaşla ilgili bu sonucun nasıl ortaya çıktığı sorusuna ise bu araştırmada yanıt getiremedi.
Yaşlı ebeveynlerde genetik faktörlerin de önemli olma ihtimali olduğunu kaydeden Giovanna Fico özetle şu görüşleri dile getirdi: “İleri ebeveynlik çağında, risk hattının üremeyi sağlayan sperm veya ovosit gibi hücrelerin genetik dizilimiyle ilişkili olduğu görüşünü taşıyoruz. Yaşla birlikte bu hücreler yaşlanıyor ve genetik mutasyonlar daha sık oluyor. Yani genetik kusurlara sahip olma riski daha yükseliyor. Ayrıca bipolar bozukluğun güçlü bir genetik temeli olduğunu da biliyoruz.”
Genç ebeveylerdeki sonuçların da özellikle ilginç olduğunu kaydeden Fico, sonuçları ilk gördüklerinde bu insanların belki de gerçekten teşhis edilmemiş bipolar bozukluğu sahip olduğu düşüncesine kapıldıklarını ifade etti.
Fico, “Sonuçlar ilk ulaştığında aklıma gelen ilk düşünceler şunlardı: Belki 20 yaşında veya 20 yaşından küçük olan bu insanlar bipolar bozukluğu olan teşhis edilmemiş hastalar olabilir, çünkü bipolar bozukluğun başlangıç yaşı genellikle 25 yaştır.”
Fico, bu genç ebeveynler için sosyo-ekonomik problemlerin, destek eksikliği, stres veya immünolojik faktörler gibi çevresel faktörlerin de devreye girebileceği görüşünü dile getirirken, bununla birlikte kesin bir bulguya varamadıklarını kabul etti.
Sevinçli bir ruh halinden aşırı depresyona dönüşebilme gibi belirtilerin görüldüğü bipolar bozukluk, en yaygın ciddi akıl hastalıklarından biri olarak biliniyor. Bu sıkıntıyı yaşayanlar, intihar ve erken ölüm riski taşıyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün 2019 verilerine göre, dünyada 40 milyon insan bipolar bozukluk yaşıyor.
Araştırmaya göre, bir ebeveynin bipolar bozukluğu varsa, bunun çocuklarına geçme ihtimali yüzde 15 ila 30 oranında. (Kaynak)
