Afrika'daki çölleşmenin önüne geçen adam: Yacouba Sawadogo

Aşırı tarım, aşırı hayvan otlatma ve aşırı nüfus yıllar içerisinde, denize kıyısı olmayan Batı Afrika topraklarında ağır erozyona, kuraklığa ve çölleşmeye neden oldu. Ulusal ve uluslararası araştırmacılar bu sorunun üstesinden gelebilmek için büyük bir gayret gösterseler de büyük bir fark yaratamadılar. Ta ki 1980 yılında Yacouba bu sorunu kendi yöntemleriyle çözmeye karar verene dek. Yacouba Sawadogo Burkina Fasolu bir çiftçidir. Geleneksel tarım yöntemleri kullanarak çölleşmeye ve kuraklığa karşı çözümler üretmesiyle tanınmıştır.

Bi'acaip sitesinden Ceyda Karabulut'un haberine göre Yacouba (73), ormanların canlanmasını ve toprak kalitesinin artmasını sağlayan, "zai" isimli eski bir Afrika tarım yöntemine yeniden hayata geçiriyor. Zai, son derece basit ve düşük maliyetli bir teknik. Bir kürek veya bir balta kullanarak, sert zemine küçük delikler kazılıyor ve içine organik gübre dolduruluyor. Ardından bu gübrenin içine ağaç tohumu, darı veya süpürge darısı ekiliyor. Yağmur sezonu boyunca suyu çeken bu delikler kuraklık sezonunda içindeki nemi ve besleyici ögeleri muhafaza ediyor.

İlk başlarda insanların dalga geçtiği bu etkili ve basit teknik sayesinde Yacouba 20 yıl içerisinde çorak araziyi 60’tan fazla ağaç türünün bulunduğu 30 dönümlük bir ormana dönüştürmeyi başardı. Uluslararası İşbirliği Merkezi doğal kaynak yönetimi uzmanı Chris Reji’ye göre: Yacouba’nın tekniği sayesinde on binlerce hektar verimsiz ve çorak toprak, verimli hale geldi.

Yacouba kullandığı tekniğin sırlarını kendisine saklamıyor. Bunun yerine çiftliğinde çalışma atölyeleri ve seminerler düzenleyerek ziyaretçilerine tekniğin inceliklerini öğretiyor ve insanları kardeşlik ruhuyla yeniden bir araya getiriyor.

Bölgedeki değişimin yaygın ve kalıcı hale gelebilmesi için eğitim programları düzenlemek isteyen Yacouba, kaliteli tohum ve tavsiye almak için kendisini ziyaret eden komşu köylerden insanları da asla geri çevirmiyor. Bunun sebebini ise şöyle açıklıyor: "Eğer kendi köşenizde oturmayı tercih ederseniz, sahip olduğunuz bilginin insanlığa hiçbir faydası olmaz."