Az uyku şişmanlatıyor

YAŞAM-  Bahçeşehir Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Müge Arslan, leptin hormon seviyesinin düşüşünün potansiyel iştah artışı ile kilo alımına katkıda bulunduğuna dikkat çekerek öğrenciler ve vardiyalı gece işlerinde çalışanlara uyarılarda bulundu.

Arslan, gün boyunca toplantılar, görüşmeler, trafik ve stres derken akşam olduğunu ve günün tüm yorgunluğu ile stresin uykusuz geceleri beraberinde getirdiğini vurguladı. Vücut saati yani biyolojik saat olarak da bilinen sirkadiyen ritmin, vücudun kimyasal ve hormonal üretim ve metabolizmasını yaklaşık 24 saatlik döngü boyunca düzenlediğini anlatan Arslan, bunun uyku zamanında uyumayı, uyanmak gerektiğinde de uyanmayı sağladığını ifade etti.

"İŞTAH HORMONLARI DEĞİŞİYOR"

Son yıllarda yapılan çalışmaların kısa uyku süresinin, obezite, hipertansiyon, diyabet, kardiyovasküler hastalık ve tüm nedenlere bağlı mortalite yani ölüm riski arasında ilişki olduğunu gösterdiğine dikkat çeken Arslan, "Çalışmalar, sirkadiyen aksaklıklar boyunca iştah hormonlarının değiştiğini de göstermiştir. İnsanlarda leptin düzeyleri, genellikle uyanıklık zamanında düşük, uyku durumunda yüksektir. Sirkadiyen aksaklıkların leptin hormon seviyesini düşürdüğü ve potansiyel iştah artışı ile kilo alımına katkıda bulunduğu rapor edilmiştir" dedi.

"GECE YEMEK ŞİŞMANLIĞI TETİKLİYOR"

Sirkadiyen ritmi etkileyen önemli çevresel etkenlerin başında beslenmenin geldiğine işaret eden Arslan, "Uykuya ya da değişmiş sirkadiyen zaman ve metabolizma bozukluğuna katkıda bulunan iki yeme bozukluğu, gece yeme sendromu ve uykuyla ilişkili yeme bozukluğudur. Sirkadiyen ritim bozukluğu ve uyku kalitesindeki azalmaya paralel olarak bireyler, gün boyunca tükettikleri besinlere ek olarak uyku süreçlerini uyanık olarak geçirerek, gece bu süreçlerde de besin alımına devam etmektedirler. Bu durumda enerji alımındaki artışa paralel olarak şişmanlık tetiklenmektedir. Benzer şekilde gün içerisinde gerçekleşen öğün atlama, yanlış besin seçimleri de uyku kalitesi üzerine etkilidir. Örneğin yapılan çalışmalar, karbonhidrat ve yağ içeriği yüksek besinlerin uyku kalitesini azalttığını göstermektedir. Bu sebeplerden dolayı toplumsal bilincin oluşturulması, gün geçtikçe artan bir halk sağlığı sorunu haline gelen obezitenin önlenmesi ve toplum yükünün azaltılması için, özellikle sınav döneminde gece geç saatlere kadar çalışan öğrencilere, vardiyalı gece işlerinde çalışanlara, uyku kalitesi az olan bireylere uyku ve beslenme arasındaki ilişkinin önemi vurgulanmalıdır."

ARA ÖĞÜNLERDE MEYVE,YOĞURT VE PEYNİR

Geç saatlere kadar çalışanların öğünlerinde hafif gıdalar almasını belirten Arslan, ara öğün olarak karbonhidrat ve yağ içeriği yüksek besinlerin yerine meyve, yoğurt süt ya da peynir atıştırmaları gerektiğini vurguladı. (DHA)