Bilinen ilk yüzen dinozor iskeleti bulundu: Spinosaurus
Bilim insanları uzun zamandır dinozorların suda yaşadığı fikrine karşıydı. Şimdi ise uluslararası araştırmacı ekibi, en uzun avcı olarak bilinen Spinosaurus aegyptiacus’un suda yaşadığını ve büyük nehirlerde kuyruğu vasıtasıyla hareket ederek avlandığına dair kesin kanıtlar buldu. Bulgular, ilk defa bir dinozorda bu tür bir adaptasyon olma özelliğini taşıyor.
Fas Sahra’sındaki Kem Kem bölgesinde bulunan ve dünyada var olan tek Spinosaurus iskeletinin multidisipliner araştırmasına dayanan bulgular, Nature dergisinde yayımlandı. Bu iskelet, aynı zamanda anakara Afrika’dan bir Kretase yırtıcı dinozor için bugüne kadarki en eksiksiz olanı.
Ahmet Kürşat Koç'un arkeofili'nde yer alan haberine göre Paleoantropolog Dr. Nizar Ibrahim’in önderliğindeki çalışma ekibi, Spinosaurus iskeleti parçalarının ilk olarak 2008 yılında su yüzüne çıktığı yere tekrar döndü. Bir önceki çalışmada, Spinosaurus nispeten kısa arka bacakları, geniş ayakları, güçlü kemikleri ve konik dişlerin geniş çeneye yerleşmesi bulgularının desteklediği amfibi hayat tarzına adapte olmuş, balıklarla beslenen bir dinozor olarak tanımlanmıştı.
Yukarıda: Spinosaurus’un kuyruk iskeletinin canlandırılması. Ortada: Kuyruğun enine kesitleri omurgadaki, kuyruk hacmindeki ve büyük kaslardaki değişimi gösteriyor. Altta: Spinosaurus’a ait yeni ve şaşırtıcı bir canlandırma.
Ancak, bu dinozorun gerçek anlamda suda yaşayan bir dinozor olduğuna dair önerilere ciddi itirazlar vardı, çünkü bu kısmi iskelette, böylesine dev bir dinozorun suda hareket etmesini sağlayacak ‘itici’ yapıya dair çok az kanıt vardı.
2015-2019 arasında, Ibrahim’in ekibi mükemmel şekilde korunmuş kuyruk benzeri yüzgeciyle yana doğru geniş çaplı hareket edebilen, oldukça uzun omurga da dahil olmak üzere iskelete dair çok sayıda fosil buldu.
Elde edilen fosillerin hazırlanmasından sonra, ekip kuyruğun anatomik yapısını dijital olarak elde etmek için fotogrametri yöntemini kullandı.
Kuyruğun sayısal olarak yüzme performansını değerlendirmek üzere, Harvard’dan bir araştırmacı ekibi esnek bir model oluşturdu ve bu modeli yüzme hareketlerini taklit eden robotik bir sisteme bağladı. Daha sonra Spinosaurus kuyruk modelinin yüzme performansını; timsah, semender ve diğer dinozorlar da dahil olmak üzere diğer hayvanların kuyruklarıyla karşılaştırdılar. Sonuçlar, gerçek anlamda suda yaşayan, kuyruğuyla hareket eden bir ‘nehir canavarı’ ile tamamen uyumluydu.
"Bu buluş, kuşlarla alakası olmayan dinozorların sulak alanlara hiçbir şekilde yönelmediğine dair görüşe bir darbe daha indirmiş durumda." diyor İbrahim. "Bu dinozor, yalnızca sığ sularda etrafta yüzen balıkları avlamak için beklemiyor, aktif bir şekilde suda avlanıyordu." diyor. Bu buluş aynı zamanda Spinosaur akrabalarının kalıcı ve geniş bir biçimde sulak habitatlara yöneldiğine dair ihtimale işaret ediyor.
National Geographic Society’de keşif programları başkan yardımcısı olan Alex Moen, "Bu yeni buluş dinozorlara dair günümüz anlayışını değiştirmekte ve Dr. İbrahim’in Sahra dinozorlarının bilinmeyen yanlarını açığa çıkarmadaki merakını ve ilgisini yansıtmakta." diyor.
Bugün, bu çalışmada bulunan bütün orijinal kemikler Fas’taki Casablanca Üniversitesi’nde tutuluyor. Professor Samir Zouhri, bu araştırma projesinin Kuzey Afrika’daki fosilleri muhafaza etmek üzere kapasite ve altyapı çalışmaları için en temel amaç olduğunu düşünüyor.
"Geçmişte, bu gibi Fas’ta bulunan fosiller kaçınılmaz olarak Avrupa, Asya ya da Birleşik Devletlerdeki koleksiyonlarda kendini buluyordu. Şimdi, Fas’ta, Afrika’nın Kretase döneminden kalan en iyi bütünlüğe sahip avcı dinozor da dahil olmak üzere Kem Kem fosillerinin en iyi koleksiyonuna sahibiz. Bu ezber bozan bir durum." diyor Profesör Zouhr.
