Evde kalınan dönemde elden düşürülmeyen Rubik Küpü'nün hikayesi

ARTI GERÇEK- Rubik Küpü, Zekâ Küpü ya da Sabır Küpü; 1974 yılında Macar heykeltıraş ve mimar Ernõ Rubik tarafından icat edilen mekanik bulmaca. Hareketli yüzeylerden oluşan ve çoğunlukla plastikten yapılmış bir küp olan Rubik Küpü, başlıca dört şekilde piyasaya sürülmüştür: 2×2×2'lik Mini Rubik Küpü, 3×3×3'lük standart küp, 4×4×4'lük Rubik'in İntikamı ve 5×5×5'lik Profesörün Küpü. 6×6×6 ve 7×7×7'lik küpler de üretilmektedir.

Yaratıcısı tarafından ilk olarak "Sihirli Küp" adı verilen bulmacaya 1980 yılında "Rubik Küpü" adı verildi ve aynı yılın Mayıs ayında tüm dünyada dağıtımına başlandı.

Küp bu yıllarda popüler bir oyuncak haline gelerek 1980 ve 1981 yıllarında Yılın Oyuncağı ödülünü kazandı.
2007 yılına kadar 300 milyon adet satıldığı ve dünyanın en çok satılan oyuncağı olduğu söylenir.

3×3×3 ‘lük Rubik Küpü çözüm kitapçıklarının çoğu David Singmaster tarafından geliştirilen gösterim sistemini kullanarak hareket algoritmalarını tanımlar. Bu sisteme genel olarak "Küp gösterimi" ya da "Singmaster gösterimi" denir. Göreceli olan tanımlama nedeniyle herhangi bir küp için kullanılabilir.

- F (Front-Ön): Size bakan yüz
- B (Back-Arka): Ön yüzün arkasında kalan yüz
- U (Up-Üst): Ön yüzün üstünde kalan yüz
- D (Down-Alt): Üst yüzün karşısında ya da ön yüzün altında kalan yüz
- L (Left-Sol): Ön yüzün solundaki yüz
- R (Right-Sağ): Ön yüzün sağındaki yüz
Bir harfin arkasından kesme işareti geldiğinde o yüzün saat yönünün tersine çeyrek tur döndürüleceği anlamına gelir. Kesme işareti olmadan kullanılan harf ise saat yönünde çeyrek tur döndürülmesi için kullanılır. Bir harfin arkasından 2 kullanıldığında (genelde üst simge olarak yazılır) o yüzün yarım tur döndürülmesi anlamına gelir ve döndürme yönünün bir önemi yoktur.

'BİZE BİR TÜR UMUT OLUYOR'

Küpün mucidi Erno Rubik, video ve bilgisayar oyunlarına karşı ayakta kalmayı başaran nadir oyuncaklardan biri olan Rubik Küpü’nün hayatımızda olmasını şu şekilde açıklıyori "Hayatımızı gündelik hayatın bilmecelerini çözmmeye çalışarak geçiriyoruz, çoğunlukla da kontrolümüzde olmayan bilmeceler bunlar. Ancak Rubik Küp gibi kendi yarattığımız çözülebilir bilmeceler bize bir tür umut veriyor."

ÜZERİNE KİTAP DAHİ YAZILDI

Birbirinden bağımsız olarak Rubik Küpünün birçok çözüm yöntemi bulundu.En popüler yöntem David Singmaster tarafından geliştirilmiş ve 1980 yılında Notes on Rubik's Magic Cube (Rubik'in Sihirli Küpü Üzerine Notlar) adlı kitapta yayımlanmıştır. Bu çözümde küp seviye seviye çözülüyordu. Önce üst seviye, sonra orta, en sonra da alt seviye çözülüyordu. Diğer çözümler, "önce köşeler" yöntemi ile birlikte birçok farklı yöntemin kombinasyonundan oluşuyordu.

Rubik Küpü'nü olabildiğince hızlı çözebilmek için hızlı küp çözüm yöntemleri de geliştirildi. En yaygın hızlı küp çözüm yöntemi olan CFOP yöntemi, Jessica Fridrich tarafından geliştirilmiş, bir başka yöntem ise Lars Petrus tarafından geliştirilmişti.

Çözümler genel olarak bir algoritmadan oluşur. Bu algoritmalar da belirli bir amaca yönelik yapılan döndürme hareketleridir. Örneğin bir algoritma diğer tüm küpçükleri yerinde bırakırken yalnızca üç köşe küpçüğün yerini değiştirir. Bu algoritmalar bulmacanın o andaki hâline göre belirlenmiş bir sırayla uygulanır.

PANDEMİ DÖNEMİNDE EVDE BİR İLAÇ GİBİ

Neredeyse 10 aydır Covid-19 salgını ile mücadele eden Türkiye'de, getirilen kısıtlamalar ile birlikte bir çok insanın yeniden temin ettiği Rubik Küpü'nün ortalama satış fiyatı ise 30 TL.