Google'dan Kürtçe atağı

Microsoft'un 70'ten fazla dil arasına Kürtçe'nin Kurmanci ve Sorani lehçelerini ekleme açıklamasının ve Google çevirilerine Kürtçe'nin eklenmesinin ardından Google, Haritalar içinde çalışmalara başladı. Google'ın Irak ve Irak Kürdistan Bölgesi (IKB) Sorumlusu Ahmed Muhammed Mustafa, Irak Kürdistan Bölgesi'nde önemli projelerinin olduğunu açıkladı.

MİCROSOFT'TAN KURMANCİ ve SORANİ ADIMI

Independent Türkçe'den Gülbahar Altaş'ın özel haberine göre; 18 Ağustos'ta Ahmed Mustafa'nın girişimleri sonucu Microsoft'un Kürtçe'yi tercüme uygulamasına ekleyeceğini sosyal hesabında paylaşmasının ardından, 20 Ağustos'ta Microsoft Translator Blog'unda yapılan açıklamada, 'Metin çevirisi için Kürtçe'nin Kurmanci ve Sorani lehçelerine yer verildiğini' resmi olarak duyurdu. Microsoft'un açıklamasında, 70'ten fazla dil arasında Kürtçe'nin Kurmanci ve Sorani lehçelerinin metin çevirisi uygulamaları, web siteleri ve araçlarında yer aldığı belirtildi. 

Açıklamada, "Konuşmayı Kürtçe metne çevirmek veya Kürtçe metni konuşma çıktısı ile başka bir dile çevirmek için yapay zeka destekli çeviri hizmetini Speech'in gelişmiş konuşma tanıma ve konuşma senteziyle birleştiren Azure Bilişsel Hizmetler Konuşma'yı (Azure Cognitive Services Speech) kullanabilirsiniz. Kuzey ve orta Kürtçe, Kürt dilinin en yaygın iki biçimidir. Kurmanci olarak da bilinen Kuzey Kürtçe; Türkiye, Suriye, Kuzey Irak ve kuzeybatı ve kuzeydoğu İran'da 15 ile 17 milyon Kürt tarafından konuşulmaktadır. 'Sorani' olarak da bilinen orta Kürtçe, Irak Kürdistanı'nda ve İran'ın batısında tahminen 9-12 milyon Kürt tarafından konuşulmaktadır. Bu iki lehçe tüm Kürtçe konuşanların yaklaşık yüzde 75'ini oluşturmaktadır" denildi.

Bu açıklamayla birlikte bir kez daha dikkatler, dünyadaki bilişim ve arama motorlarının Kürtçe'ye ve Kürtlere yönelik çalışmalarına çevrildi.

Dünyanın önde gelen internet arama motoru "Google", çeviri servisi Google Translate ise, Kürtçe'yi 2016 yılının şubat ayında ekledi.

AHMED MUHAMMED MUSTAFA KİMDİR?

15 yaşında ailesiyle Norveç'e giderek, eğitimini sürdüren Ahmed Muhammed Mustafa, bu ülkede üniversitede bilgi işlem (IT) eğitimi aldıktan sonra İsveç'te bilişim güvenliği eğitimini sürdürdü.

Mustafa, İsveç'te eğitimini tamamladıktan sonra Google'ın ABD'deki merkezine iş başvurusunda bulunarak, Google İtalya ofisinde 3 yıl görev yaptı. 

16 ülkeden katılımcının arasından birinci seçilip Google'da 2010 yılından beri çalışan Kürt genci Ahmed Muhammed Mustafa, geçen yılın sonlarında başladığı Google'ın şehir haritalarına tüm Irak Kürdistan Bölgesi'ni kapsayacak şekilde çalışmalarını genişletti.

GOOGLE, IKB BAYRAĞINI KULLANMAYI ÖNERDİ

Independent Türkçe'ye konuşan Ahmed Muhammed, "Google'ın merkezine sunduğumuz öneriyle Irak Kürdistan Bölgesi'nin mevcut durumuna ilişkin çalışmalar yapmak istediğimizi, ancak bilindiği gibi IKB'nin, Irak içerisinde bölgesel bir statüye sahip olduğunu ve yapmak istediğimiz çalışmanın yasal bir zeminde bölgemize hizmet sunulması yönünde teklifte bulundum" dedi.

"Google bir süre sonra bize dönüş yaparak, birkaç proje önerdi" diyen Muhammed, "Öncelikli önerileri de Irak Kürdistan Bölgesi bayrağının konulmasıdır. Bu durumun Türkiye ve İran'ın hoşuna gitmeyebileceğini belirttim. Ve bana ‘Bu onların sorunudur' yanıtını verdiler. Bu Google yetkililerinin sözleriydi. Bu süreci kendileriyle yazışarak iletişime geçtik. Böyle durumun hiçbir şekilde sorun olmayacağını ve herhangi bir tepki gösterilmesi halinde yasal çerçevede bizi destekleyeceklerini belirttiler" ifadelerini kullandı.

Irak Kürdistan Bölgesi hükümetinin kendilerini desteklediğini kaydeden Muhammed, sözlerine şunları söyledi:

IKB'deki tüm tarafların amacı yapacağımız işin yasal zeminde olmasıdır. Biz de zaten bu işe başladığımızda yasal çerçeveye önem verdik. Bu nedenle önerimiz Google tarafından kabul edildikten sonra Kürdistan'daki tüm parti ve kurumlar tarafından da destek verildi.

Şu anda üzerinde çalıştıkları projenin "Google Haritası" üzerinden IKB'nin tüm bölgelerinde "360 derece gezinti" olduğu bilgisini veren Ahmed Muhammed, "Bu projeye bir süredir Erbil'de başlandı. Erbil projede bir nevi pilot bölgeydi ve genişletmeya çalışıyoruz. Bilindiği gibi Google Haritası uzun yıllardır birçok ülkede kullanılıyor ancak bizde yeni yeni bilinmeye başlıyor. Kısacası Avrupa ve Türkiye'de hayata geçirilen tüm proje ve çalışmalar burada da hayata geçirmeye çalışıyoruz. Kürdistan bayrağı şu anda var ve günde 50 bin ila 100 bin arasında da tıklanıyor, beğeniliyor. Şimdiye kadar da yaklaşık 35 milyon kişi tıkladı. Mevcut durumda iyi bir rakamdır" diye konuştu.

'GOOGLE KÜRDİSTAN'I ÖNEMSİYOR'

Google'nin IKB ve Kürtlere yönelik kabul ettiği projelere ilişkin ise Ahmed Muhammed, şunları kaydetti:

"Google Maps'te 360 derece, Google'de Kürtçe çeviri, Kürt motifleriyle emoji ve Irak Kürdistan Bölgesi hükümeti için ISO 3166'ın (ISO 3166 Uluslararası Standardizasyon Örgütü (ISO) tarafından yayınlanan bir standarttır. Ülkelerin, özerk bölgelerin, il ve eyaletlerin isimlerini kodlamak için kullanılır) yanı sıra Microsoft'ta Kürtçe çeviri. Geçen hafta Microsoft Kürtçe'yi etkinleştirdi. Bu çok gurur vericidir. Kürtçe yazıyorsunuz ve yazınız Arapça, İngilizce ve diğer dillere çevriliyor. Test de ettik; oldukça güzel çeviri yapılıyor. Girişimlerimizin boşa gitmemesi çok güzel. Google, Irak Kürdistan Bölgesi'ni önemsiyor."