Ozon deliği yeniden kapanıyor

Ozon deliği, her yıl etrafı devasa okyanuslarla çevrili olan Antarktika’nın üstünde oluşuyor. Ancak, bu yıl Kuzey Kutbu üzerinden yapılan gözlemlerde ozon katmanında olağanüstü bir açıklık gözlemlendi. Bilim insanları, Arktik üzerindeki ozon deliğinde güçlü bir azalma kaydettiklerini duyurdu.

Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından yapılan açıklamada, Arktik’in üstünde her yıl sonbaharda oluşan ozon deliklerinin nisan ayının ortalarına kadar kapanacağı bildirilmişti. Ayrıca, bu seneki deliğin büyüklüğünün daha önce hiç görülmediği de belirtilmişti. ESA’dan konuyla ilgili yeni bir açıklama geldi.

Stratosfer’deki donma sıcaklıkları da dahil olmak üzere olağandışı atmosferik koşullar, ozon seviyelerinin düşmesine ve bunun sonucunda ozon tabakasında bir 'mini deliğe' neden oldu. Copernicus Sentinel-5P uydusundan elde edilen verileri kullanan bilim insanları, Arktik'teki ozon konsantrasyonlarının güçlü bir şekilde azaldığını fark etti.

Ozon tabakası, yeryüzündeki hayatı Güneş'in zararlı ultraviyole radyasyonundan koruyan doğal, kalkan görevi gören bir gaz tabakası olarak biliniyor. Zararlı ultraviyole radyasyon ise cilt kanseri ve katarakt ve diğer çevresel konularda problemlere neden oluyor. Alman Havacılık ve Uzay Merkezi'nden (DLR) bilim insanları, geçtiğimiz haftalarda kuzey kutup bölgelerinde alışılmadık derecede güçlü ozon tüketimi fark etti.

Geçmişte, Kuzey Kutbu üzerinde zaman zaman küçük ozon delikleri tespit edilmişti. Ancak, bu yıl Kuzey Kutbu'ndaki tükenme önceki yıllara göre çok daha büyük. Avrupa Uzay Ajansı, internet sitesinden konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: "14 Mart’tan bu yana Arktik’in üstündeki ozon sütunu, normal ozon deliği olarak düşünülen bir boyuta küçülüyor. Deliğin, nisan ayının ortalarında yeniden kapanmasını bekliyoruz."

OZON DELİĞİ, NİSAN AYININ ORTALARINDA YENİDEN KAPANACAK

Cahit Atik'in webtekno'da yer alan haberine göre LR’dan Diego Loyola, Arktik üzerinde bu yıl gözledikleri ozon deliğinin maksimum 1 milyon kilometre kareden daha az uzama gerçekleştirdiğini ifade ederek, "Bu, normal süresi yaklaşık 3-4 ay olan 20 ila 25 milyon kilometre karelik bir boyuta ulaşabilen Antarktika deliğine kıyasla küçük." diye konuştu. Her iki kutupta kış aylarında ozon kayıpları olsa da, Arktik'teki ozon tabakasının incelmesi Antarktika'dan önemli ölçüde daha az olma eğilimi gösteriyor.

Arktik sıcaklıklar genellikle Antarktika'daki kadar düşük seviyelerde değil. Bununla birlikte, bu yıl, Kuzey Kutbu çevresinde akan güçlü rüzgarlar, ‘kutup girdabı’ olarak bilinen durumun içinde soğuk havayı hapsetti. Öte yandan, Diego Loyola, 14 Mart'tan bu yana Kuzey Kutbu'ndaki ozon sütunlarının normal ozon deliği seviyelerine düştüğünü aktardı.