Aykan Erdemir yazdı: Twitch, İran ve Türkiye… Bir kara para aklama operasyonu
Demokrasileri Koruma Vakfı Kıdemli Direktörü Aykan Erdemir, İran ve Türkiye kaynaklı dev bir kara para aklama operasyonunu anlattı. Amazon’un yan kuruluşu Twitch üzerinden gerçekleştirilen operasyonda, çalıntı kredi kartlarının kullanıldığı ortaya çıktı:
2 bin 400 Türk yayıncının, dünyanın video oyunu yayın pazarına liderlik eden bir canlı yayın hizmeti olan Amazon’un yan kuruluşu Twitch aracılığıyla İran merkezli kredi kartı hırsızlığı planları için yaklaşık 10 milyon doların aklanmasına yardımcı olduğu bildirildi.
Skandal, şirketlerin, özellikle Türkiye gibi serbest yargı bölgelerinde bulunan veya buralarda çalışan yasadışı finansörlere karşı koruma sağlamak için daha etkili kara para aklama karşıtı önlemler geliştirmesi gerektiğini gösterdi.
29 Ekim'de Twitch kanalının 1,7 milyon takipçisi olan Türk internet ünlüsü Ahmet Sonuç, İran merkezli kredi kartı hırsızlarının Türkiye merkezli Twitch yayıncılarının yardımıyla kara para akladığı bir planı ortaya çıkardı.
Sonuç ve diğer Türk Twitch kullanıcıları, dolandırıcılığı ortaya çıkarmak için 6 Ekim'de gerçekleşen büyük bir veri ihlalinin ardından sızdırılan içerik oluşturucu ödemeleri hakkındaki Twitch verilerini araştırdı. Ekip, araştırma sonucu çok az takipçisi olan ancak büyük miktarlarda bağış toplayan Türkiye merkezli yaklaşık 2 bin yayıncı tespit etti.
Kredi kartı hırsızları çalıntı kredi kartlarıyla bir çeşit sanal para olan Bits satın aldılar ve Türkiye merkezli suç ortaklarına büyük meblağlar bağışladılar ve daha sonra onlardan bir kara para aklama planının parçası olarak gelirlerin yüzde 70 ila 80'ini iade etmelerini istediler.
Bu ifşaat, Türk Twitch kullanıcıları arasında, Twitter'da Twitch'i yasadışı aktörlerin peşine düşmeye teşvik etmeyi amaçlayan bir #CleanTwitch (Türkçesi #TemizTwitch) hashtag kampanyasına yol açtı. Cumhuriyet Halk Partisi'nden Türk milletvekili Gürsel Tekin, 31 Ekim'de Hazine ve Maliye Bakanlığı'na soru önergesi sunarak Mali Suçları Araştırma Kurulu'nun plan hakkında soruşturma açıp açmadığını sordu. Tekin ayrıca, planda ABD doları da dahil olmak üzere yabancı para birimleri kullanıldığı için Türk hükümetinin uluslararası kanun uygulayıcı ortaklarla işbirliği yapıp yapmadığını da sorguladı.
Bir Twitch sözcüsü, Middle East Eye muhabiri Muhdan Sağlam'a, şirketin "Twitch'te finansal dolandırıcılıkla mücadele etmek ve önlemek için düzenli olarak çaba sarf ettiğini" ve Eylül ayında "Türkiye'deki 150'den fazla ortağa karşı" para kazanma özelliğini kötüye kullandığı için harekete geçtiğini söyledi.
Ancak Twitch, kara para aklamak için İran merkezli kredi kartı hırsızlarıyla işbirliği yapan 2400 Türk yayıncıya karşı şu ana kadar herhangi bir önlem açıklamadı. Bir Türk Twitch yayıncısı, Twitch yayıncılarının platformdaki kara para aklama planlarından haberdar olduğunu ancak Twitch, Amazon veya diğer Twitch kullanıcılarını harekete geçmeye ikna edemediğinden şikayet etti.
Demokrasileri Savunma Vakfı’nın 2018 yılında araştırma notunun gösterdiği gibi, dijital para birimi hizmetleri ve diğer teknoloji platformları, dünya çapında kara para aklayanlar ve terör finansörleri için kilit hedefler haline geldi.
Yasadışı finansörler ve teröristler oyun ve yayın platformlarını giderek daha fazla sömürdükçe, teknoloji şirketlerinin kara para aklamayla mücadele önlemlerini artırması gerekiyor. Örneğin geçen yıl Yom Kippur'da bir Halle sinagoguna saldıran aşırı sağcı Alman silahlı bir terörist kanlı saldırısını Twitch'te canlı yayınladı.
Vice 2019'da, çok oyunculu bir oyun olan Counter-Strike: Global Offensive oyuncuları arasındaki "neredeyse tüm" mikro işlemlerin, "dünya çapında büyük bir dolandırıcılık ağının" bir parçası olarak kara para aklama için kullanıldığını bildirdi. Bu suistimal, oyunun geliştiricisi Valve'i ticaret kısıtlamaları getirmeye zorladı.
Sonuç'a göre, Twitch'teki Türkiye merkezli kara para aklama planı en az üç yıldır devam ediyor. Twitch görevlileri, sızıntıdan sonraki üç hafta içinde devasa kara para aklama çabasını tespit etmiş olmalıydı.
Bu skandal, teknoloji şirketlerinin, özellikle Türkiye'de ve küresel kara para aklama gözlemcisi Mali Eylem Görev Gücü'nün gri listesindeki diğer yargı bölgelerinde yerleşik müşteriler için daha etkili durum tespiti ve "müşterinizi tanıyın" prosedürleri geliştirmesi gerektiğinin altını çiziyor.
