Yüzeydeki ilk keşif: Chang'e-5 uzay aracı Ay’da su buldu

Foto: CGTN / Chang'e-5 uzay aracı

Çin'in 2020'de Ay'a inen uzay aracı Chang'e-5'in yüzeyin altında su tespit ettiği açıklandı.

Hakemli bilimsel dergi Science Advances'ta yayımlanan bulgulara göre, regolit adı verilen Ay toprağının 1 milyonda 20 oranında su içerdiği belirtildi.

Panoramik bir kamera, mineralojik spektrometre ve yüzeye nüfuz eden bir radar sistemini kullanan uzay aracından gelen veriler, Pekin'deki Çin Bilimler Akademisi'nin liderlik ettiği uluslararası bir araştırma ekibi tarafından incelendi.

Akademinin Jeoloji ve Jeofizik Enstitüsü'nden Lin Yangting ve Lin Honglei liderliğindeki ekip, Chang'e-5 tarafından Ay yüzeyinde toplanan verilerdeki su sinyallerini ve bunların yansımalarını inceledi.

Independent Türkçe’nin haberine göre araştırmacılar Ay'daki suyun "büyük ölçüde Güneş rüzgarlarına atfedildiğini" söyledi. Güneş'in üst atmosferinden yayılan plazma dalgasına Güneş rüzgarı adı veriliyor. Bu rüzgarlar, büyük ölçüde Güneş'in yaydığı hidrojen iyonlarından oluşuyor. Bu da rüzgarların çarptığı kayalık cisimlerdeki oksijenle birleşerek su oluşturabileceği anlamına geliyor.

Yeni keşfin ardındaki araştırma ekibi de Güneş rüzgarının hidrojen atomlarını yavaş yavaş Ay'a doğru sürüklediğini düşünüyor.

‘AY’IN YÜZEYİNDE İNCELEME YAPILARAK BULUNAN İLK KEŞİF’

Daha önce Amerikan Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) da Ay'da su olduğuna dair birçok kez kanıt elde etmişti. Ancak bu tür keşifler genellikle teleskoplar veya Ay yüzeyinde bizzat bulunmayan uzay araçlarının uzaktan gözlemleriyle mümkün olmuştu.

Yani daha önce Ay yüzeyinde ölçüm yapılmamıştı. Change'e-5 uzay aracının yerinde yaptığı ölçümlerse bu boşluğu doldurdu.

Araştırmacı Lin Honglei, "Ay'da bir 'saha gezisine' çıkmak gibiydi. Su belirteçlerini yakın mesafeden ve Ay yüzeyinde yüksek çözünürlükte tespit etmek için ilk fırsattı" diye konuştu.

KEŞİF İNSANLIK İÇİN NE ANLAMA GELİYOR?

Bilim insanları gelecekte Ay'a gidecek insanların ve uzay araçlarının regolitteki suyu çıkaracağını ve bundan yararlanacağını düşünüyor.

Örneğin NASA, 2023'te Ay'ın güney kutbundaki Nobile Krateri adı verilen bir bölgeye buz aramakla görevli bir uzay aracı indirecek.

Bu görevde tespit edilebilecek buz katmanının, bir gün Mars'a ve uzayın derinliklerine yapılacak görevler için roket yakıtına dönüştürülebilmesi hedefleniyor.

NE OLMUŞTU?

Çin’in Chang'e-5 uzay aracı 1 Aralık 2020'de Ay'a inmişti. Ay'da yaklaşık 2 kilogram numune toplayan uzay aracı, 17 Aralık'ta Dünya'ya dönmüş ve Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'ne inmişti.

Bu, Sovyetler Birliği'nin 1976'daki Luna 24 görevinden beri Ay numunelerinin Dünya'ya ulaştırıldığı ilk görev olmuştu.