'En güçlü teleskop' James Webb'in yolculuğu canlı takip edilebilecek

Dünyaca ünlü teorik fizikçi Michio Kaku’nun "dünya dışı yaşamı tespit edebileceğini" ifade ettiği James Webb Uzay Teleskobu’nun yıllardır beklenen fırlatılışı, dün Türkiye saatiyle 15.20’de gerçekleşmişti. Fırlatma sırasında NASA, o anları YouTube kanalından canlı olarak yayınlamıştı. Yolculuğun devamına ise James Webb Uzay Teleskobu için açılan sitedeki bir sayfadan teleskop ve bağlı olduğu rokete dair birçok bilgiye anlık olarak ulaşmak mümkün.

'WHERE İS WEB' SAYFASI

Webtekno'da yer alan habere göre, NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi aracılığıyla siteye yansıtılan bilgiler, anlık olarak güncelleniyor. ‘Where Is Webb’, yani "Webb nerede" adlı sayfada roketin yeri de dahi,  yolculuğun yüzde ne kadarını tamamladığı, hızı ve yüzey sıcaklığına kadar birçok bilgi bulunuyor.

Ayrıca roketin geçeceği aşamalara dair detaylı bilgilere de sayfanın aşağı kısmında bulunan sekmelerden ulaşılabiliyor.

JAMES WEBB UZAY TELESKOBU ÖZELLİKLERİ

James Webb Uzay Teleskobu (İngilizce kısaltmasıyla JWST), eskiyen Hubble Uzay Teleskobu'nun kısmen ardılı olacak şekilde planlanan bir kızılötesi uzay teleskobudur.

Webb, NASA ile Avrupa (ESA) ve Kanada uzay ajansları (CSA) arasındaki bir ortaklığa dayanan bir projedir. Adını 2002'de NASA'nın Apollo programından sorumlu müdürü olan James E. Webb'ten alan JWST, 6.5 metre genişliğinde altın kaplama bir aynayla donatılan kızılaltı özelliğe sahip. Bu aynanın ise , 13.5 milyar ışık yılı uzağı, yani evrenin ilk yıldızlarının oluştuğu zamanı görmesine imkan tanıyabileceği öngörülüyor.

Kızılötesi ışığı gözlemlemek için ayarlanmış olan 6,5 metrelik bu teleskop, Dünya'dan neredeyse 1,5 milyon kilometre uzaklıktaki yörüngede bulunuyor.  Bu uzaklık, Dünya ile Ay arasındaki uzaklığın dört katı.

JAMES WEBB UZAY TELESKOBU UZAYDA NE YAPACAK?

25 Aralık 2021 tarihinde fırlatıldığında L2 (Lagrange noktası 2) konumu etrafında, Güneş'ten uzak, Dünya'nın yörüngesinin 1,5 milyon kilometre ötesinde bir yerde sıkı bir yörüngeye oturdu.

L2 konumu, uzayda Güneş'in ve Dünya'nın kütleçekiminin birlikte çalışıp Güneş'in etrafında yörüngede dönen bir nesneyi Dünya'yla aynı oranda çektiği, yörünge dönüşünü bir yılda yapmasını sağladığı yerdir. Yani JWST, büyük ölçüde Dünya'nın gölgesinde olacak; bu durum Güneş'ten gelen ısı kirliliğini önleyecek ve teleskobun derin uzayda çok soluk kızılaltı kaynakları saptamasını mümkün hale getirecektir. NASA, teleskobun Ay'daki bir yabanarısının ısısını dahi saptayabildiğini savunuyor.

Daha büyük olması ve güncellenmiş teknolojileri dışında Webb'in Hubble'dan temel farkı, kozmosu esas olarak kızılötesi görecek şekilde ayarlanmış olması.

Hubble ise optik veya görünür ışığa ayarlı, yani insan gözüyle algılanan frekanslardaydı.

Webb'in Kızılötesinin daha uzun dalga boyları, diğer teleskoplarla görülemeyen şeyleri görmesini sağlayacak.

Webb'in Orta Kızılötesi Cihazı (Miri) Avrupa baş araştırmacısı Profesör Gillian Wright, "Uzun dalga boyları tozun içini görmede çok daha etkili" diyerek Hubble ile aralarındaki en belirgin farka dikkat çekti.

YOLCULUĞU NE KADAR SÜRECEK?

Gelişmeleri anında Dünya'ya iletmek için video kameralar yerleştirilen Ariane'nin yolculuğu yaklaşık bir ay sürecek. Bu süre zarfında teleskop 6,5 metre çapındaki ana aynasını ve Güneş'in ışığından ve sıcaklığından korunmak için tenis kortu büyüklüğündeki kalkanını açacak.