Şehir Plancıları Odası’ndan afet yasası tepkisi: Muhalefet AYM’ye taşımalı
İSTANBUL - Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un (6306) yasallaşmasından sonra başlayan mülkiyet tartışmaları devam ediyor.
TMMOB Şehir Plancıları Odası (ŞPO) yayımladığı basın açıklamasıyla, kanunun en geniş toplumsal kesimlerin anayasal haklarını tehlikeye attığını savundu. Açıklamada ayrıca muhalefet partisi milletvekillerine yapılan çağrıyla yasanın Anayasa Mahkemesi’ne taşınması çağrısında bulunuldu.
‘EVİNİZİ YASAL OLARAK BOŞALTMANIZ İSTENECEK’
9 Kasım’da yürürlüğe girerek yerleşim alanlarının da rezerv yapı alanı ilan edilebilmesinin önünü açan 6306 sayılı kanun hakkında ŞPO, herkesin itirazlarını yükseltmesi gerektiğini söyledi. ŞPO, tarafından yapılan yazılı açıklamada, yasanın neleri içerdiği anlatıldı.
Peki, 6 Şubat depremlerinin ardından kentsel dönüşüm süreçlerini hızlandırma gerekçesiyle yürürlüğe konan yasa değişikliği neler içeriyor?
Yasanın içeriğinde yapılan değişikliklerin ne olduğu açıklamada şöyle ifade edildi:
“Geçmişte, yerleşik alanlardaki riskli yapıları güvenli hale getirmek gerekçesiyle, bu yapılarda oturan yurttaşların ikamet edeceği yeni yerleşim alanları oluşturmak amacıyla ilan edilen rezerv yapı alanlarının, mevcut yapılaşmış alanlarda da belirlenmesinin önü açıldı. Yani, geçmişte çoğunlukla kamu mülkiyetindeki boş araziler rezerv yapı alanı olarak ilan edilirken artık eviniz, oturduğunuz sokak, ikamet ettiğiniz mahalle rezerv yapı alanı olarak belirlenebilecek.
Böylelikle, belki de on yıllardır oturduğunuz evinizi 90 gün içinde boşaltmanız gerektiği ‘yasal’ olarak sizlere tebliğ edilecek ve sizin mülkünüz ‘gelir ve hasılat getirecek her türlü uygulama’ için kullanılabilecek. Yasada yapılan değişiklikle, Bakanlık veya ilgili idare sizin talebiniz olmadan, ikamet ettiğiniz konuta dair riskli yapı tespitinde bulunabilecek. Buna karşı koymaya çalıştığınızda, kolluk kuvvetleri eliyle bu tespit zorla yaptırılabilecek.”
SALT ÇOĞUNLUĞA UYMAYANLARI NE BEKLİYOR?
Riskli yapı tespitine ilişkin ilgili mercilere, çok kısıtlı hale getirilen sürelerde yapılan itiraz reddedildiğinde ise, konut riskli yapı olarak ilan edilecek ve belirtilen sürede mülk boşaltılmazsa kolluk kuvvetleri devreye girip zor kullanabilecek.
Açıklamada daha önce 3/2 çoğunlukla ilerlemesi gereken kentsel dönüşüm sürecinin artık salt çoğunlukla mümkün olduğu belirtilirken, salt çoğunluğa uymayan mülk sahiplerini hakkında sürecin nasıl işleyeceği ise şöyle anlatıldı:
“Eğer onay vermeyen taraftaysanız ve binanız salt çoğunluk kararıyla tahliye edilip yıkıldıysa, size ait mülkiyet de onay veren komşularınıza açık artırmayla satılabilecek. Komşularınızdan alan çıkmazsa, ilgili Bakanlık rayiç bedel üzerinden konutunuzu kamulaştırabilecek. Binanızın riskli olduğunu düşünen taraftasınız ama binanın yıkım ve yeniden inşa süreci sonrasında ortaya çıkacak maliyeti karşılayacak gelire sahip değilseniz (yani yoksulsanız); Bakanlık konutunuza ortak olacak, gerektiğinde sizi borçlandıracak ve üstelik eğer borcunuzu ödemezseniz mülkiyetinizin tamamına el koyup size yalnızca, mirasçılarınıza devretmenizin mümkün olmadığı ‘oturma izni’ verecek.
Rezerv yapı ilanından riskli yapı kararına, tahliye işleminden yıkım kararına tüm süreçlerde itiraz süreçleri daraltılmış, dava yetkileri sınırlandırılmıştır. Yeniden inşa aşamasında plan askı ve itiraz süreçleri ile uygulama projesi aranmamasına kadar tüm süreçler geniş halk kitlelerinin yerine müteahhitlerin ve bir avuç sermayedarın yararına düzenlenmiştir.”
‘AYM’YE TAŞINMALI’
ŞPO, CHP milletvekilleriyle diğer muhalefet parti milletvekillerine bir de çağrı yaparak, yasanın AYM’ye taşınması gerekliliğine vurgu yaptı:
“Toplumun geniş kesimlerinin en temel anayasal haklarını tehlikeye atan bu düzenlemenin geçmişteki benzer durumlarda yaptığımız ve karşılıksız kalan çağrılarımızdan farklı olarak, bir şeylerin değiştiğine olan inançla Ana Muhalefet Partisi veya yeterli sayıda Milletvekili imzasıyla AYM`ye taşınmasını talep ediyoruz. Milyonlarca yurttaşı mülksüzleştirilmek için yasal kılıf niteliği taşıyan bu düzenlemeye karşı temel haklarımızı savunmak üzere herkesi ses çıkarmaya, itirazımızı görünür kılmaya davet ediyoruz.”
Afet bölgesindeki üniversitenin 'Deprem Öyküleri yarışması tepki çekti
AKP'nin rezerv alan açıklaması doğru değil: 'Afet yasasında afet yok, sadece inşaat var'
Mülkiyet hakkı tartışmasına yol açan 'Afet Yasası' Resmi Gazete'de
