ABD'den KDP lideri Barzani'ye diğer partilerle çalışma çağrısı
Artı Gerçek - Kürdistan Demokrat Partisi'nin (KDP), Irak Federal Mahkemesi'nin başta azınlık kotasının kaldırılması olmak üzere aldığı bazı kararlara tepki göstererek 10 Haziran'da düzenlenecek Erbil parlamentosu seçimlerine katılmama kararının yankıları sürüyor. KDP lideri Mesud Barzani, ABD'nin Bağdat Büyükelçisi Alina Romanowski ile Erbil'de yaptığı görüşmede, Federal Mahkeme'yi eleştirdi. Barzani, KDP'nin seçimleri "boykot etmediğini" savundu; Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) "yasalarının ihlal edilmediği" bir seçimden yana olduklarını söyledi.
Ofisinden yapılan açıklamaya göre, görüşmede Romanowski bir yandan Newroz kutlamasında bulunurken, bir yandan da hem IKBY hem de genel olarak Irak'taki siyasi gelişmelere dair endişelerini iletti. ABD'li elçinin, KDP'den bölgedeki sorunları çözmek adına diğer siyasi partilerle işbirliği yapmasını istedi belirtildi.
Barzani ise Irak Federal Mahkemesi'nin, IKBY'nin seçim yasalarına ilişkin kararlarını eleştirdi. KDP lideri, en önemli siyasi rakipleri Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) tarafından açılan davada Bağdat mahkemesinin verdiği kararların anayasaya aykırı olduğu görüşünü yineledi; "tüm Kürdistan halkına büyük haksızlık yapıldığını" söyledi. Barzani, "KDP’nin seçimleri boykot etme yerine adil, şeffaf, dış müdahaleden uzak, IKBY yasalarının ihlal edilmediği demokratik seçimlerden yana olduğunu" belirtti.
Mesud Barzani, KYB'nin bölgesel parlamentoda KDP lehine bir matematik için kullanıldığı gerekçesiyle kaldırılmasını istediği azınlık kotası hakkındaki mahkeme kararının, "bir arada yaşama ilkelerini baltaladığını" söyledi.
KDP'NİN SEÇİM KARARININ ARKASINDA NE VAR?
IKBY'deki bölgesel parlamento seçimlerinin esasında Ekim 2022'de düzenlenmesi gerekiyordu. Ancak siyasi partilerin seçim yasası nedeniyle yaşadığı anlaşmazlıklar nedeniyle oylama ertelenmişti. KYB'nin başını çektiği muhalefetin seçim yasasının KDP lehine olduğuna dair eleştirileri eşliğinde, Kürdistan bölgesinin seçim yasasının bazı maddeleri Bağdat'taki Federal Yüksek Mahkeme'ye taşınmıştı. IKBY Başkanı bu süreçte yeni seçim tarihi olarak 10 Haziran'ı belirlese de, Bağdat mahkemesinin şubat sonunda seçim yasasına dair verdiği kararlar KDP'nin tepkisini çekti.
Mahkemedeki davalar, bir KYB vekili ile Süleymaniye'deki bir Hristiyan parti tarafından açılmıştı. İki başvuruda da, 111 sandalyeli Erbil parlamentosunda azınlıklara 11 koltuk ayrılmasının ve seçimlerin tek bölgeli olarak düzenlenmesinin "anayasaya aykırı olduğu", bu düzenlemelerin matematiksel olarak iktidardaki KDP'nin işine yarayacak şekilde uygulandığı savunuluyordu. Başvurucular, seçimlerin tek değil dört bölge ile düzenlenmesini, azınlık kotalarının da bu bölgeler üzerinden dağıtılmasını talep etmişti.
AZINLIK KOTASI KALKACAK, EN AZ DÖRT SEÇİM BÖLGESİ OLACAK
Federal Mahkeme, benzerlikleri nedeniyle tek dosya altında incelediği başvurularda kararını geçen ay açıkladı. Mahkeme, IKBY'nin seçim yasasının 36'ncı maddesinde yer alan azınlık kotasının Irak Anayasası'na aykırı olduğuna hükmetti. "Kürdistan parlamentosunda 100 sandalye vardı" diyen mahkeme, IKBY'deki parlamento seçimlerinin de en az dört seçim bölgesine ayrılacak şekilde düzenlenmesine de karar verdi.
KYB'YE GÖRE 'BAZI KESİMLERCE KULLANILIYORDU'
Bu karar öncesinde, parlamentoda 11 "azınlık koltuğunun" beşi Türkmenlere blok olarak veriliyor, beşi Asuriler, Keldaniler ve Süryaniler arasında paylaştırılıyor, biri de Ermenilere veriliyordu. Bu kota için adaylığını koyan siyasetçiler, kendi aralarında yarışıyordu. KYB'nin söz konusu 11 sandalyenin "bazı siyasi kesimlerce kullanıldığı" gerekçesiyle 2 Mayıs 2023’te Irak Yüksek Federal Mahkemesi’ne yaptığı başvuruya ilişkin hükmün açıklanması daha önce iki kez ertelenmişti.
ÇOK BÖLGELİ SEÇİM SİSTEMİNİ KİMLER İSTİYORDU?
Öte yandan, KDP ile Sosyalist Parti ve Komünist Partisi gibi partiler seçimlerin Erbil, Süleymaniye ve Duhok’u içine alan tek seçim bölgesi sistemine göre düzenlenmesinde ısrar ediyordu. KYB, Goran, Yekgırtu ve Yeni Nesil Hareketi ise tek seçim bölgesi sisteminin iptal edilmesini, Federal Seçim Kanunu’nda yer alan ve Irak’ın genelinde Ekim 2021’de yapılan seçimlerde uygulanan çoklu seçim bölgesi sisteminin benimsenmesini talep ediyordu.
KDP ise bu kararların anayasaya aykırı olduğu tepkisini göstererek dün parti genel başkanı Mesud Barzani'nin liderliğinde yapılan politbüro toplantısında seçimlere katılmama kararı aldı. (DIŞ HABERLER)
KYB'den KDP'nin boykot kararına tepki: Seçimler belirlenen tarihte yapılmalı
Fidan: KYB liderliği bizim için artık ulusal güvenlik tehdidi
