Gabon'da cuntanın liderinin seçimler konusunda acelesi yok: 'Aynı hataları yinelemek hızlı ilerleme değil'

Artı Gerçek - Bu hafta Orta Afrika'nın batısındaki Gabon'da Devlet Başkanı Ali Bongo'yu deviren darbenin ardından cuntaya iktidarı sivil bir hükümete devretmesi için baskı artarken darbecilerin lideri cuma günü yaptığı açıklamada, "geçmiş hataları tekrarlayan" seçimlere acele etmekten kaçınmak istediğini söyledi.

General Brice Oligui Nguema liderliğindeki subaylar çarşamba günü, Bongo'nun seçimlerde üçüncü bir dönem için güvenoyu aldığının açıklanmasından dakikalar sonra yönetime el koymuştu. Subaylar Bongo'yu ev hapsine almış, Nguema'yı devlet başkanı olarak atayarak Bongo ailesinin 56 yıllık iktidarına son vermişti. Batı ve Orta Afrika'da üç yıl içinde sekizinci kez gerçekleşen darbe, başkent Libreville sokaklarında coşkulu kalabalıkları bir araya getirirken, ülke içinden ve dışından kınamalara neden olmuştu.

Nguema cuma akşamı televizyonda yaptığı konuşmada cuntanın "hızlı ama emin adımlarla" ilerleyeceğini ancak aynı kişileri iktidarda tutarak "aynı hataları tekrarlayan" seçimlerden kaçınacağını söyledi. "Mümkün olduğunca hızlı ilerlemek, aynı hatalarla sonuçlanacak geçici seçimler düzenlemek anlamına gelmiyor" dedi.

ÜLKE SINIRLARI AÇILDI

Diğer yandan bugün bir ordu sözcüsü ulusal televizyonda yaptığı açıklamada kara, deniz ve hava sınırlarının, cuntanın "hukukun üstünlüğüne saygıyı, komşularla ve tüm dünya devletleriyle iyi ilişkileri korumakla ilgilendiği" ve "uluslararası taahhütlerini yerine getirmek istediği için" yeniden açıldığını söyledi. Ülkenin kara, hava ve deniz sınırları üç gün önce darbenin ardından kapatılmıştı.

ALİ BONGO'NUN OĞLU NUREDDİN TUTUKLANDI

Askeri liderler Çarşamba günü erken saatlerde Bongo'nun oğullarından biri olan Nureddin Bongo Valentin ve Bongo'nun kabinesinin bazı üyelerinin zimmete para geçirme iddiasından uyuşturucu kaçakçılığına kadar uzanan suçlamalarla tutuklanmasını emretmişti. Devlet yayın kuruluşu Gabon 24 Perşembe günü yaptığı açıklamada, çeşitli yetkililerin evlerinde plastiğe sarılı para dolu spor çantalarına el konulduğunu söyledi. Görüntüler arasında eski kabine direktörü Ian Ghislain Ngoulou'nun evine yapılan baskın da yer aldı. Bongo Valentin'in yanında duran Ngoulou, kanala paranın Ali Bongo'nun seçim fonunun bir parçası olduğunu söyledi.

ANA MUHALEFET PARTİSİNDEN ULUSLARARASI TOPLUMA ÇAĞRI

Gabon'un ana muhalefet grubu Alternance 2023 ise cumartesi günkü seçimlerin meşru galibi olduğunu söyleyerek cuma günü uluslararası toplumu cuntayı iktidarı sivillere geri vermeye teşvik etmeye çağırdı. Alternance 2023 lideri Albert Ondo Ossa'nın sözcüsü Alexandra Pangha BBC'ye yaptığı açıklamada, "Ali Bongo'nun devrilmesinden dolayı mutluyuz ama... uluslararası toplumun, ordudan iktidarı sivillere geri vermesini isteyerek Gabon'daki Cumhuriyet ve demokratik düzen lehine ayağa kalkacağını umuyoruz" dedi. Pangha, cuntanın Pazartesi günü Nguema'yı devlet başkanı olarak göreve getirme planının "saçma" olduğunu söyledi. Pangha, muhalefetin Orta Afrika ülkesinin geçiş planını görüşmek üzere cuntadan bir davet almayı umduğunu ancak henüz bir davet almadıklarını da açıkladı.

ECCAS DARBEYİ KINADI, ANAYASAL DÜZENE DÖNÜŞ İSTEDİ

Orta Afrika bölgesel bloğu ECCAS ise Perşembe günü yapılan olağanüstü toplantının ardından yaptığı açıklamada darbeyi kınayarak, Birleşmiş Milletler ve Afrika Birliği liderliğindeki ortaklarını, Gabon'da anayasal düzene hızlı bir şekilde dönülmesini desteklemeye çağırdı. Örgüt, Pazartesi günü yeniden toplanacağı belirtildi.

ECCAS'ın yayınladığı bildiride, darbenin şiddetle kınandığı ve Devlet Başkanı Bongo'nun güvenliğinin garanti altına alınması gerektiği kaydedildi. Bildiride, ülkedeki durumu izlemek ve krize barışçıl bir çözüm bulma çabalarını nasıl destekleyecekleri konusunda tavsiyelerde bulunmak üzere uzmanlar komitesi oluşturulmasına karar verildiği belirtildi. ECCAS liderleri, söz konusu uzmanlar komitesinin tavsiyelerini görüşmek üzere 4 Eylül'de Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin Brazzaville kentinde bir araya gelme kararı aldı. Ayrıca Orta Afrika Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Faustin Archange Touadera da ECCAS ve Gabonlıu taraflar arasında arabuluculuk faaliyeti yapmakla görevlendirildi. ECCAS üyeleri arasında Angola, Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Kongo Cumhuriyeti, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Sao Tome ve Principe, Ekvator Ginesi, Gabonve Ruanda bulunuyor.

Afrika Birliği Barış ve Güvenlik Konseyi de Perşembe günü yaptığı açıklamada adil ve şeffaf seçimler yapılması çağrısında bulunmuş, Gabon'da anayasal düzeni yeniden tesis etmemeleri halinde darbe liderlerine yaptırım uygulayacağını söylemişti.

NE OLMUŞTU?

Gabon'da 30 Ağustos'ta ulusal televizyon binasına giren bir grup asker, yönetimi ele geçirdiklerini duyurmuştu. "Kurumların Geçişi ve Restorasyonu Komitesi (CTRI)" isimli askeri yönetim, 26 Ağustos'ta yapılan seçimlerin iptal edildiğini ve ülke sınırlarının kapatıldığını açıklamıştı. CTRI liderliğine de Cumhuriyet Muhafızları Komutanı General Brice Oligui Nguema'nın getirildiği bildirilmişti.

Mevcut Cumhurbaşkanı Ali Bongo Ondimba, 26 Ağustos'ta yapılan cumhurbaşkanı seçimlerini üçüncü kez kazanmış, oy verme işleminin son saatlerinde "şiddet" uygulandığı gerekçesiyle sokağa çıkma yasağı getirilmiş ve oy sayımı sürerken internet kısıtlanmıştı. Baba Omar Bongo ilk kez 1967'de cumhurbaşkanı seçilmiş, 2009'da hayatını kaybettiğinde koltuğuna oğlu Ali Bongo oturmuştu. Bongo ailesi, 56 yıldır ülkeyi yönetiyordu. Muhalifler Bongo ailesinin Gabon'un petrol ve maden zenginliğini paylaşmak için çok az şey yaptığını söylüyordu.

Bongo ailesi yıllarca Atlantik Okyanusu'na bakan lüks bir sarayda oturdu. Araştırmacı gazetecilerden oluşan küresel bir ağ olan Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi (OCCRP) tarafından 2020'de yapılan bir araştırmaya göre, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde pahalı arabaları ve mülkleri var. Bu arada, ülkedeki 2,3 milyon insanın neredeyse üçte biri yoksulluk içinde yaşıyor. (DIŞ HABERLER)

Afrika Birliği, Gabon'un üyeliğini askıya aldı: General Nguema'nın yemin etmesi bekleniyor

Gabon'da darbecilerin lideri General Nguema kimdir?

Gabon'da geçici hükümetin başına Muhafız Alayı Komutanı Nguema geçti

Gabon'un devrik liderinden yardım çağrısı: Hiçbir şey olmuyor, ses çıkarın

Gabon'da seçimin ardından askerler yönetime el koydu: Devlet Başkanı ev hapsine alındı