Güney Afrika'daki BRICS zirvesinden 'genişleme' kararı: 22 ülke resmen katılmayı talep etti

Artı Gerçek - Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'dan oluşan BRICS grubunun Güney Afrika'da gerçekleştirdiği üç günlük zirve, bugün yapılan kapanış konuşmalarıyla sona eriyor. Zirveden çıkan en önemli sonuç, "Küresel Güney'i güçlendirme" ve "BRICS'in küresel ölçekteki nüfuzunu artırma" hedefiyle Suudi Arabistan, İran, Etiyopya, Mısır, Arjantin ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin BRICS'e davet edilmesi oldu. Genişleme, Ukrayna'daki savaşla tetiklenen jeopolitik kutuplaşmanın ortasında Pekin ve Moskova'nın Batı'ya karşı ağırlık merkezi oluşturma hedefine doğru atılmış bir adım olarak değerlendiriliyor. Zira, söz konusu gelişme, düzinelerce ilgili ülkenin BRICS'e katılımının önünü açabilir. Güney Afrikalı yetkililere göre 40'tan fazla ülke birliğe katılmakla ilgilendiğini ifade etti ve 22'si resmen kabul edilmeyi talep etti.

PUTİN: AFRİKA ÜLKELERİYLE BAĞLARIMIZI DERİNLEŞTİRMEYİ AMAÇLIYORUZ

Moskova yakınlarında düşen uçakta paralı asker grubu Wagner'in kurucusu Yevgeniy Prigojin'in öldüğünün açıklanmasının ardından gözlerin çevrildiği Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, zirvede yaptığı konuşmada "Moskova'nın Afrika ülkeleriyle bağlarını derinleştirmeyi amaçladığını, gıda ve yakıt tedarikinde güvenilir bir ortak olmaya devam edeceğini" söyledi. Wagner grubu son olarak Afrika'daki faaliyetleri nedeniyle tartışma konusu olmayı sürdürüyordu. Putin video bağlantısıyla yaptığı konuşmada, "Rusya'nın, Ukrayna'daki çatışmalardan kaynaklanan yakıt ve gıda fiyatı artışlarıyla sarsılan Afrika ile "çok yönlü ilişkiler" geliştirmekle ilgilendiğini" de ekledi.

RAMAPHOSA: GENİŞLME ÜZERİNDE GÖRÜŞ BİRLİĞİMİZ VAR

Zirveye ev sahipliği yapan Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa, aday ülkeleri kamuoyuna açıkladığı konuşmasında, "BRICS, adil bir dünya, kapsayıcı ve müreffeh bir dünya inşa etme çabasında yeni bir sayfa açmıştır" dedi. Yeni adayların 1 Ocak 2024 tarihinde BRICS'e resmen üye olarak kabul edileceğini açıklayan Ramaphosa, "Bu genişleme sürecinin ilk aşaması üzerinde görüş birliğimiz var ve diğer aşamalar da bunu takip edecek" ifadelerini kullandı.

LULA'DAN 'NÜKLEER SAVAŞ RİSKİ' HATIRLATMASI

Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva da benzer bir açıklamayla gelecekte başka yeni üyelerin de kabul edilmesi ihtimaline açık kapı bıraktı. Küreselleşmenin vaatlerinin başarısız olduğunu söyleyen Lula, Rusya ile Batı arasında yaşanan Ukrayna gerilimine gönderme yaparak "nükleer savaş riski nedeniyle gelişmekte olan ülkelerle işbirliğini yeniden canlandırmanın zamanının geldiğini" sözlerine ekledi.

BAE DEVLET BAŞKANI: İŞBİRLİĞİNİN DEVAMINI DÖRT GÖZLE BEKLİYORUZ

Ülkesi halihazırda BRICS bünyesindeki Yeni Kalkınma Bankası'nın (NDB) bir üyesi olan Birleşik Arap Emirlikleri Devlet Başkanı Muhammed bin Zayed ise, ülkesinin birliğe dahil edilmesini takdir ettiğini söyledi. Bin Zayed, X'te paylaştığı mesajda, "Dünyadaki tüm ulusların ve insanların refahı, onuru ve yararı için işbirliğinin devam etmesini dört gözle bekliyoruz" ifadelerini kullandı.

DÜNYA DÜZENİNİ YENİDEN DENGELEME SÖZÜ

Güney Afrika'nın başkenti Johannesburg'da düzenlenen üç günlük zirvenin gündemini genişleme tartışmaları belirledi. Tüm BRICS üyeleri bloğun büyümesini desteklediklerini açıkça ifade ederken, liderler arasında genişlemenin boyutu ve hızı konusunda anlaşmazlıklar yok değil.

Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 40'ına ev sahipliği yapmasına ve küresel gayri safi yurtiçi hasılanın dörtte birini üretmesine rağmen, BRICS üyelerinin blok için tutarlı bir vizyon üzerinde uzlaşamaması küresel bir kutup olarak sahneye çıkmasının önündeki en büyük engel gibi görünüyor.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping genişlemenin duyurulmasının ardından "Bu üyelik genişlemesi tarihi bir nitelik taşıyor" ifadeleriyle üyelerin birlik ve işbirliği konusundaki kararlılığına vurgu yaptı. Birliğe katılmayı bekleyen ve katılmak isteyen ülkeler, BRICS'in ABD ve diğer zengin Batılı devletlerin hakimiyetindeki dünya organlarını yeniden dengeleme vaadine iştirak ediyor.

GUTERRES: BUGÜNÜN KÜRESEL YÖNETİŞİM KURUMLARI DÜNDEN KALMA

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres de zirvenin son gününde yaptığı konuşmada "Bugünün küresel yönetişim yapılarının dünün dünyasını yansıttığını" ve "çok taraflı kurumların evrensel olabilmesi için reforma ihtiyaç duyduklarını" söyledi. Guterres, "Bu kurumlar büyük ölçüde İkinci Dünya Savaşı sonrasında, birçok Afrika ülkesinin hala sömürgeci güçler tarafından yönetildiği ve masada bile olmadığı bir dönemde oluşturuldu" dedi. İkinci Dünya Savaşı'nın ardından kurulan küresel ekonomik düzeni işaret eden BM Genel Sekreteri, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu'na atıfta bulunarak "Bu durum özellikle Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ve Bretton Woods kurumları için geçerlidir" ifadelerini kullandı. (DIŞ HABERLER)