Hindistan'da ezici çoğunlukla seçim zaferi bekleyen Modi, üçüncü dönemi az farkla kazandı
Artı Gerçek - Dünyada yaygınlaşan popülist tek adam yönetim modelinin temsilcilerinden sayılan Hindistan Başbakanı Narendra Modi, 44 gün süren 7 aşamalı genel seçimlerden istediği sonucu elde edemedi. Seçmenlerin yine ezici çoğunlukla seçim zaferi hediye edeceklerine dair tahminleri boşa çıkarmasıyla Modi'nin Hindu milliyetçi partisi 10 yıl içinde ilk kez salt çoğunluğu kaybetti.
KADERİ EN AZ ÜÇ BÖLGESEL PARTİYE BAĞLI
Modi'nin Bharatiya Janata Partisi (BJP) 2014'te tek başına çoğunluk elde ederek Hindistan'ın istikrarsız koalisyon hükümetleri dönemine son verip aynı başarıyı 2019'da tekrarlamıştı. Ama artık Modi iktidarı, 2014'ten beri ilk kez, siyasi bağlılığı yıllar içinde dalgalanma gösteren en az üç bölgesel partiye bağımlı olacak. Analistlere göre bu durum, 968 milyon seçmeniyle 'dünyanın en kalabalık demokrasisi' diye nitelenen Hindistan'da politika oluşturma sürecine bir miktar belirsizlik getirecek.
MODİ'DEN 'TARİHİ ZAFER' SUNUMU
Bunu görmezden gelen bir açıklama yapan Hindistan Başbakanı, "halkın BJP liderliğindeki koalisyona üçüncü kez güvendiğini ve bunun tarihi bir olay olduğunu" söyledi. Modi, "Halkın 10 yıl sonra bizi üçüncü kez kutsaması moralimizi yükseltiyor, yeni bir güç veriyor. Rakiplerimiz birlik olmalarına rağmen BJP'nin kazandığı kadar sandalye bile kazanamadı" dedi.
"Daha çok çalışma ve büyük kararlar alma" sözü veren Hindu milliyetçisi lider, üçüncü döneminde elektronik, yarı iletkenler, savunma üretimi, yenilenebilir enerji ve tarım sektörlerini özel olarak odaklanacağı alanlar olarak sıralarken, ayrıntıya girmedi.
KONGRE LİDERLİĞİNDEKİ I.N.D.I.A İTTİFAKI SÜRPRİZ YAPTI
1 Haziran'daki sandık çıkış anketleri, Modi ile BJP'nin büyük zafer elde edeceğini, iktidardaki Ulusal Demokratik İttifak'ın (NDA) üçte iki ve hatta daha fazla çoğunluk elde edeceğini öngörmüştü. Ancak NDA, muhalefet ittifakı I.N.D.I.A'yı sadece az farkla geçebildi.
Parlamentonun alt kanadında çoğunluk için 543 sandalyeden 272'sini kazanmak gerekiyor. Kısmi sonuçlara göre NDA, 290-294; I.N.D.I.A 231-234 bandında sandalye kazandı. NDA'nın topladığı sandalyelerin yaklaşık 240'ını BJP aldı. Oysa BJP 2019'da 303 sandalye kazanmıştı.
BJP'NİN UTTAR PRADEŞ'TEN ÇIKARDIĞI VEKİL SAYISI YARIYA İNDİ
NDA içindeki iki önemli bölgesel parti, Modi'nin yeniden başbakan olmasına destek açıklayarak, tereddüt edebilecekleri veya taraf değiştirebilecekleri yönündeki spekülasyonları boşa düşürdü.
BJP'nin çıkardığı milletvekili sayısı, muhtemelen ülkenin en kalabalık eyaleti Uttar Pradeş'teki zayıf performansı nedeniyle düştü. Parlamentoya 80 milletvekili gönderen Uttar Pradeş'te 33 vekille birinci parti olan BJP, 2019'da 62 vekil almıştı.
EKMEK KAVGASI, HİNDU TANRILARININ ÖNÜNE GEÇTİ
Geçim sıkıntısının BJP'nin Hindu çoğunluk üzerindeki çekim etkisini zayıflattığı yorumunu yapan analistler, Modi'nin ocak ayında açılışını yaptığı Hindu tanrı-kral Lord Ram'a adanmış büyük tapınağın, BJP'nin oylarını beklendiği gibi artırmadığına dikkat çekti.
MODİ'NİN AŞAĞILADIĞI GANDHİ'NİN ELİ GÜÇLENDİ
Britanya sömürgesinden kurtulmuş Hindistan'ın kurucu partisi olan Kongre'nin Rahul Gandhi'nin liderliğinde temel direğini oluşturduğu I.N.D.I.A ittifakı, anketlerin tahminlerinin ötesinde kazanım elde etti. Kongre tek başına neredeyse 100 milletvekili çıkararak 2019'daki 52 milletvekilini ikiye katladı. Bu, Modi'nin 'halktan kopuk siyasi hanedanlık varisi', 'Batı'nın kuklası' muamelesi yaptığı Gandhi'nin konumunu güçlendiren sürpriz bir sıçrama oldu.
'SEÇMEN DEVASA BİR MESAJ VERDİ'
Gandhi, seçim sonucunu şöyle yorumladı:
"Ülke oybirliğiyle ve açıkça şunu ifade etmiştir: Narendra Modi ve (İçişleri Bakanı) Amit Şah'ın bu ülkenin yönetimine karışmasını istemiyoruz, bu ülkeyi yönetme şekillerinden hoşlanmıyoruz. Bu, devasa bir mesaj."
"Muhalefet ittifakının BJP'ye karşı mücadele ederken hükümetin yok etmeye çalıştığı anayasayı da kurtarmaya çalıştığını" dile getiren Gandhi, muhalefetin hükümet kurmaya çalışıp çalışmayacağı sorulduğunda, Kongre partisinin müttefikleriyle görüşmelerde bulunacağını ve gelecekteki eylem planına karar vereceğini söyledi.
BORSA ÇÖKTÜ, RUPİ ÇAKILDI
Modi, başkanlık tarzı yönetimi, siyaset üzerinde sıkı kontrolü ve ifade özgürlüğü açısından tartışmalı icraatlarının yanısıra çevreye uyumu ve planlaması düşünülmeden yandaşları kalkındıran türden devasa projelere imza atan bir lider. Yatırımcıların daha uzun yıllar boyunca güçlü ekonomik büyüme ve iş dünyası yanlısı reformlar sağlamasını beklediği Modi'nin az farkla seçimi kazanmasının ardından borsa adeta çöktü, ulusal para rupi dolar karşısında çakıldı.
YİNE DE NEHRU'DAN BERİ BİR İLKE İMZA ATTI
Reuters'e konuşan Singapur'daki Citi Global Wealth'in Asya yatırım stratejisi başkanı Ken Peng, "Asıl soru, BJP'nin tek parti çoğunluğunu koruyup koruyamayacağı. Koruyamazsa, koalisyonu başta altyapı yatırımları olmak üzere ekonomik kalkınmayı sağlayabilecek mi? Sosyal refahı ve diğer yerel yönetim harcamalarını güçlendirmek için genişlemeci maliye politikası uygulanmak zorunda kalınabilir" dedi. Mirae Asset Yatırım Fonu'nun baş yatırım yetkilisi Neelesh Surana, hükümet politikalarında süreklilik öngördü.
Her halükarda 73 yaşındaki Modi, kurucu başbakan Jawaharlal Nehru'dan sonra Hindistan'da üst üste üç dönem seçim kazanan ikinci lider oldu. Ancak bunun ne kadar süreceği konusunda ilk kez kara bulutlar belirdi.
ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ RAFA KALKAR
Hindu milliyetçisi iktidarın yetkisinin çapının azalması da Hindistan'ın laik anayasasında muhalefet gruplarının karşı çıktığı değişiklikler yapılması olasılığını ortadan kaldırdı. Zira anayasa değişikliği için milletvekillerinin üçte ikisinin desteği gerekiyor. (Reuters, Dış Haberler)
