Kralın her şeyin üstünde olduğu askeri darbeler ülkesi Tayland'da yeni kriz: Şinavatra hanedanı yine başbakan çıkardı
Artı Gerçek - Askeri darbeler ve krala hakarete ağır hapis cezaları ülkesi Tayland'da yüksek yargının anamuhalefet partisini kapatıp iktidar partisinin bir yıllık başbakanını görevden almasının ardından, Taksin Şinavatra siyasi hanedanlığı dizginleri ele aldı. Askeri darbelerle devrilmiş eski başbakan, milyarder işadamı, popülist siyasetçi Taksin'in iktidardaki partisi Pheu Thai, Taksin'in kızı Paetongtarn Şinavatra'yı başbakan seçtirdi.
Kraliyet ordusunun askeri darbesiyle devrildikten sonra gittiği sürgünden 15 yıl sonra geçen yıl geri dönen ve Srettha Thavisin'i başbakan koltuğuna oturtmayı başaran Taksin'in müesses nizamın hamlesine karşı elindeki son kart olarak kızını kullanması, zaten ekonomik krizdeki Tayland'ı yeni siyasi krizlerin beklediğinin işareti.
BİR HAFTA İÇİNDE PARTİ KAPATMA, BAŞBAKANI GÖREVDEN ALMA
Anayasa Mahkemesi, genel seçimlerden birinci çıkan ama Tayland siyasetinin labirentlerinde hükümet kuramayan İleri Hareket Partisi'nin (MFP) kraliyete hakareti yasaklayan yasada değişiklik önererek anayasayı ihlal ettiği gerekçesiyle kapatmasının ardından Başbakan Srettha Thavisin'i hükümet yetkililerine rüşvetten hapis cezası almış bir ismi kabineye bakan ataması gerekçesiyle görevden aldı.
Genel seçimlerde Pheu Thai'nin vitrin yüzü olan ve hamile halde ateşli kampanya konuşmaları yapmasıyla tanınan Paetongtarn Şinavatra (lakabı Ung Ing), bugün parlamentoda Pheu Thai'nin etrafındaki 11 partili ittifakın desteğiyle oyların üçte ikisini alarak başbakan seçildi.
TAYLAND'IN EN GENÇ VE İKİNCİ KADIN BAŞBAKANI
Şinavatra hanedanının çıkardığı üçüncü başbakan olan 37 yaşındaki Paetongtarn, aynı zamanda Tayland tarihinin en genç başbakanı ve halası Yingluck Şinavatra'dan sonra ikinci kadın başbakanı unvanını aldı.
Aslında ailesi, özellikle Pheu Thai'de hala güçlü bir figür olan annesi Potjaman, hem Taksin'i hem Yingluck'u sürgüne gönderen türden asker ve yargı müdahalelerine karşı maruz kalacağından korkarak Paetongtarn'ın başbakan olmasını istemiyordu. Ancak bu hafta başında Srettha Thavisin'in başbakanlığını düşüren beklenmedik yargı kararı ailenin elini kolunu bağladı.
SİYASİ TECRÜBESİ OLMADAN SİYASİ MAYIN TARLASINA GİRDİ
Şinavatraların Rende otel grubunda çalışmak dışında tecrübesi bulunmayan ve Pheu Thai partisine 2021 yılında katılan Potjaman, başbakanlık görevini üstlenerek siyasi mayın tarlasına girdi.
Kendisini şefkatli bir kapitalist, Tayland'ın yeni eşit evlilik yasasını tam olarak destekleyen bir sosyal liberal olarak tanımlayan Potjaman'ın yine kendi ifadesiyle "babasının kızı" olmaktan öteye geçmesi zor. Hükümette ne yaparsa yapsın, her zaman babasının talimatı doğrultusunda hareket ettiği varsayılacak. Ve babası, Tayland'daki kutuplaşmanın önemli figürlerinden biri.
İLERİ HAREKET PARTİSİ'Nİ DURDURMAK İÇİN TAKSİN'LE ANLAŞMA
Taksin'in bir yıl önce sürgünden dönüşü, nüfuzlu muhafazakar güçlerle yapılan büyük pazarlığın sonucuydu. Bunlar arasında, iki Şinavatra hükümetini darbelerle deviren ordu ve 20 yıldan uzun süredir Taksin'e karşı çıkan monarşiye yakın gruplar da var.
Gençlerin desteklediği reformcu İleri Hareket Partisi'nin geçen yılki seçimlerde Pheu Thai, yani Şinavatra handanını ilk kez ikinci sıraya iten, muhafazakar partileri daha da kötü durumda düşüren çarpıcı başarısı üzerine müesses nizamı uyarlamaya gitmek zorunda kaldı. İleri Hareket Partisi kraliyete hakaret yasası ve ordunun yetkilerinin reformu için baskı yaparken, serbest harcama popülizmi artık diğer partiler tarafından da kopyalanan Pheu Thai'yi ana tehdit olmaktan çıkardı.
KENARA ÇEKİLME SÖZÜNÜ TUTMADI
Böylece Pheu Thai'nin İleri Hareket Partisi'ni dışarıda tutacak şekilde çoğu uzun süredir Taksin'in düşmanı olan 11 partiden bir koalisyon kurmasına izin verildi. Açıklanmayan bir anlaşmayla düşük profilli kalması ve zamanını torunlarıyla geçirmesi şartıyla Kral Vajiralongkorn'un kraliyet affına mazhar olan Taksin, yine de müesses nizamın güvenini kazanamadı.
Resmen üyesi olmadığı Pheu Thai'nin işleyişine sürgündeyken bile sürekli karışan, finansmanını karşıladığı varsayılan Taksin, bu yılın başlarında şartlı tahliyeyle serbest kaldıktan sonra parti etkinliklerinde hem görünür hem de yüksek sesli oldu.
KENDİSİ İÇİN RÜŞVET VEREN AVUKATI BAKAN YAPTIRMAK İÇİN BASKI MI UYGULADI?
Bazıları, Taksin'i, 2008'de aleyhine açılan bir ceza davası hakkında karar vermek üzere olan yüksek mahkeme yargıcına çantası dolusu nakit parayla rüşvet vermeye çalıştığı için hüküm giymiş avukatın kabineye bakan atanması için Srettha Thavisin'e baskı yapmakla suçladı.
Şinavatra hanedanı aleyhine defalarca karar vermesiyle bilinen Anayasa Mahkemesi, önceki gün bu atamanın etik dışı olduğu ve Srettha'yı başbakanlıktan almak için yeterli gerekçe oluşturduğuna hükmetti. Karar, Tayland'da Taksin'e hırslarını dizginlemesi için bir uyarı olarak yorumlandı. (BBC, Reuters, Dış Haberler)
