Borsada kayıp yüzde 3'e yaklaştı, dolar yedi ayın zirvesinde
ARTI GERÇEK - ABD Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, ABD tarafından düzenlenen hava saldırılarında Irak'ta bulunan İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani öldürüldü. Bu durum küresel piyasalarda yeni bir endişe kaynağı olmaya başladı ve etkileri hemen görüldü.
ABD Başkanı Donald Trump'ın emri ile Bağdat'ta düzenlenen hava saldırısı sonucu İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı general Kasım Süleymani öldürüldü. İran Dini Lideri Ali Hamaney, İranlı komutanı öldürenleri "şiddetli bir misillemenin" beklediği tehdidinde bulundu.
Bu gelişmeler, zayıflayan dolar, düşük reel faizler ve jeopolitik endişelerin desteği ile yaklaşık 10 yılın en güçlü yıllık yükselişini gerçekleştiren altının bu hareketini sürdürmesine yardımcı oldu.
Haftanın son işlem gününe 789,29 puan ve yüzde 0,68 değer kaybıyla başlayan BIST 100 Endeksi'nde kayıplar öğleden sonra yüzde 3'e yaklaştı.
Dün 21 ayın en yüksek kapanışını gerçekleştiren endeks, ABD'nin Irak'taki saldırısıyla birlikte küresel piyasalarda artan jeopolitik risklerin de etkisiyle, son bir hafta içerisindeki kazanımlarını sildi.
Öğleden sonra BIST 100 Endeksi yüzde 3'e yaklaşan kayıpla 112 bin 710 puandan işlem görüyor. Tüm sektör endeksleri güne değer kaybederken, bankacılık endeksinde kayıp yüzde 3'ü geçti. Dün alımların güçlenmesi ile yüzde 1,32 değer kazanan BIST 100 Endeksi, günü 115.932,05 puandan tamamlamıştı.
Analistler, İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin ABD tarafından öldürülmesi sonrası piyasalarda risk algısının arttığını belirterek, konuyla ilgili gelişmelerin yatırımcı kararları üzerinde belirleyici olacağını ifade etti.
Analistler, İran tarafından gelen misilleme yapılacağı yönündeki açıklamaların yatırımcıları güvenli liman olarak görülen enstrümanlara yönelttiğini ifade etti. Analistler, teknik açıdan BIST 100 Endeksi'nde 114.000 ve 112.500 seviyelerinin destek konumunda olduğunu kaydetti.
DOLAR YEDİ AY SONRA 5,97'NİN ÜZERİNDE
Güne 5,96 seviyelerinde başlayan dolar/TL kuru ise piyasalarda işlemlerin başlamasıyla birlikte yükselişe geçti ve 5,97'nin üzerine tırmandı. Kur, 5,9763 ile gün içerisindeki en yüksek seviyeyi gördü. Dolar/TL, son yedi ayın en yüksek seviyelerinde seyrediyor.
26 Ağustos'taki bir gecelik dalgalanma dışında kur son olarak 30 Mayıs 2019'da 5,97 liranın üzerini görmüştü.
PETROL VARİL BAŞINA 70 DOLARA YAKLAŞTI
Petrol fiyatları, ABD Başkanı Donald Trump'ın emri ile düzenlenen bir hava saldırısında Irak'ta bulunan İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Tümgeneral Kasım Süleymani’nin öldürülmesi ve bunun sonucu dünyanın en önemli petrol üretim bölgesi Ortadoğu'da gerginliğin daha da artacağı endişelerinin yoğunlaşması sonucu sıçrama yaparak varil başına 70 dolara yaklaştı.
Brent petrolü cuma günü yoğun işlem hacmi ile birlikte yüzde 4'ten fazla yükselerek, eylül ayında küresel arzın yüzde 5 düşmesine neden olan Suudi Arabistan'ın petrol altyapısına düzenlenen saldırılardan bu yana en yüksek seviyelerine geldi.
ABD'nin Irak'a yönelik saldırıları sonucu hiçbir üretim tesisi zarar görmezken ve üretimde aksama olmazken, İran'ın en güçlü generallerinden birinin öldürülmesi, Washington ve İran İslam Cumhuriyeti arasında artan gerginliğin daha da yükselmesi ve Ortadoğu'da daha geniş çaplı bir istikrarsızlığa yol açma riskini getiren bir provokasyon niteliğinde.
Hava saldırısı Bağdat Uluslararası Havalimanı yakınında gerçekleşti ve saldırıda İran yanlısı Haşdi Şabi örgütünün Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis'in de öldürüldüğü açıklandı. Bu gelişmelerin ardından gözler İran'ın nasıl tepki göstereceğine çevrildi.
İran Dini Lideri Ali Hamaney, İranlı komutanı öldürenleri "şiddetli bir misillemenin" beklediği tehdidinde bulundu.
SALDIRI, BÖLGEDE SİSMİK BİR HAREKET
AxiTrader Ltd. Baş Piyasa Stratejisti Stephen Innes, "Bu İran'ın burnunun kanamasından daha fazla bir şey. Bu, diğer bir Ortadoğu savaşını tetikleyebilecek agresif bir güç gösterisi ve açık bir provokasyon" değerlendirmesinde bulundu.
ABD eski Başkanı Barack Obama yönetiminde görev alan ve şimdi Columbia Üniversitesi için çalışan Jason Bordoff, "Bu bölgede sismik bir hareket. ABD ile İran arasındaki bu dişe diş mücadele kontrolden çıkabilir. İran'ın tepkisi sert ve ölümcül olacaktır. Açık bir şekilde, saldırılar enerji altyapısına da yönelebilir" dedi.
Mart vadeli Brent petrolü, Londra merkezli ICE Futures Europe piyasasında 2.91 dolar ya da yüzde 4.4 yükselerek, varil başına 69.16 dolara kadar çıktıktan sonra Londra saati ile 09:59'da 68.62 dolar seviyesine geldi.
Şubat vadeli Batı Teksas petrolü (WTI), Nymex piyasasında yüzde 3.6 yükselerek varil başına 63.36 dolara tırmandı. Kontrat saldırıların ardından yüzde 4.4 kadar yükseldi.
Brent ve WTI'ın toplam işlem hacmi 30 günlük ortalamasının 10 katına çıktı.
ALTIN FİYATLARINDA DA YÜKSELİŞ BAŞLADI
Altın fiyatları, ABD'nin düzenlediği hava saldırısı sonucu İran'ın en güçlü generallerinden birinin öldürülmesi ve bunun sonucu Ortadoğu'da gerginliğin artması ve buna bağlı olarak güvenli liman niteliğindeki varlıklara yönelik talebin güçlenmesi ile birlikte altı yılın en yüksek seviyesine doğru yükseldi.
Spot altın Londra'da yüzde 1.4 yükselerek ons başına 1,550.43 dolar ile eylül ayından bu yana en yüksek seviyesini gördü. Platin vadelileri 2018'in başından bu yana ilk kez ons başına 1,000 dolar seviyesini aşarken, gümüş ve aralarında yen ve ABD Hazine tahvillerinin bulunduğu güvenli liman varlıkları da değer kazandı.
