Erol Taşdelen: Cumhuriyet tarihinde ilk defa toplu imalat durmuş durumda; işsizlik dalgasına hazır olun!
Ekonomist Erol Taşdelen, Banka Vitrini'nde kaleme aldığı yazıda "Son günlerde Doğalgaz ve Elektrik kesilmesi ile üretime ara veren OSB Sanayi Fabrikalarında sorun bundan da büyük. Acil destek önlemleri açıklanmaz ise geniş çaplı işsizlik dalgasına şaşırmayalım. Sanayici elleri ayakları bağlanması yetmedi, ayaklarına taş da bağlanıp denize atılmış durumda." dedi.
Yazının bir kısmı şöyle:
Her fırsatta "Sanayiciye Destek verildiği" açıklanmasına rağmen somut olarak Sanayi Firmaları için neler yapıldığını bilen yok. Sanayici de desteği hissetmiyor zaten. İşler her geçen gün sarpa sarıyor biline!
CUMHURİYET TARHİNDE İLK DEFA TOPLU İMALAT DURMUŞ DURUMDA
Sanayicinin elinde olmadan, kriz yaşanmadan ilk defa toplu olarak Doğalgaz kaynaklı sanayi OSB’lerdeki fabrikalarda toplu imalat durmuş durumda. Üç gün süren ve önceden bilgilendirilmeden yapılan Doğalgaz ve Elektrik kesintisi için sanayici hazırlıksız yakalandı. OSB’lerdeki üretimi öyle 2-3 gün önceden haber vermeniz yetmez. O zaman ortaya çıkan ek maliyeti ortaya çıkan zararı paylaşacaksınız. Sanayi üretimi maçlardaki VAR uygulaması gibi "dur – başla" yapamazsınız. Her kesintide imalatın durması, tekrar başlaması ayrı maliyet demek. Öyle ki üç gün kısa bir süre görülebilir ama 30 gün 3 vardiya çalışan fabrikalar var. En kötüsü 2022 Ocak ayında minimum %10 imalat düşmüş durumda. Üç gün boyunca işçilerine ücretli izin vermek zorunda kaldı. O zaman SGK Ocak ayında %10 SGK primini karşılayarak bu mağduriyetin kısmen giderilmesi gerekmez mi?
DOĞAL GAZ, ELEKTRİK VE KÖMÜR MALİYETLERİ ÜÇ KAT ARTTI
Üstelik bir yıl önceye göre Sanayicinin Doğalgaz, Elektrik ve Kömür maliyetleri üç kat artmış durumda. İşçilikteki % 50 maliyet artışı masum kaldı yanında. Bu maliyet artışları ister istemez ÜFE oranlarını da direkt etkiliyor ki resmi TÜİK verisi %80’leri geçti. Hammadde maliyet artışının üzerine enerji maliyetleri artışı Sanayicinin üzerine yük üzerine yük oldu. Maliyetlerdeki artışı düşürmeden Enflasyonu düşüreceğinizi sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Düşmüyor da! Yaşananın "maliyet enflasyonu" olduğunu anlayalım artık! Finansal ( Faiz ) maliyeti bile toplam maliyetler içinde enerji maliyetleri kadar değil. Sanayicinin ana yükü döviz kur ve enerji maliyeti olmuş durumda!
İŞSİZLİK DALGASINA HAZIR OLUN!
Abartmıyorum! Sanayici bugünkü koşullar kadar zor bir dönem geçirmemiştir. Ciddi "stres testinden" geçiyor. Banka kredileri takip oranları %3,25 düzeyinde olduğu sizi yanıltmasın. Sorunlu Krediler yüzdürülüp canlı kredi gösterilenler hariç %15’lerde. Önümüzdeki dönemde Takipteki krediler %10’lara gelir ise nereden çıktı demeyelim. Fazla değil Şubat ayında da koşullar son üç aydaki gibi gitsin mart ayında dalga dalga işsizler ordusuna hazır olun. Sanayicinin hareket alanı daralmış durumda. Hiç sesi çıkmayan, TÜSİAD’ından MÜSİAD’ına İTO’sundan İSO’suna boşuna açıklama üzerine açıklama gelmiyor. İş bu kadar vahim!
