Kerim Rota: 50 yılda enflasyonla mücadele diye yola çıkan siyasetçiler bu sözlerin altında kaldı

ARTI GERÇEK - Eski bankacı ve Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı Kerim Rota, Karar gazetesinde yer alan bugünkü yazısında, "1971 yılında hayatımıza giren çift haneli enflasyon da 3 Ocak 2022’de 50 yaşını bitirdi ve 51’inci yaşına girdi. Nüfusumuz 35 milyonken ülkeye giren yüksek enflasyon virüsü şimdi 84 milyonla buluştu. Enflasyon 50 yıldır kötü siyasetçilerden, kur krizlerinden, enflasyon lobilerinden ve enflasyonu kader olarak gören kitlelerden beslenip büyüyor" dedi.

Rota, "50 yılda enflasyonla mücadele diye yola çıkan siyasetçiler çoğu zaman bu sözlerinin altında kaldılar. Kimi ilk karşılaştığı krizde popülizmi tercih etti, kimi ekonominin gerçekleri yerine zihni sinir kolaycı fikirlerin esiri oldu, kimi yapılması gerekeni bilse de cesaret edemedi, kiminin de yeterli sabrı veya süresi olmadı. Enflasyon da bu fırsattan faydalandı ve tüm siyasetçilere hükmünü kabul ettirdi. Siyasi rakipleriyle çetin mücadeleye girenlerin hiç biri enflasyon karşısında uzun süre direnemedi" dedi.

Rota, yazısında şu değerlendirmelerde bulundu:

"Enflasyonun tek haneye indirilebildiği göreceli tek başarı dönemi 2004-2016 arasında gerçekleşti. Türkiye’de son 50 yılın en düşük yıllık enflasyonu 2011 yılı mart ayında görülen yıllık yüzde 3,99 olsa da, o yılı yine yüzde 10’un üstünde kapattı. Son 51 yılın 40 yılı çift haneli, 11 yılı da yüzde 5-yüzde 10 arası enflasyon ile sonuçlandı.

Bugünlerde enflasyon üzerine verilen sözler veya tahminlerin vadesi oldukça kısaldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan 4 Ağustos 2021’de şu açıklamayı yaptı:

"Enflasyon noktasında da Ağustos’u geride bıraktığımızda düşüşü göreceğiz. Şu anda bulunduğumuzun çok çok altında olur. Bunu da özellikle buradan sinyalini belli bir yerlere vermiş oluyorum. Bundan böyle enflasyonun daha yukarı çıkması mümkün değil zira faiz oranlarında düşüşe geçiyoruz. Yüksek faiz bize yüksek enflasyonu getirecektir. Ağustos ayı kırılma noktasıdır. Artık biz düşük enflasyona inşallah geçeceğiz."

Cumhurbaşkanı bu açıklamayı yaptığında tüketici enflasyonu yüzde 18,95, üretici enflasyonu ise yüzde 25,05’ti. Bu açıklamadan tam 31 gün sonra tüketici enflasyonu önce yüzde 19’a çıktı, yıl sonunu da yüzde 36 ile kapattı. Üretici enflasyonu da sırasıyla yüzde 28 ve yüzde 80 oldu. Yani enflasyon o günden sonra bir daha hiç düşmedi.

67 GÜNDE İKİ KATINA ÇIKAN ENFLASYON

Merkez Bankası da kısa vadeli enflasyon tahmininde yanılma rekorunu bu yıl kırdı. 28 Ekim 2021’de yayınladığı enflasyon raporunda yıl sonu tüketici enflasyonunu yüzde 18,4 olarak tahmin etti. Sadece 67 gün sonra açıklanan veri neredeyse bunun iki katı olan yüzde 36,08 oldu.

EKSİ ENFLASYON BALONUNUN ÖMRÜ 36 SAAT

Cumhurbaşkanlığı finans ofisi başkanı Göksel Aşan, 30 Aralık’ta canlı yayında, "Kurun bu seviyelerde devam ettiği ortamda fiyat düzeltmelerinin etkisiyle Ocak ayında eksi enflasyon bekliyorum" dedi.

Aradan 36 saat geçmeden 1 Ocak’tan geçerli olmak üzere elektriğe, doğalgaza ve akaryakıta tarihi zamlar geldi. Finans Ofisi Başkanı da, bu zamları vatandaşlar gibi yılın son günü televizyondan öğrenmiş olmalı. Ocak enflasyonu 3 Şubat’ta açıklanacak. Göksel Bey’in yanılması da TCMB’ninki gibi muhtemelen çift haneli olacak.

PİKLERDEN PİK BEĞEN AL

Bakan Nureddin Nebati, 14 Ocak’ta "Enflasyon Ocak’ta pik yapar ama Haziran 2023’te tek hane olur" tahminini yaptı. Bakanın bu tahmininin yanılma süresi ise 48 gün olacak. Enflasyonun ocak ayında pik yapıp düşüşe geçebilmesi için şubat enflasyonunun yüzde 0,91’in altında çıkması ve ilerleyen aylarda da geçen yıla göre daha düşük aylık enflasyonlar çıkması gerekiyor ki bu imkânsız. 2022 Haziran’a kadar her ay yeni bir pik yapması bile olası.

NE BAZ ETKİSİYMİŞ…

Bakanın son tahmini ise geçen hafta ekonomistlerle olan toplantısında geldi. Enflasyon oranının, ocak ayında aylık yüzde 6-8 arası olacağını söyleyen Nebati’nin, "Şubat da yüksek olacak, ama yılsonu yani aralıkta baz etkisi ile 14 puan inecek" dediği aktarıldı. Bakan bu kez enflasyonun şubatta da yüksek olacağı tahmini ile daha bir hafta önce yaptığı "Enflasyon ocakta pik yapacak" tahminini kendi sözleriyle çöpe atmış oldu.

Ocak ayında enflasyonun bakanın iddia ettiği gibi yüzde 6-yüzde 8 arasında olabilmesi için bu ay elektrik, doğalgaz, tütün ürünleri ve akaryakıttan başka hiçbir mal ve hizmetin fiyatının artmamış olması gerekiyor. Ocak ayında tek hane enflasyon bekleyen neredeyse hiç bir analist yok. Bakanın bu iddiasının sınanmasına da sadece yedi gün kaldı.

Baz etkisi demişken, tek görevi enflasyonla mücadele etmek olan TCMB son Para Politikası Kurulu (PPK) metninde; "Kurul, sürdürülebilir fiyat istikrarı ve finansal istikrarın tesisi için atılan adımlar ile birlikte, enflasyonda baz etkilerinin de ortadan kalkmasıyla dezenflasyonist sürecin başlayacağını öngörmektedir" cümlesini eklemiş. Tek görevi enflasyonla mücadele etmek olan kurum da enflasyonu düşürme umutlarını baz etkisine bağlamış görünüyor."