'Lübnan'da banka çekleri değerinin yüzde 50-60 altında bozduruluyor'

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Lübnan İş Konseyi Başkanı Abdülkadir Akkuş, Lübnan’da bankadaki döviz mevduatlarına ulaşılamadığını, banka blokeli çeklerin ise piyasada değerlerinin yüzde 50-60 altında ancak bozdurulabildiğini söyledi.

Bloomberg HT’ye ülkenin ekonomik durumunu değerlendiren Akkuş, ekonominin yeniden onarılması için uluslararası finans kuruluşlarına ihtiyacın göz ardı edilemez olduğunun altını çizdi.

Bunun yanında Lübnan’da bankadaki döviz mevduatlarına ulaşılamadığını belirten Akkuş, banka blokeli çeklerin piyasada değerlerinin yüzde 50-60 altında bozdurulabildiğini söyledi.

"Bankalardaki döviz ya da dolar mevduatlarına ulaşamıyorsun, banka blokeli çekler ile ticaret yapılıyor" diyen Akkuş, "Bu çekleri serbest piyasada bozdurmaya kalktığında değerinin yüzde 50-60 aşağısında bozuyorlar. 100 bin dolarlık çek bozdurmak istersen alacağın para 35-40 bin dolar civarı oluyor" diye ekledi.

SON BİR AYDA LÜBNAN'DA NELER OLDU?

Coronavirus salgını devam ederken, liman ambarında depolanan kimyasalların patlaması sonrasında halihazırda mali sorunlarla boğuşan Lübnan ekonomisi derin bir yara daha almış oldu.

Uluslararası Finans Enstitüsü'nün (IIF) yayınladığı rapora göre ülkede meydana gelen hasar 7 milyar dolar civarında ve gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 14’üne tekabül ediyor. Patlamayla birlikte ülkedeki ithalatın yüzde 75’inin gerçekleştiği Beyrut Limanı da tamamen kullanılmaz hale geldi.

Hükümetin istifasını açıklamasıyla birlikte IMF ve Dünya Bankası'nın ülkeye finansal olarak yardım edeceği yönündeki beklentiler de güçlenmişti. Ülkedeki siyasal sınıf ve sistemin yıllardır gerekli reformları yerine getirememesinden dolayı uluslararası finans kuruluşları mali yardım konusunda temkinli davranıyorlardı.

Mustafa Adib’in 31 Ağustos’ta Başbakan atanması da ülkeye yapılacak bir finansal destek ihtimalini güçlendirmiş gözüküyor. Başbakan olarak gerçekleştirdiği ilk konuşmasında yeni hükümeti bir an önce kurup, temel reformları IMF ile koordineli bir şekilde gerçekleştirme sözü veren Adib parlamentodaki çoğunluğun desteğini de arkasına almış durumda.

SİYASETÇİLER TEKRAR BAŞARISIZ OLURSA YARDIMA GELMEYECEĞİZ

Hükümet değişikliğini ve ekonomiyi Bloomberg HT’ye değerlendiren JHC finansal piyasalar danışmanı Jihad el Hokayem, Başbakan Adib’in yerel ve belirli bir uluslararası desteği arkasında toplayabildiğini sadece 2019 ekim protestolarını destekleyen küçük bir grubun Adib’i çok fazla desteklemiyor gözüktüğünü belirtti.

1 Eylül’de Lübnan’da bir basın toplantısında konuşan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise farklı partileri Başbakan Adib’e destek vermeye ikna ederek hükümetin bir an önce kurulması ve reformların kademeli olarak yapılması için çağrıda bulundu. Hükümetin iki hafta içerisinde kurulup, altı ila sekiz hafta içerisinde de reformları tamamlaması bekleniyor.

"Lübnan’a açık çek verilmedi" diyen Macron, "Eğer siyasetçileriniz tekrardan başarısız olursa Lübnan’ın yardımına gelmeyeceğiz" diye ekledi.

Olası bir yolsuzluk durumundaysa Avrupa Birliği tarafından güdümlü yaptırımların uygulanabileceğini belirten Macron, bunların şu anda gündemde olmadığını çünkü "ortak bir güven ve anlaşma sürecinde" olduklarına değindi.

LÜBNAN'DA İŞSİZLİK YÜZDE 60'IN ÜZERİNE ÇIKABİLİR

"Eğer böyle giderse işsizliğin yüzde 60’ın üzerine çıkmasını ve gayri safi yurt için hasılanın 2020 yılı için yüzde 45’e yakın düşmesini bekliyorum" diyen Jihad el Hokayem, şu anda ülkenin en önemli dört sektör olan turizm, sağlık, eğitim ve bankacılık sektörünün düşüşün ortasında olduğunu belirtti.

Hokayem, kısa ve orta vadede ülkenin sürdürülebilir ve kapsayıcı bir ekonomik büyüme yakalayabilmesi için özgür ve ahlaklı gençlerin uluslararası toplum tarafından desteklenmesi gerektiğini vurguladı

IIF’in yayınladığı Lübnan ekonomik görünüm raporunda ise toparlanmayla ilgili iki ana senaryo çizilmişti.

LÜBNAN İÇİN İKİ SENARYODAN HANGİSİ?

"A" senaryosu olarak ülkenin kararlı ekonomik ve siyasi reformlar yapıp, IMF politikalarını uyguladığı takdirde 2021 yılından sonra yüzde 4,5-6,5 bandında büyüme rakamları yakalayabileceği belirtiliyor.

"B" senaryosunda ise siyasi ve ekonomik reformların yapılmadığı ve IMF politikalarının uygulanmadığı bir resim çiziliyor. Bu durumdaysa ekonomik büyümenin anca 2023 yılından itibaren pozitife geçebileceği ve bu durumda bile yüzde 1,2-1,7 bandında seyredeceği öngörülüyor.

Macron’un hükümetin kurulması ve reformların biran önce yapılması için baskıları sonuç verirse, bu sürecin sonunda büyük ihtimalle IMF ile bir anlaşma yapılacak. Fakat ülkenin siyasi dinamiklerinin hükümetin işlemesine ve reformların yapılmasına ne kadar izin vereceği, verse de kazanımlar ne kadar korunabileceği asıl merak konusu...