S-400 gerilimi doların tansiyonunu yükseltti

ARTI GERÇEK - Dolar/TL, piyasa beklentilerine paralel olarak gelen Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısı kararına karşın seçim öncesi hassas iç ve dış gündemle 5.44'ü aşarak 16 Ocak 2019 tarihinden beri en yüksek seviyeye çıktı. Doların yükselişinde Merkez Bankası'nın faiz kararından çok ABD ile yaşanan S-400 geriliminin etkili olduğu belirtiliyor.

Bu sabah saatlerinde ABD Dışişleri Bakanlığı, Türkiye'nin Rusya'dan S-400 hava savunma sistemleri alması durumunda çeşitli yaptırımlar uygulanabileceğini açıkladı.

Türkiye'nin Rusya'dan S-400 alma girişimine ilişkin değerlendirmelerde bulunan ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Robert Palladino, ABD'nin S-400 konusunda pozisyonunun değişmediğini ve Türkiye'nin Rusya'dan bu sistemleri alma girişiminin ABD'yi ciddi şekilde endişelendirdiğini dile getirdi.

ABD: TÜRKİYE'Yİ S-400 KONUSUNDA UYARDIK

Palladino, "Türkiye'yi, Rusya'dan S-400 satın alması durumunda F-35 programına katılımının yeniden değerlendirilmesine neden olacağı ve gelecekteki diğer potansiyel silah transferini riske sokacağı konusunda açıkça uyardık. Ayrıca, Amerika Düşmanlarına Yaptırımlarla Mücadele Yasası (CAATSA) kapsamında S-400 alımına dahil olan devlet veya özel tüm kurum ve kişilerin potansiyel yaptırımlara maruz kalabileceğini de ifade ettik" dedi.

ABD Kongresi'nin geçen yıl çıkardığı "Amerika Düşmanlarına Yaptırımla Mücadele Yasası" (CAATSA), Rus savunma ve istihbaratıyla ilişkili kurum ve kuruluşlarla iş yapan üçüncü ülke ve şirketlere de yaptırım uygulanmasını öngörüyor.

Dün Senato Silahlı Hizmetler Komitesinin oturumuna katılan ABD Avrupa Kuvvetleri (EUCOM) ve NATO Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanı Orgeneral Curtis M. Scaparrotti de Türkiye'nin Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi alması durumunda F-35 savaş uçaklarının Türkiye'ye verilmemesi gerektiğini söylemişti.

Tüm bu gelişmeler doların tansiyonunu yükseltti.

Sabah saatlerinde 5.36-5.37 seviyelerinde seyreden dolar/TL kuru, öğleden sonra Merkez Bankası'nın politika faizlerini sabit tuttuğunu açıklamasının ardından tırmanışa geçti.

DOLARDAKİ TEPKİ MERKEZ'İN KARARINA YÖNELİK DEĞİL

Piyasalarda bugün yaşanan tepkinin Merkez Bankası kararı ya da metnin içeriğine dönük olmadığını söyleyen işlemcilere göre, başta S400-Patriot tercihi olmak üzere ABD-Türkiye ilişkileri, küresel ticaret savaşları, yavaşlayan ekonomiyi desteklemek adına atılan ve atılabilecek genişlemeci adımlar zaman zaman piyasalar üzerinde baskı unsuru yaratıyor.

Merkez Bankası (TCMB) Mart ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında politika faizini yüzde 24 seviyesinde sabit tutarken, enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar sıkı parasal duruşun korunacağını söyleminde değişikliğe gitmedi.

MERKEZ BANKASI FAİZİ DEĞİŞTİRMEDİ

FAİZ KARARI SONRASI DOLAR 5.44'E TIRMANDI

PPK metninde, enflasyon göstergelerinde bir miktar iyileşme gözlendiğine vurgu yapılırken, ancak bu iyileşmeye karşın fiyat istikrarına yönelik risklerin devam etttiğine de dikkat çekildi.

PPK metninde, "İthal girdi maliyetleri ve iç talep gelişmelerine bağlı olarak enflasyon göstergelerinde bir miktar iyileşme gözlenmektedir. Bununla birlikte, fiyat istikrarına yönelik riskler devam etmektedir. Bu çerçevede Kurul, enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar sıkı parasal duruşun korunmasına karar vermiştir" görüşüne yer verildi.

YENİ BRUNSON S-400 MÜ OLACAK DİYE SORULUYOR

Bir bankanın döviz masası işlemcisi, "TL'deki yükselişi TCMB kararının içeriğine bir tepki olarak görmüyoruz. Bir beklenti vardı bu satın alındı şimdi ise bu gerçekleşme yaşanıyor ve satılıyor. Aslında TCMB tam anlamıyla piyasa dostu bir PPK söylemi açıkladı. Önümüzdeki ilk toplantıda yani Nisan ayına bir faiz indirimi yapabileceğine yönelik en ufak bir söylem de görmüyoruz" diyerek şu değerlendirmede bulundu:

"Ancak son dönemde TL'nin negatif ayrışma trendinde içerisinde olduğunu görüyoruz. Seçim öncesi ABD Türkiye ilişkilerinin tartışıldığı ve 'yeni Brunson S-400 mü olacak' sorusunun tartışıldığı bir dönemde TL için iyimser olmak zor. TCMB'nin faiz kararının yine de TL'deki yeni satış baskılarını hafifletecek en önemli etken olarak görüyoruz."

Bir başka bankanın döviz masası işlemcisi ise, "PPK sonucu ne olursa olsun yabancı tarafından pozisyon kapama istediği olduğunu düşünüyoruz. Bu satış baskısını TCMB açıklamalarının içeriğine bağlamak mümkün değil. Son dönemde TL'deki negatif ayrışmanın bir çok etken mevcut bugünkü PPK kararı bunlara bir yenisini eklemiyor" diyerek şöyle devam etti:

"Yılın başında gelişmekte olan ülkelere yönelik fon akımlarının kuvvetlendiği bir senaryo sonrası şimdi gelişmekte olan ülkelere yönelik yeni bir kötümserliğin konuşulduğu bir dönem yaşıyoruz. Yatırımcılar böyle bir karar alırken sepetleri içerisinde önce en çok risk gördüğü yatırımlardan kaçınmak ister. Bu da son dönemde gerek seçimin yaklaşmış olması gerek ekonomideki yavaşlamaya karşı atılan genişlemeci adımlar, gerekse ABD ilişkileri nedeniyle TL olarak ön plana çıkıyor."

Gelişmekte olan ülke para birimleri bugün genel olarak dolar karşısında değer kaybederken TL yüzde 0.7 değer kaybı ile benzer para birimlerinden negatif ayrıştı ve dolar karşısında en çok değer kaybeden para birimi oldu.

Piyasalarda süreç Türkiye ABD ilişkileri açısından yakından takip edilirken, Türkiye Rusya'dan S-400 füze sistemleri satın alınmasına ilişkin anlaşma imzalamış ve teslimat sürecinin temmuz ayından itibaren başlayacağı açıklanmıştı.

Öte yandan, yatırımcılar bu ay sonunda yapılacak yerel seçimleri de yakından izliyor. Yerel seçimlere bir aydan az zaman kalırken zor ekonomik şartlar AKP'nin oy oranlarını olumsuz etkiliyor.

Her ne kadar gerçekleşecek seçim genel değil bir yerel seçim olsa da AKP'nin İstanbul ile birlikte bazı büyükşehirleri kaybetmesi halinde bunun bir genel seçimin kapısını aralayıp aralamayacağı da bazı siyasiler kadar yatırımcıların da gündemine bulunuyor.