Sanayici kredi isyanında, KKM'de yeni faiz oranı

Artı Gerçek - ABD Ticaret Bakanlığı, 2022'nin ekim-aralık dönemine ait Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) öncü verilerini açıkladı. Buna göre, ABD'de GSYH, geçen yılın son çeyreğinde yıllıklandırılmış olarak yüzde 2,9 arttı. Resesyon endişelerine rağmen beklenenden fazla büyüme kaydeden ABD ekonomisinin, söz konusu dönemde yüzde 2,6 büyümesi tahmin ediliyordu. Beklentileri aşan bu büyüme ABD Merkez Bankası’nın (Fed), faiz artırımlarında daha küçük adımlarla hareket etmesine neden olabilir.

RUS BANKALARI SAVAŞA RAĞMEN KAR ETTİ

Neredeyse bir yılını dolduracak olan Rusya-Ukrayna Savaşı, yaptırımlar nedeniyle Rusya ekonomisinde ciddi bir sarsıntıya neden oldu. Ancak Rusya Merkez Bankası’nın (RMB) bankacılık sektörüne dönük açıkladığı veriler, en azından bankacılık sektöründe işlerin hiç de kötüye gitmediğini, kazancın arttığını gösteriyor. Rusya Merkez Bankası'nın 'bankacılık sektörü gelişim değerlendirmesi' raporunda, Rus bankacılık sektörünün 2022’nin ilk yarısında 1,4 trilyon ruble zarar ettiğine dikkat çekildi. Geçen yılın ikinci yarısında ise sektörün toparlandığı bilgisine yer verilen raporda, Rus bankacılık sektörünün 2022’yi 203 milyar ruble kârla kapattığı kaydedildi. Ülkedeki bazı bankaların 2022’yi kayda değer zararla kapattığının belirtildiği raporda, kâr eden bankaların oranının ise yüzde 77 düzeyinde olduğu ifade edildi.

PARİS SOKAKLARINI GREV SESLERİ İNLETİYOR

Fransa’da hükümetin, emeklilik yaşını 62’den 64’e çıkaran düzenlemesine karşı protestolar yerini grevlere bıraktı. Geçen hafta başlayan grev dalgasına hekimler, demiryolu çalışanları ve öğretmenler başta olmak üzere pek çok sektörden binlerce kişi katıldı. Fransa İçişleri Bakanlığı’na göre, grev ve protestolara 3 milyondan fazla kişinin katıldığı tahmin ediliyor. Sendikalar, Cumhurbaşkanı Macron tasarıyı geri çekene kadar greve devam edeceklerini açıkladı.

İŞTEN ÇIKARMA KERVANINA IBM DE KATILDI

Pandemi döneminde kontrolsüz biçimde büyüyen ve ekonomik resesyon nedeniyle ciddi kayıplarla yüz yüze kalan teknoloji şirketleri, yılın son çeyreğinde ivmenelecek şekilde işten çıkarmalar yapıyor. 2022’de teknoloji şirketlerinde çalışan 150 bin kişi yeni yıla işsiz girdi. Twitter ile başlayan Meta, Amazon, Microsoft ve Google ile devam eden işten çıkarma furyasına IBM de katıldı. Şirketin 2021’den beri devam ettiği bu işten çıkarma politikası sonucunda 21 bin kişi IBM ile yollarını ayırmak zorunda kalmıştı. Alınan son kararla bu sayıya 3 bin 900 kişi daha eklenecek. Şirketin işten çıkarmaya devam etmesinde son çeyrek bilançosunun beklentileri karşılayamamasının etkili olduğu ifade ediliyor. IBM’in net kârı 2022 genelinde yıllık yüzde 71,5 azalışla 1,6 milyar dolar olarak kaydedildi. 2021'de bu miktar 5,7 milyar dolardı.

ÇİN PATENT SAYISINDA LİDER ANCAK KATMA DEĞER YARATMADA AVRUPA ÖNDE

Çin, 2021'de sınai ve fikri mülkiyet alanında en fazla patent başvurusunun yapıldığı ülke oldu. Ancak, patentlerle korunan özgün buluşların ekonomiye sağladığı katma değer bakımından ABD ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin gerisinde kaldı. Uluslararası Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) verilerine göre, Çin, 2021'de 1,5 milyonu aşan patent başvurusuyla dünyada ilk sırada yer aldı. Başvuru sayısı, en yakın rakibi ABD'nin üç katına yaklaştı.

HAZİNE’DEN SIFIR ARAÇ SATIŞLARINA İNCELEME

Araç satışlarında stokçuluk yapıldığı, bu durumun fiyatları yükselttiği ve uzun bekleme sıralarına yol açtığı yönündeki haberlerin ardından Hazine ve Maliye Bakanlığı sıfır kilometre araç satışlarına inceleme başlattı. Bakanlık 13 distribütör ve 257 bayiden belge talep etti. Eylül ayından bu yana satılan 260 bin araç mercek altına alındı.

ISO’DAN BANKALARA VERYANSIN: KREDİ PROSEDÜRLERİ YILDIRMA NOKTASINA GETİRDİ

Sanayiciler, krediye erişimin gün geçtikçe zorlaştığını söylüyor. Bankalara yönelik kredi politikası eleştirilerini son olarak İstanbul Sanayi Odası Başkanı Erdal Bahçıvan dillendirdi: "Reel sektörü adeta yıldırma noktasına getiren kredi prosedürleri bitmek bilmiyor ve kredinin aktif hale gelmesi de bir türlü gerçekleşemiyor. Bankacılık sektörünün kredi mevduat oranı 2018 ortalarında yüzde 120'lere çıkmışken günümüzde yüzde 85'lere gerilemiştir. Özel sektör kredilerinin GSYH'ye oranına bakınca, 2018'de yüzde 79'a kadar yükselen bu oranın 2022 ortasında yüzde 67'lere gerilediğini görüyoruz."
Bahçıvan, kredilerdeki sorunlar nedeniyle Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu ile söz düellosu yaşamamıştı.

SANAYİDE KULLANILAN GAZA YÜZDE 13,30 İNDİRİM GELDİ

Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş'nin (BOTAŞ), internet sitesinde şubat ayına ilişkin tarife tablosu yayımlandı. Doğalgazda şubatta geçerli olacak mesken abonelerinin tarifesi sabit kalırken, sanayi aboneleri ve elektrik üretim amaçlı tarifede indirim yapıldı. Buna göre, BOTAŞ'ın konut tüketicileri için gaz dağıtım şirketlerine şubatta uygulayacağı satış fiyatı 1000 metreküp doğalgaz için 4 bin 80 lira. Sanayi abonelerinin tarifesi, kademe 1 için 1000 metreküp doğalgazda 7 bin 124 lira, kademe 2 için ise 13 bin 727 lira olarak belirlendi. Doğalgazda fiyat tarifeleri aylık hesaplanıyor. Meskenlerde kullanılan gaz fiyatındaysa bir değişiklik yapılmadı.

KUR KORUMALI MEVDUATTA FAİZ ÜST SINIRI KALDIRILDI

Aralık 2021’de dövize karşı Türk lirasını cazip kılmak için oluşturulan kur korumalı mevduat (KKM) uygulaması, son dönemde faizlerin beklentilerin altında kalması nedeniyle cazibesini yitirmişti. Bu durumu tersine çevirmek için Merkez Bankası harekete geçti. 26 Ocak’ta Resmî Gazete'de yayınlanan karar uyarınca, KKM’ye politika faizinin en fazla 3 puan üstünde faiz verilebilmesine dönük uygulamaya son verildi. Daha önce KKM hesapları için bankalar yüzde 9 olan politika faizinin 3 puan üzerinde yani yüzde 12 faiz verebiliyordu.

MERKEZ BANKASI YIL SONU ENFLASYON BEKLENTİSİNDE ISRARCI: YÜZDE 22,3

Merkez Bankası, enflasyon beklentisini de içeren yılın ilk toplantısıyla basının karşına geçti. Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, son veriler ışığında küresel enflasyonda derin bir resesyon riskinin azaldığını söyledi. 2022 yılında Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle enerji ve emtia fiyatlarının olağanüstü yükseldiğini belirten Kavcıoğlu, son dönemde ise enerji fiyatlarında önemli gerilemelerle birlikte normalleşme eğiliminin görülmeye başlandığını anlattı. Merkez Bankası enflasyon tahminini ise değiştirmedi. Buna göre 2023 yıl sonu için yüzde 22,3 olarak tahmin edilen enflasyon beklentisi, 2024 yıl sonu için yüzde 8,8 olarak korundu. Merkez Bankası'nın bu yıl gıda enflasyonu tahmini de yüzde 22 oldu. Merkez Bankası’nın enflasyon tahminlerinin genelde tutmadığını, özellikle geçen yıl defalarca revize edildiğini hatırlatmakta fayda var.
HAZIRLAYAN: MÜHDAN SAĞLAM