Bir işçi yılın 122 günü vergi için çalışıyor: Asgari ücretliden bin liralık kesinti

Yağmur KAYA

ARTI GERÇEK- Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), "Asgari ücret vergiden muaf tutulsun" talebiyle Fatih'te bulunan İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı önünde basın açıklaması yaptı. Türkiye'nin birçok kentinde vergi dairesi önünde eş zamanlı yapılan açıklamada, "Asgari ücret tümüyle vergiden muaf olsun, asgari ücret sigorta prim desteği sağlansın" yazılı pankartı yer aldı. Eylemde sık sık "Sefalet ücreti istemiyoruz", "Asgari yaşamak istemiyoruz" sloganları atıldı. 

Basın metnini okuyan DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu,  2021 asgari ücretinin belirlenme süreci, ekonomik kriz ve Covid-19 salgınının yarattığı ağır sosyal ve ekonomik tahribat altında başladığını vurguladı. 

MİLYONLARCA İNSAN İŞ KAYBINA UĞRADI

Milyonlarca işçinin, iş ve gelir kaybına uğradığını belirten Çerkezoğlu, artan fiyatlarla insanların alım gücünün hızla düştüğüne dikkat çekti. Çerkezoğlu, Türkiye’de 10 milyon civarında işçinin asgari ücret altında veya asgari ücrete yakın bir ücretle çalıştığını vurguladı.

İşsizlik ödeneklerinden, emekli aylıklarına kadar pek çok ödemenin asgarini ücret düzeyinden etkilendiğini belirten Çerkezoğlu, "Özellikle salgın döneminde büyük önem taşıyan kısa çalışma ödeneği de asgari ücrete oranla hesaplanıyor. Bu koşullar altında asgari ücret salgının yarattığı kayıplara ve ekonomik krize karşı çalışanları korumanın en önemli aracıdır" dedi.

Sosyal bir devlet olmanın gereği işçilerin yaşadığı kayıpları telafi etmekten geçtiğini sözlerine ekleyen Çerkezoğlu, kayıpları telafi etmenin en önemli yollarından birinin de ücretli çalışanların karşı karşıya olduğu büyük vergi adaletsizliğine derhal son vermek olduğunu söyledi.

ASGARİ ÜCRETLİDEN BİN LİRALIK VERGİ KESİNTİSİ

Çerkezoğlu, "Vergi adaletsizliğine dikkat çekmek için buluştuk. Asgari ücretten yapılan vergi ve diğer kesintiler asgari ücretin niteliği ile bağdaşmamaktadır. Dolaylı-dolaysız vergi ve diğer kesintileri dikkate aldığımızda işçinin eline brüt asgari ücretin sadece yüzde 67’si net harcanabilir ücret olarak geçmektedir. Yani işçinin kazandığı üç liranın biri vergilere ve kesintilere gitmektedir.

İşçilerin eline daha para geçmeden ücretinden doğrudan kesintiler yapılmakta, işçiler bu doğrudan kesintilerle de kurtulamamaktadır. Asgari ücretli bir işçinin brüt ücretinden damga vergisi, gelir vergisi, primler ile KDV ve ÖTV gibi dolaylı vergiler de hesaba katıldığında 1000 TL’ye yakın bir kesinti olmaktadır. 

'ASGARİ ÜCRETLİ YILIN 122 GÜNÜ VERGİ İÇİN ÇALIŞIYOR'

"Yani 2 bin 943 TL brüt asgari ücretin yalnızca bin 960 TL’si işçinin eline harcanabilir olarak geçmektedir. Bir başka ifadeyle asgari ücretli işçi yılın 122 günü vergi ve diğer kesintiler için çalışmaktadır. İşverenlere sürekli vergi indirimlerinin getirildiği, bazı şirketlerin vergilerinin sıfırlandığı bir ülkede, asgari ücretlinin ağır bir vergi yükü altında olması kabul edilemez. Vergide adalet olmadan ücrette adalet olmaz. Üstelik pandemi koşullarında, yani işçiler ciddi bir yaşam savaşı içinde iken asgari ücret üzerindeki bu vergi ve kesinti yükünün kaldırılması bir tercih değil sosyal devlet olmanın bir zorunluluğudur" diye konuştu.  

'SİYASİ İKTİDARIN SORUMLULUĞU ALTINDA'

Asgari ücrete vergi muafiyeti ve sigorta prim desteği sağlanarak, şu anki asgari ücret seviyesinde bile işçinin eline 2 bin 943 TL geçeceğini dile getiren Çerkezoğlu, sosyal devletin gereğini yapmak, asgari ücretten alınan vergiyi kaldırmak ülkeyi yönetenlerin, siyasi iktidarın sorumluluğunda olduğunu belirtti. 

Çerkezoğlu, pandemi koşullarında daha da önem kazanan asgari ücret konusunda atılması gereken somut adımlar şu şekilde sıraladı:

- Salgın döneminde asgari ücret farklı hesaplanmalıdır. Brüt asgari ücret net olarak ödenmelidir!

- 2021 asgari ücreti Covid-19 salgınının hanelere getirdiği yeni yükler dikkate alınarak hesaplanmalıdır.
-Bütçeden asgari ücrete nakit desteği sağlanmalıdır. 

- Asgari ücret tümüyle vergi dışı bırakılmalı, tüm ücretlilerin asgari ücret kadar gelirinden vergi alınmamalıdır. 

- Salgın döneminde asgari ücret SGK işçi primleri bütçeden karşılanmalıdır.

- Asgari ücret hesabında sadece işçinin kendisi değil, ailesi de esas alınmalıdır. 

- Asgari ücret tespitinde geçim koşulları ve milli gelir artışı dikkate alınmalıdır.

- Asgari ücret bütün işçi ve memurlar için ortak saptanmalıdır.

- 2021 asgari ücreti net 3.800 TL olarak saptanmalıdır.