Fehim Taştekin: Putin, Çin’i dikkate almak zorunda, Pekin’in devreye girmesi önemli

+Gerçek Genel Yayın Yönetmeni Ergun Babahan ve analist Fehim Taştekin 'OrtaDoğu' programında Rusya'nın Ukrayna askeri harekatını masaya yatırdı. Harekatın yaratacağı ekonomik, askeri, siyasi ve toplumsal sonuçları ve Çin'in devreye girmesinin etkileri değerlendirildi

Rusya’nın Ukrayna’ya askeri harekâtının nerede nasıl sonuçlanacağını öngörmek zor olsa da şimdiden ekonomik, askeri, siyasi ve toplumsal etkiler bırakacak düzeyde bir milat olacağına dair işaretler oluştu. Avrupa’da "tarafsızlık" politikasının önemli ölçüde gerileyeceği anlaşılıyor. Finlandiya, İsveç ve Norveç gibi ülkeler ciddi bir açmazla karşı karşıya bırakıldı.

Almanya’nın çizgisindeki değişim, ABD'nin varmak istediği sonuç açısından çok önemli. NATO zemininde ABD’nin istediği yönde bir toparlanma devam edecek ve askeri harcamalar artacak. Beri tarafta enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi konusundaki arayışlar artıyor. Almanya LPG depolama tesisleri inşa etmekten nükleer santraller ve kömür madenlerinden vazgeçme kararlarını ertelemekten bahsediyor.

İşin toplumsal boyutunda faşizmin Avrupa’da kendine yeni bir bahane bulduğu söylenebilir. Ukrayna’ya yabancı lejyon seferberliği Avrupa’nın aşırı sağ ve neo-nazi gruplarının milisleşmesine yol açacaktır. Şu anda Rusya’nın yarattığı şokun etkisiyle hoş görülen ve desteklenen bu durumun kötü sonuçları elbette Ukrayna ile sınırlı kalmayacaktır.

*Batılı müttefikler arasında bir vekalet savaşı düzeninde Rusya’ya savaşın maliyetini pahalıya çıkartacak bir irade devam ediyor. Bu Rusya’ya belki pahalıya patlar ama Ukrayna’yı da bitirir. Ukrayna’ya silah akışı ve yaptırımların Putin’i durdurmayacağı yönünde genel bir kanaat var. Fakat mevcut koşullarda katkının boyutu Ukrayna’nın beklediği gibi değişmiyor.

Zelenskiy’nin Ukrayna’ya uçuşa yasak bölge ilan edilmesi önerisine ret yanıtı ivedilikle ABD ve İngiltere tarafından verildi. Bunun bir NATO-Rusya savaşını tetikleyeceği aşikar ve kimse istemiyor. Bu bağlamda savaş ya derinleşecek ve  Rusya daha fazla ateş gücü kullanacak. Ki Putin şimdiye kadar Çeçenya’da yaptığını burada yapmadı. Yani Grozni senaryosu henüz devrede değil.

Putin sanki Ukrayna’nın Rus yanlısı tarafına güvenerek bu ülkeyi az bir ateş gücüyle kazanma seçeneğine oynadı. Bunun olmamasının yarattığı bir kızgınlık hissediliyor. Ancak savaşı ilk sonuçlarına göre tartmak da mümkün değil. Bir askeri harekat planının sahada tökezlemesi çok olağandışı sayılmaz.

Bazı Rus kaynaklar 3-4 hafta sürecek bir harekatın öngörüldüğünden bahsediyor. Ama daha da uzayabilir. Şimdi Ukrayna ve Rusya heyetleri ilk görüşmeden sonra yarın Polonya-Belarus sınırında ikinci görüşme için oturursa tablo belki biraz netleşir. Rusya’nın görünürde iki isteği var: Ukrayna’nın NATO üyeliğini unutması ve tarafsızlık pozisyonuna girmesi, bir de Donbas’ta tanıdıkları iki cumhuriyetteki fiili durumun kabul edilmesi. Ukrayna ise Rus askerlerinin tamamen çekilmesini istiyor. Nerede uzlaşırlar bilmiyoruz. Daha doğrusu Putin’in kafasında ne olduğunu muhtemelen Putin’den başkası da bilmiyor.

*

Rusya açısından ekonomik olarak telafi kanalı gibi duran Çin’in ateşkes için devreye girmesi önemli olabilir. Putin, Çin’i dikkate almak zorunda. Fakat Çin’in Rusya’nın güvenlik kaygılarına hak verdiğini ve NATO kanadını eleştirdiğini de hatırda tutmak gerekiyor.