Yazılı Kültürün Karanlık Günleri: Artan Kağıt Fiyatları
"Editörün Defteri"nde bu hafta dövize bağlı kâğıt fiyatları nedeniyle yayın hayatına ara vermek zorunda kalan veya nasıl devam edeceğini kestiremeyen edebiyat-kültür dergilerine odaklanıyoruz. Bir süredir abonelik, destek kampanyalarıyla ayakta kalmaya çalışan kültür dergileri, döviz-kâğıt sorunu nedeniyle artık teker teker yayın hayatına "ara vermeye" başladılar. Bu, Türkiye tarihi boyunca yaşanmamış bir kriz ortamını işaret ediyor.
Dergâh dergisinden Ali Ayçil, Notos dergisinden Semih Gümüş ve Ecinniler dergisinden Çağla Çinili ile dergiciliğimizin karşı karşıya kaldığı bu derin "baskı" krizini konuştuk.
Kültürel hayatımızın vazgeçilmezleri olan edebiyat ve kültür dergileri pandemi, döviz krizi ve dijitalleşme karşısında hayatta kalma savaşı veriyor. Türkiye’nin önde gelen üç dergisinin yöneticileri, kültür hayatımızın bu derinleşen sorunlarını değerlendirdiler.
33 yıllık yayın hayatına ara vermek zorunda kalan Dergâh dergisinin yayın yönetmeni Ali Ayçil, bu kararın dergi ile okuru arasındaki bir sorun veya eksiklikten kaynaklanmadığının altını çizerek "Kültür emekçilerinin kararlarda etkisi olamıyor" dedi.
Pandemiyle birlikte yükselen online satışların ise giderek normale döndüğünü belirten, Notos’un yayın yönetmeni Semih Gümüş ise "Bu krizden sağlam çıkmamız zor görünüyor" değerlendirmesinden bulundu ve çözüm için "Yayınevleri tek başına çözemez, devlet desteği gerekiyor", bunun için de "Kültür Bakanlığı’nın bütçesinin artması gerekiyor" diye belirtti.
Ecinniler’in kurucularından Çağla Çinili ise genç bir dergi olmalarına rağmen "Sürekli bütçe hesabı yaparak bugünlere geldik, sürekli yükselen bir dağa tırmanıyor gibiyiz, okurlardan destek istemek bizi de üzüyor" dedi.
Türkiye’de kâğıt üretiminin olmaması ve hatta yayıncılıktaki tüm girdilerin ithal ürünlerden oluşması ise bütün bu krizin iyice derinleşmesine neden olan en büyük etken. Kargo ücretleri, dağıtım sorunları, dijitalleşme karşısındaki kısır tartışmalar ve eğitim-kültür hayatımızdaki kısır gündemlerin dergiciliğimiz ve hatta bütün bir yazılı kültürümüz açısından tehdit edici bir noktaya geldiği konusunda ise hemfikirler. Ali Ayçil, "Emek merkezli düşünmediğiniz hiçbir şeyde ahlaklı bir çözüm bulamazsınız" diyerek, bu köklü sorunların çözümünün zorluğunu işaret etti.
"Editörün Defteri" yeni bir kültür, sanat, edebiyat programı. Yeni gelişmeler, yeni yayınlar, sorunlar, tartışmalar... Editörün, çalışırken kenara aldığı notları hazırlayan ve sunan; Mesut Varlık.
