29 yıldır beklenen adalet: İlhan Sami Çomak’ın tahliyesinin önünde kanuni engel kalmadı

Esra ÇİFTÇİ

Artı Gerçek - İlhan Sami Çomak 1994 yılında İstanbul Üniversitesi Coğrafya Fakültesi’nde öğrenciyken, yoğun işkenceler gördüğü bir gözaltı sürecinden sonra tutuklanarak cezaevine konuldu. Yargılaması, polisin işkenceyle düzenlediği ifade tutanakları esas alınarak, dönemin askeri mahkemesi olan Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde (DGM) gerçekleşti.

ÖNCE İDAMA MAHKUM EDİLDİ

İlk etapta uzun süren bir yargılanma üzerine, işkence esnasında yapılan sorgulama tutanaklarına dayanılarak, hiçbir somut delil olmaksızın, idama mahkum edildi. Ardından iyi halliliği göz önünde bulundurularak, Türkiye’de idam cezası da kalkınca, cezası müebbette çevrildi. Bu kararı Yargıtay’da onadı.

TEKRAR YARGILANDI

Türkiye’deki yasal yolların tükenmesiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvuruldu ve AİHM, 2007 yılında aldığı kararla İlhan Sami Çomak’ın adil yargılanmadığına ve yargılamanın yenilenmesine hükmetti. Türkiye bu kararı altı sene uygulamaya almadı ve ancak kararın üzerinden altı sene geçtikten sonra 2013 yılında yargılama yeniden başladı. Bu süre içinde kendisi hep tutukluydu ve yeniden yargılama esnasında mahkemenin, 20 yılı aşkın tutukluluk süresini göz önünde bulundurması ve tahliye etmesi beklenirken, mahkeme “delil karartma” şüphesiyle tutukluluğunun devamına karar verdi. 2016 yılında yeniden yargılanma da yine hiçbir delil olmaksızın İlhan Sami Çomak’ın aleyhine sonuçlandı. Dosyasını AYM de onadı ve yeniden AİHM yolunda adalet arayışı sürmeye devam etti.

TAHLİYESİ YÖNÜNDE HİÇBİR YASAL ENGEL YOK

21 Ağustos 2023 yılı itibariyle İlhan Sami Çomak cezaevindeki 29'uncu yılını doldurdu ve denetimli serbestlik hakkından yararlanması için avukatları aracılığıyla gerekli başvuru yapıldı.

Çomak’ın vasisi akademisyen İpek Özel, “Ben gerek İlhan’ın uzun yıllara yayılan süre boyunca arkadaşı, vasisi gerekse de kendim özgürlüğü bağlayıcı cezalar alanında çalışan bir akademisyen olarak çok net bir şekilde söyleyebilirim ki, İlhan’ın tahliyesi önünde hiçbir yasal ya da hukuki engel yoktur. Diğer bir deyişle hem bizim infaz yasalarımız gereği hem de evrensel hukuk normları gereği İlhan, cezaevi idaresi ve infaz savcısının imzalayacakları basit, rutin bir kararla, derhal tahliye olabilecek durumdadır” diyor ve şöyle devam ediyor:

'İLHAN HAKSIZLIKLARA UĞRADI'

“Cezaevi ve özgürlüğü bağlayıcı cezalar bizim yasalarımız ve evrensel hukuk normları gereği hükümlüleri yeniden topluma kazandırmak için kurulmuş ve yapılandırılmış yerlerdir. İlhan’ın temelde uğramış olduğu tüm haksızlıklar, suçsuzluğu ve o güzel kişiliğini bir tarafa koyarak ifade etmek isterim ki, zaten hiçbir ülke 29 sene kesintisiz hapsettiği bir kişiyi, bir sene daha cezaevinde kalsın diye tutmak istemez. Zira bunu yapmak o ülkenin cezaevlerinin varoluş amacına hizmet etmediğinin, bir işe yaramadığının, iyi yönetilmediğinin bir ispatı, delili gibi olur, 29 sene kesintisiz cezaevinde kalıp da bir sene daha kalması istenilen bir hükümlü hukuken, mantıken olamaz.”

AİHM Çomak’ın adil yargılanmadığına istinaden hükmolan yeniden yargılanması kararını devreye soktu. AİHM bu kararı aldıktan yaklaşık 8 sene sonra Çomak yeniden yargılanma hakkını kazanmış biri olarak mahkeme karşısına çıkartıldı. Vasisi İpek Özel, “Bu yargılamalar maalesef yeniden yargılama usulleri gereğince, İlhan’ı tahliye edip, masumiyet karinesini ona teslim edip, yeniden delil toplayıp, tanık dinleyip, savunma alarak değil Devlet Güvenlik Mahkemesi’nin (DGM) 90’lı yıllarda vermiş olduğu kararı onaylama şeklinde tekrarlayarak tamamlamıştır” dedi.

DENETİMLİ SERBESTLİK HAKKINDAN YARARLANABİLMESİ İÇİN AVUKATLAR BAŞVURUDA BULUNDU

Cezaevinde 29 yılını dolduran İlhan Sami Çomak’ın tahliye edilmesinin önünde kanuni hiçbir engel kalmadı. Koşullu salıverilme tarihi 21 Ağustos 2024 olduğundan kalan 1 yıl için denetimli serbestlik hakkından yararlanabilmesi istemiyle avukatları dün başvuruda bulundu. Çomak’ın avukatlarından Hakan Bozyurt, “Denetimli serbestlikten yararlandırılması durumunda tahliye edilebilir” diyor ve şöyle devam ediyor:

“İnfaz kanununun 105. maddesine göre bir yıl denetimli serbestlik hakkından yararlandırılması gerekiyor. Cezaevinin kurul kararını almasını bekliyoruz. Aslında dün de alabilirlerdi ama toplanamadı, raporlamalarını yapıp bir hafta on gün içinde karar vereceklerini söylediler bize. Olumsuz karar verirlerse infaz hakimliğine itiraz etme hakkımız var. Aynı zamanda infaz hakimliğinin olumsuz kararı olursa da Ağır Ceza Mahkemesi’ne itiraz hakkımız var. Çomak denetimli serbestlikten yararlanma koşullarının hepsini sağlamaktadır.”

İLHAN SAMİ ÇOMAK KİMDİR?

İlhan Çomak, 1973 yılında Bingöl Karlıova’da doğdu. 1994 yılında İstanbul Üniversitesi Coğrafya Fakültesi’nde öğrenciyken, yoğun işkenceler gördüğü bir gözaltı sürecinden sonra tutuklanarak cezaevine konuldu. İlhan Çomak erkek kardeşinin vefatı üzerine onun ismi olan Sami’yi de kendi ismine kattı ve o tarihten sonra şiirlerini İlhan Sami Çomak olarak imzalamaya başladı. Sami ismini 2023 yılında resmen, mahkeme kararıyla kimliğine ekletti. Çomak cezaevinde 11 eser yayınladı, yüzlerce makale yazdı, pek çok saygıdeğer, yerli ve uluslararası ödül aldı.

İlhan Sami Çomak için hapiste 'imza günü': 'Hayatı sevdiğin ölçüde sana adil davransın'