Adana'da diri faylar nereden geçiyor, büyük deprem olur mu? Riskli ilçeler hangileri?
Artı Gerçek - Maraş'ta 6 Şubat'ta meydana gelen depremler sonrası çok sayıda sarsıntı yaşayan ve uzmanların dikkat çektiği Adana'da son günlerde yaşanan depremler tedirginliği artırdı.
Adana'nın Saimbeyli ilçesinde, 21 Mayıs'ta Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'ndan (AFAD) alınan bilgiye göre, 4 ve 4.9 büyüklüğünde depremler meydana geldi. Depremlerin ardından yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür uyarılarda bulundu.
Bu depremlerin ardından internet arama motorlarında ve sosyal medyada çok sayıda kullanıcı 'Adana'da büyük deprem olur mu?', 'Adana'da diri fay hatları hangileri?' 'Adana'da riskli ilçeler hangileri?' şeklinde aramalar yaptı. Adana fay hatları, zemin durumu ve uzmanlara göre ne zaman kaç büyüklüğünde deprem olabileceği merak konusu oldu.
İşte Doğu Anadolu Fay Hattında bulunan Adana'da yer alan aktif fay hatları hakkında güncel bilgiler...
ECEMİŞ FAY ZONU
Ecemiş Fay Zonu, Adana’nın yaklaşık kuzeybatısında yer alan ve kuzey, kuzeydoğu-güney, güney batı doğrultusu boyunca uzanan bir koridor şeklinde uzanır.
Kuzeyde Kayseri-Yahyalı’nın batısında Dündarlı Köyü’nden başlayarak kuzey, kuzeydoğugüney, güney batı doğrultusunda, güneyde Mersin Gülek yakınlarına kadar yaklaşık 107 km lik bir alanda izlenir. Genel doğrultusu K27D olan Ecemiş Fayı birbirine paralel ve sıçramalar yaparak devam eden birçok kırıktan meydana gelmektedir. Dündarlı Pozantı arasında kalan 78 km lik bölümde morfolojik olarak çok belirgindir. Ve bu bölümde fay, diri fay niteliğindedir.
Buna karşılık Pozantı Gülek arasında fay küçük parçalara ayrılmakta, doğrultusundan bazı sapmalar göstererek güneye doğru belirginliğini yitirmektedir. Bu güney bölümü ise olası diri fay niteliğindedir. Bu fayın sol yönlü doğrultu atımlı olması söz konusu olmakla beraber, en son Kuvaterner hareketlerinin eğim yönü de olduğu söylenebilir.
KARAİSALI - KARSANTI FAY ZONU
Adana havzasının kuzeyinde, Ecemiş Fay Zonu’nun güneyinde, Karaisalı ile Karsantı (Aladağ) arasında değişik boy ve doğrultularda gelişmiş olan çok sayıda kırıktan meydana gelen bir fay zonu bulunmaktadır.
Ecemiş ve Karataş-Osmaniye Fay zonları arasında yer alması, çok geniş bir alanda izlenmesi ve 20 km. ye varan uzunluğa sahip parçaların bulunması nedeni ile önemli bir fay zonu özelliği taşımaktadır. Birbirine paralel iki ana doğrultu hakimdir. Fayların kuzeydoğugüneybatı ve doğu-batı olmak üzere iki ana doğrultuda yoğunlaştığı gözlenir. Bu zondaki fayların mekanizmaları değişiklik göstermektedir. Bir kısmı sol yönlü doğrultu atımlı iken, bir bölümü sağ yönlü doğrultu atımlı faylardır.
KARATAŞ - OSMANİYE FAY ZONU
Adana ovasının güneydoğusunda Karataş-Osmaniye arasında genel doğrultusu kuzeydoğu-güneybatı olan, yaklaşık 120 km uzunluğunda bir zon içinde birbirine paralel bir çok fay bulunmaktadır. Bir çoğu kıyıya paralel olan bu faylar belirgin morfolojik görünümleri yanında Kuvaterner yaşlı kaya birimlerini etkilemeleri nedeni ile de önemlidirler.
Yumurtalık fayının batısında, Karataş-Sarımazı arasında yaklaşık 67 km uzunlukta, KD-GB gidişli fay Karataş fayı olarak adlandırılmıştır. Morfolojik olarak çok belirgin olan fayın doğu bloğu aşağıda bulunmaktadır. Sarımazı-Ceyhan arasında yer yer sıçramalar yapan fay, genelde düzgün ve dar bir hat boyunca uzanır. Fay, Karataş civarında birbirine paralel parçalar halinde denizin içinde devam eder. Morfolojik verilere göre ve Yumurtalık fayına paralel uzanmasına bağlı olarak, fayın düşey bileşenli doğrultu atımlı olabileceğini ileri sürmektedirler.
YUMURTALIK (ADANA) FAYI
Yumurtalık-Karagedik arasında, 62 km uzunlukta, birbirine paralel çok sayıda paraçalardan oluşan KD-GB gidişli faylar, Yumurtalık Fayı olarak adlandırılmıştır. Yumurtalık-Ümraniye arasında, 25 km'lik bölümünde morfolojik olarak çok belirgin olan fay, kıyıya paralel olarak uzanmaktadır. Morfolojik verilere bağlı olarak, fayın açılma bileşenli sol yönlü doğrultu atımlı faylanma karakterinde olduğunu ileri sürmektedir.
UZMANLAR NE DİYOR?
Yerbilimci Prof. Dr. Naci Görür, son Adana depremleri sonrası sosyal medya hesabından birçok bilgi paylaşarak, uyarılarda bulundu. Görür, "Hacıkodal-Göksun/K. Maraş yöresinde 4,0 deprem oldu. Bu bölge oldukça hareketli ve sık sık küçük depremler üretiyor. Bir kaç saat önce de aynı bölgede 4,8 deprem olmuştu. Dikkatli olmak gerekir" diye uyardı.
Prof. Görür, geçen nisan ayında da şu uyarılarda bulunmuştu:
"Arkadaşlar, Adana hep soruluyor. Herkes aynı şeyi tekrar tekrar soruyor. Kaygılarınızı anlıyorum ama mümkün olduğunca insanımıza yararlı olacak, onları doğru yönlendirecek konular üzerinde duralım. Maraş'ta 7,5 deprem üreten Sürgü fayı kırıldı ama onun batı- güneybatı uzanımı olan Sorgun fayı kırılmadı. Bu fay Adana havzasına dallanarak devam ediyor. Maraş, Yumurtalık, Osmaniye ve Ceyhan yörelerinde DAF’ın kolları var. Bu kollar üzerine Maraş ve Gaziantep depremleri stres transfer etmiş olabilir diye yönetimleri uyardık. Amaç doğru şeyler yapmak, yerleşim yerlerimizi deprem dirençli yapmak. Bilim durum ne ise onu söyler, istediğimizi, hoşumuza gideni değil."
ELMACI: 7.1 ADANA'YI BİTİRİR
Adana için çok şiddetli deprem uyarısı yapan MTA mühendisi ve Paleosismoloji uzmanı Hasan Elmacı da, bölgeden geçen diri bir fay olduğunu belirtmişti. 7.1 üzerinde deprem üretimi potansiyelinin bulunduğunu söyleyen Elmacı, “7,1 Adana'yı bitirir” dedi.
Elmacı, Türkiye Jeoloji Kurultayı'na yaptığı sunumda Savrun fayına dikkat çekti ve uyardı. Savrun fayının şu anda aktif olduğunu fakat bölgede devam eden artçı sarsıntıların 7.6 şiddetindeki depreme ait olduğunu belirten Elmacı, savrun fayı hakkında bildiklerinin şu aşamada sınırlı olduğunu dile getirdi.
Bu fayın 7 üzerinde deprem üretme potansiyeli olduğunu doğrulayan Elmacı, ancak bu depremin ne zaman olacağı yönündeki sorulara ise daha detaylı yapılacak çalışmalar sonucunda yanıt verilebileceğini ifade etti. (HABER MERKEZİ)
Prof. Dr. Naci Görür: Öyle veya böyle, deprem olacak ve binlerce canımız ölecek
Prof. Dr. Naci Görür: İstanbul’da 7 ve üzeri deprem olma olasılığı yüzde 64
Fay hatlarının geçtiği yerleri gösteren MTA haritası
Fay hatları üzerindeki 110 ilçe
Prof. Dr. Kaan Kavak'tan uyarı: Malatya-Ovacık fay hatlarında gerilim arttı, kırılmamış faylar var
