AGİT: Referandum eşit koşullarda yapılmadı

HABER MERKEZİ- Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), referandum sonuçlarına ilişkin basın toplantısına yaptı. AGİT gözlemcilerinin referandum koşulları ile ilgili sert eleştirilerde bulundular.

Türkiye'de bulunan uluslararası referandum gözlemcileri basın toplantısı düzenledi. AGİT/DKİHB Sınırlı Referandum Gözlem Heyeti Başkanı Tana de Zulueta, "Seçim Kurulu'nun çalışmaları şeffaf değildi, sınırlı gözlemci vardı ve Yüksek Seçim Kurulu'nun bu anlamda çok az genelgesi yayımlandı. Seçim Kurulları'nda siyasi partilerin temsili yeterli değildi" dedi.

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na göre (AGİT) Türkiye'de düzenlenen referandum, "uluslararası standartların gerisinde" kaldı.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı/ Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Birimi (AGİT/ DKİHB) tarafından oluşturulan Sınırlı Referandum Gözlem Heyeti'nin (SSGH) düzenlediği basın toplantısında konuşan Heyet Başkanı Tana de Zulueta, "standart dışı sahada oynandığı"nı söylediği referandumda, "evet" ve "hayır" taraflarının "eşit olmayan koşullarda" yarıştığını vurguladı.

Basın açıklamasında konuşan Avrupa Parlamenterler Meclisi Temsilciler Kurulu Başkanı Cezar Florin Preda, "Referandum günü, bazı belirli bölgeler haricinde, büyük bir olay yaşanmadı, ancak sivil toplum örgütlerinin sandık gözlemciliği görevinde bulunamamaları üzüntü verici. Referandumun Avrupa Konseyi standartlarında olmadığını söyleyebiliriz. Referandumun yasal çerçevesi gerçek bir demokratik süreç oluşturma konusunda yetersiz kaldı" dedi. Preda, "Olağanüstü hal asla yasaların gücünü azaltmak için kullanılmamalı" diye uyardı.

Sınırlı Referandum Gözlem Heyet Başkanı Tana de Zulueta, olağanüstü halin getirdiği çeşitli kısıtlamaların, referandum ortamında olması gereken temel özgürlükleri kısıtladığını söyledi. "Evet" kampanyasının medyada "hayır"a göre çok daha fazla yer aldığına dikkat çeken Zulueta, "Medya yasakları, gazetecilerin tutuklanmaları ve çeşitli basın kuruluşlarının kapatılması, seçmenlerin farklı bakış açılarına erişimini azalttı" dedi.

Yapılan açıklamada, referandumun yasal çerçevesinin medyada tarafsız yayıncılık ve kitle iletişim araçlarına eşit erişim sağlama konusunda yetersiz kaldığı ve iktidar partisi ve Cumhurbaşkanı'na, rakiplerine göre, çok daha fazla zaman ayırıldığı ifade edildi.

AGİT gözlemcileri, Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) Sivil Toplum Örgütlerinin (STK) kampanyalarına izin verilmediğini ve STK gözlemcilerine sınırlama getirildiğini, ancak "evet" kampanyası için rahat bir ortam oluşturulduğunu belirtti. Gözlemciler, yönetimsel kaynakların kullanılarak adaletsiz bir ortam yaratıldığını vurguladı.

OHAL kapsamında temel özgürlüklerin ihlal edildiğine, binlerce vatandaşın olumsuz etkilendiğine dikkat çeken gözlemciler 18 madde değişikliğinin ayrı ayrı oylanması gerektiğini ifade ettiler. Yapılacak anayasa değişikliğinin tek bir soruyla seçmene sorulmasını eleştirdiler.
AGİT yetkileleri "Siyasi partilerin sandıklardaki temsili tam anlamıyla adil değildi" dediler.

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı yetkilileri geçen sene Güneydoğu’da evlerini terk etmek zorunda bırakılan seçmenlerin oy vermekte zorlandığını ve bazılarının oy veremediğine de dikkat çekti.

YSK’nın son anda mühürsüz zarf ve pusulaları geçerli sayma kararını eleştirdi. Gözlemciler, mühürsüz zarfların geçerli sayılmasının yasayla çeliştiğini belirtti.