AKP döneminde 28 bin dernek ve vakıf kuruldu: Uzmanlardan 'denetlenmiyor' ve 'kara para aklama' iddiası
Artı Gerçek - AKP döneminde vakıf ve dernek sayı katlanarak arttı. Bazı AKP’lilerin de en az 3-5 vakıf veya dernek yönetiminde olduğu görülüyor. Vergiden muaf olan bu yapılara kamuya ait gayrimenkuller tahsis edilirken kamunun kasasından da milyonlarca liralık harcamalara imza atılıyor. Kamu kaynaklarının seferber edildiği vakıf ve dernekler ile kara para aklandığı da iddialar arasında yer alıyor.
101 BİN DERNEK, TOPLAM 52 MİLYAR TL’Yİ YÖNETİYOR
BirGün'den İsmail Arı'nın haberine göre, İçişleri Bakanlığı’na bağlı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, AKP’nin iktidar olduğu 2001 yılında ülke genelinde 74 bin 127 dernek faaliyet gösteriyordu. Ancak 2001 ile 2023 yılları arasında en az 27 bin 5 dernek kuruldu ve ülke genelindeki dernek sayısı 101 bin 132’ye fırladı.
Bakanlık, bu 101 bin 132 derneğin toplam gelirini, yani yönettiği parayı da açıkladı. Bakanlığın verilerine göre bu derneklerin 2022 geliri 52 milyar 593 milyon TL. Yani derneklerin yönettiği para birçok bakanlık, kamu kurumu ve belediyenin bütçelerinin kat ve kat üstünde. Öte yandan yaklaşık 18 bin derneğin dini amaçlı faaliyet yürüttüğünün bilgisi de paylaşıldı.
VAKIFLARIN YILLIK GELİRİ 90 MİLYAR TL’Yİ BULUYOR
Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre ise AKP’nin iktidara geldiği 2001’de, ülke genelinde 4 bin 566 vakıf faaliyet gösteriyordu. 22 yıllık AKP döneminde en az 1.282 vakıf daha kuruldu ve vakıf sayısı 5 bin 848’e çıktı. Bu vakıflara üye olanların sayısı ise 1 milyon kişiyi buluyor. Ayrıca bu vakıfların yıllık geliri ise yaklaşık 90 milyar TL.
Yani ülkede vakıf ve dernekler yılda en az 142,5 milyar TL gibi devasa bir parayı yönetiyor. İktidar da dernek ve vakıfları birçok 'kolaylık' sağlıyor.
2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu’nun 6’ncı Maddesi’ne göre kişiler ve kuruluşlar, yetkili makamdan izin almadan yardım toplayamıyorlar. Ancak, İçişleri Bakanlığı’nın önerisi üzerine Cumhurbaşkanı’nın onayı ile bugüne kadar 50 dernek ve vakfa izinsiz para toplama hakkı verildi. Bu sayede özellikle cemaat ve tarikatların dernek ve vakıfları devletten izin almayıp diledikleri gibi para toplayabiliyor.
İzin yardım toplama hakkı verilen dernek ve vakıflar arasında, Deniz Feneri Derneği, Diyanet Vakfı, İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsani Yardım Vakfı (İHH), gerici Aziz Mahmud Hüdayi Vakfı, Hayrat İnsani Yardım Derneği ile Beşir Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği de yer aldı. Ayrıca, Bilal Erdoğan’ın yöneticisi olduğu Türkiye Gençlik ve Eğitime Hizmet Vakfı (TÜRGEV), Türkiye Gençlik Vakfı (TÜGVA) ve İlim Yayma Vakfı da izin almadan yardım toplama hakkı verilen kuruluşlar listesinde. AKP yöneticilerinin dernek ve vakıflarının da bulunduğu listede Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) gibi dernekler ise yer almadı.
'VERGİDEN MUAF TUTULUYORLAR VE KARA PARA AKLAMA İDDİALARI İLE GÜNDEME GELİYORLAR'
Ankara Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (ASMMMO) Yönetim Kurulu Üyesi Uğur Taşkıran, vakıf ve dernek sayısındaki çarpıcı artışı BirGün’e değerlendirdi.
Taşkıran, “Vakıf ve derneklerin mali denetimi çok zor. Kamu yararına çalıştıkları gerekçesiyle vergiden muaf tutuluyorlar ve kara para aklama iddiaları ile gündeme geliyorlar. Özellikle belediyelerden, diğer kamu kurumlarından arsa, bina tahsis ediliyor veya kaynak aktarıldığı herkesin malumu. Bunların yanında izinsiz para topluyorlar. Ayrıca hibe de alıyorlar, büyük tutarlarda bağış topluyorlar. Kamu yararına çalışan dernek statüsündeki derneklere bağış yapan şirketler de vergiden muafiyetinden yararlanıyor” dedi. (HABER MERKEZİ)
AKP döneminde izinsiz yardım toplama hakkı tanınan dernek ve vakıflar
Bakanlık bütçesinden vakıflara gelecek üç yıl içinde 5 milyar TL transfer edilecek
HEDEP'in kara para aklamayla ilgili önerisi reddedildi
Binance CEO'su Zhao kara para aklama suçlamalarını kabul etti
Güzellik merkezleri üzerinden nasıl kara para aklanır? Breaking Bad dizisinden bir sahne viral oldu
