Çavuşoğlu, Rus mevkidaşı Lavrov ile görüştü: Ukrayna krizinde çözüm ve Suriye mesajı
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda bir araya geldi.
İki bakan, görüşmenin ardından Ukrayna krizi ve Suriye'ye ilişkin açıklamalarda bulundu.
‘SAVAŞTAKİ TAHRİBAT GİDEREK ARTIYOR’
Bakan Çavuşoğlu'nun konuşmasından satır başları şöyle:
"Bugün yaptığımız hem baş başa hem de heyetlerarası görüşmelerde ikili ve bölgesel konuları kapsamlı bir şekilde ele aldık. Verimli görüşmeler gerçekleştirdiğimizi söylemek isterim. Tabii bölgesel konulardaki gündemimizin başında Ukrayna geliyor. Savaşta 3,5 ayı geride bıraktık. Savaşın yol açtığı insani kayıpların ve yarattığı tahribatın giderek arttığını üzülerek görüyoruz.
Türkiye'nin savaşın başından bu yana ortaya koyduğu ilkeli tutum herkesin malumu. Savaşın müzakereler yoluyla sona erdirilmesine yönelik yoğun çaba harcadık ve harcamaya devam ediyoruz. Tarafların 29 Mart'ta İstanbul'da yaptıkları görüşmelerde anlamlı ilerleme sağlanmıştı. Ancak ardından yaşanan gelişmeler maalesef müzakereleri ikinci plana itti. Halbuki sürdürülebilir bir barışın temeli atılabilirdi. Biz halen bu tutumumuzu Türkiye olarak koruyoruz. Savaşın bir an önce müzakereler yoluyla sona erdirilmesi tüm bölgemizin ve insanlığın yararına olur. Bu konudaki düşüncelerimi açık şekilde bugün Sergey ile paylaştım."
‘TEKRAR MÜZAKERELERE DÖNÜLMESİ UMUDUMUZ VAR, ÜZERİMİZE DÜŞENİ YAPARIZ’
"Geçtiğimiz haftalarda müzakerelerden uzaklaşma olmuştu fakat son günlerde gerek Zelenskiy'in yaptığı açıklamalar gerek bizim yaptığımız temaslarda tekrar müzakerelere dönme konusunda bir zeminin olabileceğini görüyoruz. Her iki taraf da bu konuda mutabık kalırsa biz de kolaylaştırıcı rol üstlenen bir ülke olarak üzerimize düşeni yapmaya hazırız."
‘UKRAYNA’NIN TAHILI ULUSLARARASI PİYASALARA İHRAÇ EDİLMELİ, BM’NİN PLANI UYGULANABİLİR’
Tabii savaşın özellikle Karadeniz'deki seyrüsefer güvenliği ve ticaretin ötesinde daha geniş bir planda yarattığı sorunları da ele aldık. Bunların içinde en öncelikli konu Ukrayna'dan ve Rusya'dan ihraç edilecek ürünlerin önündeki engellerdir. Ukrayna tahılının uluslararası piyasaya ihraç edilebilmesi için çeşitli fikirler ortaya çıktı ve en son Birleşmiş Milletler'in bir planı var. Bu konuda gemilerin denetlenmesi dahil Birleşmiş Milletler, Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Türkiye arasında oluşturulabilecek bir mekanizma ve iş birliğini içeren bir plandan bahsediyoruz. Biz Türkiye olarak bu planı makul buluyoruz ve uygulanabilir bir plan olarak görüyoruz.
Her iki ülkenin hem Rusya Federasyonu'nun hem de Ukrayna'nın da bunu kabul etmesi gerekiyor. Bunun detaylarını görüşmek üzere İstanbul'da bir toplantıya ev sahipliği yapabileceğimizi BM'nin teklifi üzerine söyledik. Burada tabi Ukrayna tahıl ürünlerinin ayçiçek ve ayçiçek yağının uluslararası piyasalara ulaştırılması karşılığında Rusya'nın ihracatının önündeki engellerin kaldırılması talebini de son derece meşru buluyoruz, haklı bir talep olarak görüyoruz. Bu konuyu sadece Rusya Federasyonu'nun ihraç ettiği tahılların ve gübrenin yaptırımlara dahil edilmediğini söyleyerek geçiştirmek de doğru değil. Son zamanlardaki açıklamalarda bunu görüyoruz.
Oysa bu ürünleri taşıyacak gemilerin sigorta edilmesi, lojistik konular, limanlara ulaşabilmesi yanaşabilmesi, verilecek servisler ve ödemelerle ilgili yani bankacılıkla ilgili işlemler konusunda da gerekli adımların atılması gerektiğini düşünüyoruz. Yani dünyanın hem Ukrayna hem de Rusya Federasyonu'nun ihraç edeceği ürünlere ihtiyacı varsa bunun önünü hep birlikte açmamızda fayda var diye düşünüyoruz. Önemli olan ortak anlayışa dayanan bir mekanizmanın tesis edilmesidir."
‘GEMİLER GÜVENLİ ŞEKİLDE SEFERE ÇIKMALI’
"Yine gemilerin güvenli bir şekilde seyrü seferine devam edebilmesi için alınacak tedbirlerin de bu mekanizma içinde görüşülmesinde fayda var. Teknik düzeyde hazırlıkların bir an evvel tamamlanmasını arzu ediyoruz. Bu mekanizmanın hayata geçirilmesinin faydalı olacağını düşünüyoruz."
‘SURİYE’Yİ DE KONUŞTUK’
"Bugün sadece Ukrayna'daki savaşı ya da biraz önce bahsettiğimiz ürünlerin ihracatı önündeki engellerin kaldırılmasını konuşmadık. Diğer bölgesel konuları da ele aldık. Suriye bunlardan bir tanesi, Libya'daki son gelişmeleri de ele aldık. Farklı görüşlerimiz olsa da yakın iş birliği içinde çalıştığımız bir ülkedir Rusya Federasyonu özellikle Astana formatıyla Suriye'de siyasi bir çözüm bulma çabamız devam ediyor. Zorluklar da ortada en son anayasa komisyonunun 8. toplantısının başarısızlıkla sonuçlanmasında da gördük ki rejim siyasi çözüme yanaşan taraf değil.
Diğer taraftan Suriye'nin kuzeyinde bize yönelik PKK/YPG'nin artan tehdidi var. Bu tehdide karşı tedbir almamız gerekiyor. Daha önce AB ve Rusya Federasyonu ile Ekim 2019'da vardığımız mutabakatlar var. Bunların da uygulanması konusunu ele aldık. Suriye'nin sınır bütünlüğü toprak bütünlüğünün korunması gerektiğini bir kere daha vurguladık burada da vurguluyoruz."
‘LİBYA’DA DEMOKRATİK VE ŞEFFAF BİR SEÇİM YAPILMALI’
"Diğer taraftan yine Libya'daki durumu ele aldık. Libya'da istikrarın tam olarak tesis edilmesi için herkesin katkı sağlaması gerekiyor. Biz artık geçmişte olduğu gibi ülkeler arasında da rekabetin olmasını istemiyoruz. Her zaman meşruiyetten yana olduk. Ülkenin bir an önce demokratik şeffaf bir seçime hazırlanması gerektiğini düşünüyoruz."
AZERBAYCAN-ERMENİSTAN GÖRÜŞMELERİ
"Diğer taraftan Kafkasya'da özellikle 3+3 formatını ve Kafkasya'da Azerbaycan-Ermenistan arasındaki normalleşmeyi, Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşmeyi ele aldık ki bu konuda Rusya Federasyonu'nun verdiği destek için kendilerine teşekkür ediyoruz. Özellikle Ermenistan ile Azerbaycan arasında kapsamlı bir barış anlaşması imzalanmasının bölgenin istikrarı bakımından önemli olduğunu düşünüyoruz."
‘EN BÜYÜK ARZUMUZ UKRAYNA’DA KALICI BARIŞ’
"Afganistan konusunu ele aldık. Orta Asya'da iş birliğimizi nasıl geliştirebiliriz bunları da aynı şekilde ele alma imkanımız oldu. Aynı zamanda ikili ilişkilerimizde de ticaretin önündeki engeller, lojistik konuları da ele alma imkanımız oldu. Tüm zorluklara rağmen ikili ilişkilerimizin ve ticaretin de artarak devam ettiğini bu vesileyle söylemek isterim. Enerji alanında nükleer enerji santrali Akkuyu'dan bahsediyorum ve diğer attığımız ve atacağımız adımlar var. Bunları ele aldık. Heyetlerimiz dün ve daha öncesinde görüşmeleri zaten gerçekleştirdiler. Görüşmelere devam edeceğiz. Ayrıca karşılıklı ziyaretlerle tüm bu konuları ikili konuları ve bölgesel konuları da birlikte ele almaya devam edeceğiz. Bizim en büyük arzumuz Ukrayna'da kalıcı bir barışın tesis edilmesi ve bu yönde atılacak adımlara da her türlü desteği vereceğiz."
LAVROV: UKRAYNA TAHIL ÜRÜNLERİNİN PİYASADAKİ PAYI YÜZDE 1, BURADAN KRİZ ÇIKMAZ
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ise görüşmeye ilişkin şu açıklamayı yaptı:
"İlişkilerimiz olgun bir partnerlik döneminden geçiyor, devlet liderlerimiz 9 kez görüştü. İkili gündemi, uluslararası meseleleri görüşüyorlar. Yatırım, ekonomi konusunda ilişkileri ele alma fırsatı bulduk. Türkiye'de Rus ödeme kartının geniş bir biçimde kullanılmasını istiyoruz, 2019'da bir rekor kırdık, 7 milyon Rus turist geldi Türkiye'ye. Akkuyu Nükleer Santralini kurmaya devam ediyoruz, tüm adımlar planlı bir şekilde devam ediyor.
Ukrayna tarafı, mayınsızlaştırma faaliyetlerine başlamaya hazırsa, biz de buna hazırız. Türk askeri makamlarıyla da bu sürecin detaylarını görüşüyoruz. Bu çok ufak bir problem, bizim tarafımızdan herhangi bir engel yok, biz engel oluşturmuyoruz. Gemilerin çıkışına engel oluşturmuyoruz.
Ukrayna’dan tahıl ürünlerinin sevki konusunu da ele aldık. Batılılar bunu bir facia olarak göstermeye çalışıyor. Ukrayna’daki tahılların piyasadaki payı sadece yüzde 1’dir. Bunun gıda krizine yol açacağını söyleyemeyiz. Ukrayna o gemileri adeta orada rehin tutuyor.
Daha önce de açıkladığım gibi, Ukrayna tahıl ürünlerinin sevkiyatı ile ilgili, Rus tarafı payına düşen adımları attı. Biz her gün tahıl koridorlarını açmaktayız. Ukrayna limanlarından çıkan gemilerin güvenliğini sağlamaya hazırız, bunu Türk tarafıyla yapmaya hazırız. Top onlarda, problem bizde değil. Ukrayna'nın mayınlarını temizlemesi gerekiyor.
Biz bu güzergahların güvenli şekilde işlenmesini sağlamaya hazırız. Biz askeri harekatımızı kötüye kullanmayacağız. Tahılların limanlardan çıkması için Zelenskiy’nin sadece talimat vermesi gerekiyor o kadar."
‘TÜRK DOSTLARIMIZIN SINIR HASSASİYETİNİ DİKKATE ALIYORUZ, SURİYE’DE İŞ BİRLİĞİNE DEVAM EDECEĞİZ’
"Terör tehdidini ortadan kaldırmak için bir belge imzaladık, fakat bu belgelerde yazan tüm hedefleri, tüm maddeleri paylaşıyoruz. Ayrıca Türk dostlarımızın dış güçler tarafından sınırlarında oluşturulan tehditler için hassasiyetini dikkate alıyoruz. ABD, gayri meşru bir şekilde bir takım örgütü besliyor. Biz buradaki hassasiyetinizi anlıyoruz. Dolayısıyla Suriye meselesiyle ilgili iş birliğimize devam edeceğiz."
