İkili görüşme öncesi Erdoğan ve Miçotakis'ten 'barış' mesajları: Önyargılarla bezeli duvarları yıkmak elimizde
Artı Gerçek - Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis'in bir yıl içerisinde yapacağı dördüncü görüşme öncesinde her iki liderden de ılımlı mesajlar geliyor.
Miçotakis'in "Parmağımızın tetikte olmasındansa konuşmamız daha iyidir" demesinin ardından, Erdoğan da "önyargıların yıkılması" mesajını verdi. Yunanistan gazetesi Kathimerini'ye konuşan Erdoğan, "İki ülkenin iki duvar arasına sıkıştırılmaya çalışılan ilişkilerini rahatlatmak ve o önyargılarla bezeli duvarları yıkmak elimizde" dedi.
Öte yandan Erdoğan, Doğu Akdeniz'deki enerji arama girişimlerine Türkiye'nin de dahil edilmesi çağrısını yineleyerek "Doğu Akdeniz başta olmak üzere bölgede Türkiye'nin içinde bulunmadığı enerji platformunun başarılı olması güçtür" ifadelerini kullandı.
Erdoğan Washington'a "Türkiye ile Yunanistan arasındaki ilişkilerde ABD'nin denge politikasını muhafaza etmesinden yanayız" mesajını verirken, Brüksel'e de Schengen vizesi için çağrıda bulundu. Erdoğan, bazı Yunan adalarının kapıda vize uygulaması başlatmasına ilişkin değerlendirmesinde, "Aslında tüm bunlara lüzum kalmaması ve AB'nin Türkiye'ye vize serbestisini tanıması gerekir" ifadelerini kullandı.
ABD ZİYARETİ NEDEN ERTELENDİ?
Öte yandan Erdoğan, ABD ile ilgili soruya yanıtında, 9 Mayıs'ta gerçekleşeceği açıklanıp sonrasında ertelenen Washington ziyaretine de değindi. "Sayın Biden ile programlanan görüşmeniz neden aniden ertelendi, ve ABD᾽nin, Türk-Yunan ilişkilerinde arabulucu rolü oynaması gerektiğine inanıyor musunuz?" sorusunu, şöyle yanıtladı:
"ABD ziyaretimiz karşılıklı programların uyuşmaması nedeniyle ertelenmiştir. Biliyorsunuz Amerika Birleşik Devletleri bir seçim arifesinde ve Sayın Biden’ın programları daha da yoğunlaştı. Bizim de programlarımız hem yurt içinde hem yurt dışında yoğun bir şekilde seyrediyor. Bu tip ziyaretler her iki tarafa da uygun zamanlarda gerçekleşir. Arkadaşlarımız muhatapları ile görüşmeler yapıyor ve uygun tarih belirleme çalışmaları devam ediyor.
Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilişkilerde Amerika Birleşik Devletleri’nin denge politikasını muhafaza etmesinden yanayız. Biz Yunanistan ve ABD, NATO’nun üyeleriyiz. Müttefiklik hukukuna uygun mesafede sürdürülecek ve yapıcı diyalog zeminini teşvik edici yaklaşımların yararlı olacağı kanaatindeyiz. Kaldı ki bizim Yunanistan ile aracısız doğrudan temas zeminimiz vardır. Bunu korumak ve geliştirmek ilişkilerimize daha fazla olumlu katkı sağlar."
MİÇOTAKİS İLETİŞİMİ VURGULADI, KARİYE KARARINI ELEŞTİRDİ
Miçotakis de Erdoğan'la yarın Ankara'da gerçekleştireceği görüşme öncesinde ılımlı mesajlar vermişti. Yunanistan Başbakanı iki komşu arasındaki iletişim gerilimli dönemlerde bile kesilmemesinin önemini vurgulamışı. "Konuşmamız, sürekli tetikte olmamızdan yeğdir" diyen Miçotakis, bölgesel istikrar ihtiyacına dikkat çekerek çatışma yerine işbirliği gerektiğini söylemişti. Öte yandan, Türkiye'nin Ege'de karşı çıktığı Deniz Parkı'nın sadece çevresel amaçlarla yapılacağını savunmuştu.
Yunanistan Başbakanı, İstanbul'un Fatih ilçesindeki 1500 yıllık Kariye'nin müze statüsünün kaldırılmasından dört yıl sonra yeniden camiye çevrilerek açılmasını ise eleştirmiş, bu konuyu Erdoğan'la görüşmesinde gündeme taşıyacağını eklemişti.
NE OLMUŞTU?
Türkiye ile Yunanistan arasında özellikle 2020 yılında Doğu Akdeniz'deki hidrokarbon aramaları nedeniyle tırmanan gerilim, Şubat 2023'teki Maraş merkezli depremlerin ardından hızla azalmıştı. Erdoğan ve Miçotakis, bu süreçte ilk kez NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi kapsamında 12 Temmuz 2023'te Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta bir araya gelmişti.
Görüşmede taraflar, çoklu iletişim kanallarını harekete geçirme konusunda mutabık kalmıştı. Bir sonraki görüşme ise 20 Eylül 2023'te Birleşmiş Milletler (BM) 78. Genel Kurulu vasıtasıyla ABD'nin New York şehrinde yapıldı. Türkevi'nde bir araya gelen ikili, temaslara ilişkin yol haritası ve zaman çizelgesi belirlemişti. Erdoğan'ın 7 Aralık 2023'te Atina'ya yaptığı ziyaret de yeniden diyaloğu beraberinde getirmişti.
İki lider, Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi'nin 5'inci toplantısı kapsamında Atina'da bir araya gelmişti. Ortak basın toplantısında Erdoğan, "Ege'yi barış ve işbirliği denizi haline getirelim istiyoruz. Türkiye ve Yunanistan olarak atacağımız adımlarla dünyaya örnek olalım arzusundayız" demişti. Miçotakis de "İki ülkenin çok iyi bir şekilde bir arada, çok sakin bir ortamda ilişkilerini devam ettirmesi çok önemli. Her bir tarafın yaşadığı sorunlara çözüm yaratabilmek çok önem arz ediyor" ifadelerine yer vermişti. (DIŞ HABERLER, AA)
Atina'dan Ankara'ya Kariye nedeniyle tepki yağıyor: SYRIZA eylem istedi
ABD'den Türkiye'ye 'Kariye'nin tarihine saygı gösterme' çağrısı