İPA Başkanı Buğra Gökçe: Her beş İstanbulludan biri elde ettiği gelirle geçinemiyor

Artı Gerçek - İstanbul Planlama Ajansı'nın (İPA) TÜİK verilerine dayandırdığı araştırmaya göre, 2022 yılında 12 bin 159 TL olan aylık ortalama hane halkı tüketim harcaması, 2023 yılında 24 bin 383 TL’ye yükseldi. Resmi enflasyon oranının yüzde 64,8 olarak açıklanmasına rağmen, harcamaların yüzde 100,5 oranında artması dikkati çekti.

Konuya ilişkin İPA açıklamasında, "Türkiye'deki hanehalkı harcamalarının bu dramatik değişimleri, ekonomik zorlukların ve harcama alışkanlıklarının nasıl etkilendiğini gözler önüne seriyor" denildi.

EN ÇOK HARCAMA YAPILAN ALAN DEĞİŞTİ

İPA açıklamasına göre, 2022’de hanelerin en yüksek harcama kalemi yüzde 22,9 ile gıda ve alkolsüz içecekler iken, 2023’te bu kalem yüzde 23,9 ile konut ve kira oldu. Gıda enflasyonu yüzde 71,1 ve dar gelirli gıda enflasyonu yüzde 111,7 (DİSK-AR) iken gıda kaleminin düşmesi, hanelerin yiyecekten tasarruf ediyor olması şeklinde yorumlandı.

GELİR GRUPLARI ARASINDAKİ FARKLILIKLAR

Aynı dönemde düşük gelir grubunda gıda ve alkolsüz içecek harcamaları yüzde 36,6 iken, yüksek gelir grubunda bu oran yüzde 14,5 olarak hesaplandı. Yüksek gelir grubunda ulaştırma harcamaları yüzde 28,3’ü bulurken, düşük gelir grubunda sadece yüzde 8,8 oldu. Tek kişilik hanelerde en yüksek harcama kalemleri yüzde 31,8 ile konut ve kira, yüzde 18,7 ile ulaştırma iken dört kişilik hanelerde ise yüzde 22,9 ile ulaştırma ve yüzde 21,9 ile konut ve kira öne çıktı.

EMEKLİ HANELERİNDE KONUT VE KİRA HARCAMALARI YÜKSELDİ

Emekli geliri olan hanelerde konut ve kira harcamalarının payı 2022’de yüzde 28,6 iken 2023’te bu pay yüzde 31,9’a yükseldi. Ulaştırma harcamalarının payı ise yüzde 15,9’dan yüzde 14,4’e düştü.

'HER BEŞ İSTANBULLUDAN BİRİ GEÇİNEMİYOR'

İPA Başkanı Buğra Gökce, kurumun mayıs ayı verilerine göre yaklaşık her beş İstanbulludan biri elde ettiği gelirle geçinemediği için borçlandığını belirtti. Gökce, "Bayrama neşeyle değil; borç içerisinde giriyoruz” dedi.

İPA raporunun açıklanması ile eş zamanlı olarak sosyal medya platformu X üzerinden bir paylaşım yapan Gökçe, "Artan hayat pahalılığı, derinleşen ve kronikleşen yoksulluk, gıda ve konut harcamalarının toplam harcamalar içindeki ağırlığının artması vatandaşların zorlanmasına neden oluyor" diyerek şöyle devam etti:

"Geçinemeyen vatandaşlar, bankalara borçlanıyor, borçlarını ödeyemeyenler icra takipleri ile karşılaşıyor. Kredi alma imkanı olmayan bazı vatandaşlar ise tefecilerin kucağına itiliyor. Ne yazık ki uygulanan yanlış ve gerçeklikten uzak ekonomi politikalarının ağır yükünü dar ve orta gelirliler, çalışanlar, emekliler ödüyor. Neşe içinde girmemiz gereken bayrama halkımız borç içerisinde giriyor."

Gökçe'nin, "Bayrama neşeyle değil; borç içerisinde giriyoruz" diyerek madde madde paylaştığı veriler şöyle:

'KART TAKİBİNE UĞRAYANLAR YÜZDE 70 ARTTI'

"* Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi verilerine göre 2024 Ocak-Nisan döneminde bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe uğrayan kişi sayısı geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 70 artarak 428 bin 678'e yükseldi.

* Bireysel kredi borcundan dolayı yasal takibe uğrayanların sayısı ise yüzde 32,5'lik artışla 267 bin 961 kişiden 354 bin 976 kişiye çıktı.

* Bireysel kredi ve kredi kartı borcunu ödememiş gerçek kişilerden yasal takip statüsünde veya varlık yönetim şirketlerince borcu takip edilen kişi sayısı 3 milyon 700 bini aştı.

'KREDİ BORÇLARI 3 TRİLYONU GEÇTİ'

* BDDK verilerine göre vatandaşların bankalara olan toplam kredi kartı ve bireysel tüketici kredisi borcu 3 trilyonu lirayı geçti.

* Yılın ilk 3 ayında 478 bin kişi ilk defa kredi kullandı. Bireysel kredi kullanan kişi sayısı 2024 yılının Mart ayında 40,3 milyon kişiye ulaştı.

* KOBİ'lerin bankalara borcu da 3,6 trilyon lira oldu.

* Ulusal Yargı Ağı Projesi verilerine göre, 1 Ocak 2024'te icradaki dosya sayısı 21 milyon 307 bin adetti. 12 Haziran 2024 itibariyle dosya sayısı 22 milyon 149 bine yükseldi. Sadece 6 ayda 842 bin yeni icra - iflas dosyası açıldı.

* IPA Mayıs ayı verilerine göre yaklaşık her 5 İstanbulludan biri elde ettiği gelirle geçinemediği için borçlanıyor.

* Artan hayat pahalılığı, derinleşen ve kronikleşen yoksulluk, gıda ve konut harcamalarının toplam harcamalar içindeki ağırlığının artması vatandaşların zorlanmasına neden oluyor. Geçinemeyen vatandaşlar, bankalara borçlanıyor, borçlarını ödeyemeyenler icra takipleri ile karşılaşıyor. Kredi alma imkanı olmayan bazı vatandaşlar ise tefecilerin kucağına itiliyor.

* Ne yazık ki uygulanan yanlış ve gerçeklikten uzak ekonomi politikalarının ağır yükünü dar ve orta gelirliler, çalışanlar, emekliler ödüyor. Neşe içinde girmemiz gereken bayrama halkımız borç içerisinde giriyor." (HABER MERKEZİ)

Kurban Bayramı'na et fiyatı gölgesi: 'Kısa vadede et fiyatları düşmez, planlı tarım politikası şart'