Malatya'da deprem paneli... Prof. Dr. Erdem Canbay: Yıllarca zemin etüdü yapılmadı
Yusuf DURDU
MALATYA - TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Malatya Temsilciliği tarafından ‘Şubat 2023 Depremleri’ paneli düzenlendi.
Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Salonu’nda düzenlenen panelde, ‘Deprem Felaketinin sebepleri’ konulu konferansı veren ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Erdem Canbay, “Türkiye’deki depremlerde insanlar ölüyor, sebep aynı. Sebebi biliyoruz ama bir doğa olayının felakete dönüşmesini neden engelleyemiyoruz? Teknik olarak bakarsanız doğru tasarlayacağız sonrada imalatını doğru yapacağız. Bu kadar basit” diye konuştu.
'DEPREM OLACAĞINI BİLMİYORDUK' GİBİ BİR KAÇIŞIMIZ YOK
1937 yılından beri deprem yönetmeliğinin olduğuna dikkat çeken Canbay, şunları söyledi:
“Genelde 1975 şartnamesine uyar. 2000 öncesi bina, 75 şartnamesine göre yapılmıştır, o dönemin şartnamesi de ciddi ve ağırdır. Etriye sıklaştırmasından perde duvarına kadar her şey var. Bizim yönetmeliklerle ilgili bir problemimiz yok. Deprem komisyonunda betonarmenin başındayım, ciddi değişiklikler yapacağız. Deprem şartnamesi kötü değil. 'Orada deprem olacağını bilmiyorduk' gibi bir kaçışımız da yok.Türkiye’nin ilk deprem tehlikeleri haritası 1945 yılında yapılmış, deprem tehlikeleri haritamızla ilgili de bir problem yok” dedi.
'TÜRKİYE NİYE BU DEPREM PROBLEMİNİ ÇÖZEMİYOR'
Canbay, inşaatla ilgili yasaların 4 bin yıldır var olduğunu ifade ederek, yasalarla ilgili bir problem olmadığını belirtti. 6 Şubat’ta iki ciddi deprem yaşandığını anımsatan Canbay, şunları kaydetti:
“Bir felakete sebep oldu. 11 il ve başka ülke etkilendi. Çok insan öldü, fazla sayıda bina toptan göçtü. Bazı eski binalar ayakta kaldı, bazı yepyeni hatta kentsel dönüşüme girmiş binalar göçtü. O zaman oturup düşünmemiz lazım, bunun sorumlularının olması gerek. 30 senedir depremden sonra inceliyorum, teknik sunumlar yapıyorum ama hiçbir etkisi olmuyor. Türkiye niye bu deprem problemini çözemiyor?
'ÇOK FAZLA YÖNETMELİK VAR, ARTIK BİRBİRİYLE ÇELİŞİYORLAR'
Japonya’da deprem oldu 100 kişi oldu, bizde resmi rakam 50 bin söylenen rakam 200 bin. Arada muazzam bir fark var. Şili’de bin kat büyük deprem oldu, 14 kişi öldü. O zaman bizim bir hatamız var. Benim bulabildiğim ilk sebep ahlaksızız, etik yoksunuyuz. Bir şeyleri yanlış yapıyoruz, yanlış yaptığımızı biliyoruz. Hukuk sistemimizde bir bozukluk var. Çok fazla yönetmelik ve kanun var, artık birbiriyle çelişmeye başlıyor ama iş ceza hukukuna gelince yaptırım yok, eksiğimiz var. Birçok kişi kolon kesiyor çünkü bir yaptırımı yok. Yapanın yanına kar kalıyor. Hem ahlaksızlık var hem de yaptırım yok hepsi bir araya gelince sonuç bu oluyor. İnşaatta yaptırım çok hızlı olmalıdır.”
'KAĞIT ÜZERİNDE EKSİK YOK AMA GERÇEKTE HİÇBİR ŞEY TAMAM DEĞİL'
İnşaat konusunda 66 yeterliliğin olduğunu dile getiren Canbay, “Bu yeterliliklerin hepsi alınsa sistem otomatik olarak düzgün olur. O operatörler o kadar önemliler ki; hepsi su katıyorlar. Alan memnun, veren memnun. Herkes işini düzgün yapacak. Eğitim şart, 66 adım var. Kâğıt üzerinde eksik hiçbir şey yok, gerçekte hiçbir şey tamam değil. Biz bilirkişilik değil bilmez kişilik yapıyoruz. Herhangi bir inşaat mühendisi bilirkişilik yapıyor. Saçma sapan bilirkişilikten dolayı hakimlerde yanıltılıyor. Ondan sonrada o rapora göre karar veriyorlar” dedi.
Canbay, Türkiye’de kayıtlı 450 bin müteahhidin olduğuna ve 300 bininin aktif çalıştığına dikkat çekerek, “Türkiye’de doktor sayısı 170 bin. 170 bin doktor var, 450 bin müteahhit var. Türkiye’de herkes işi gücü bırakıyor, müteahhit oluyor. Muazzam yarışmacı bir ortam var, yırtıcı, ahlaksız, kalitesiz oluyor. Bu kadar kolay olunmamalı” dedi.
'ZEMİN ETÜDÜ YAPILMADI'
Yıllarca zemin etüdünün yapılmadığını kaydeden Canbay, “Yapılır gibi yapıldı, yerine bile gidilmedi. Masa başında raporlar oluşturuldu. İki sene evvel 5 bin liraya rapor üretiliyordu. Deprem oldu, iş ciddiye bindi, şimdi 90 bin liraya zor alıyorsunuz. 5 bin lira iken kimse bir şey demedi, 90 bin lira oldu yine kimse sorgulamıyor” diye konuştu.
“Beton sorunu çözülmedi. Hala betonlarımız berbat” diyen Canbay, “Eskiden C16’yı amaçlardık 8 çıkardı, şimdi C35’leri hedefliyor, numuneleri 20’yi zor buluyoruz. Herkes su katıyor, bunu da herkes biliyor. İlk önce numuneler alınır, bittiği anda da suyu basıyor. Kalıpçı rahat yerleştiriyor memnun, transmikserde çok memnun hemen gidecek yeni beton alacak. Herkes memnun. O küpler mükemmel çıkıyor, su katılıyor, kürlemesi yapılmıyor. O nedenle beton mükemmel değil” ifadelerini kullandı.
Malatya depremini uzmanlar yorumladı: Arada kalan fay kırıldı
Malatya depremini uzmanlar yorumladı: Arada kalan fay kırıldı
