Niğde Belediyesi'nin 'su kaçağı' Sayıştay raporunda: Sayaç dahi takılmamış, 4.7 milyon TL tahsil edilmemiş

Müzeyyen YÜCE

İSTANBUL - Sayıştay Başkanlığı, kamu kurum ve kuruluşlarının 2023 yılı mali denetim raporlarını yayımladı. AKP yönetiminde olan Niğde Belediyesi’nin denetim raporunda dikkat çeken bulgulara rastlandı.

Raporda ücretsiz olarak su temin edilen belediyeye ait bazı hizmet binaları ile belediye sınırları içerisinde yer alan cami, Kur’an kursu ve umumi tuvaletlerde su sayacının olmadığı, bu nedenle de ne kadar su tüketiminin yapıldığının ölçülemediği belirtildi.

KAYIP KAÇAK ORANI YÜZDE 43

Bu kapsamda yapılan incelemede; 19 belediye hizmet binası, 69 cami ve 33 Kur’an kursu ile 21 umumi tuvalet yeri olmak üzere toplamda 141 taşınmazda ücretsiz su kullanımı yapıldığı ve bu yerlerde su sayacının olmadığı tespit edildi. Sayıştay, raporunda su kaynaklarının korunmasına vurgu yaparak su sayaçlarının takılması gerektiğini ifade etti. Aynı zamanda yine raporda Niğde’de yüzde 30 olması gereken su kayıp ve kaçak oranının 2023 yılında yüzde 43,16 olarak gerçekleştiği belirtildi.

‘BELEDİYE 4.7 MİLYON TL'LİK SU ALACAĞINI TAHSİL ETMEMİŞ’

Raporda ayrıca belediye tarafından su abonelik sözleşmesinden kaynaklanan alacakların düzenli bir şekilde takibinin yapılmadığına da dikkat çekildi. Yapılan incelemede; “İdarenin 1 ile 103 ay arasında değişen dönemler itibarıyla faturalandırdığı su bedellerinden 3.320.816,10 TL’si anapara, 1.964.470,87 TL’si gecikme zammı olmak üzere toplamda 5.285.286,97 TL tutarında alacağının bulunduğu, bu tutarın 561.717,93 TL’lik kısmı için yasal takibata başlandığı ancak geriye kalan 4.723.569,04 TL tutarındaki alacak için hiçbir işlem tesis edilmediği tespit edilmiştir” denildi.

‘KAMULAŞTIRMA İÇİN ÖDENEN TUTAR AKTİFLEŞTİRİLMEDİ, GİDER OLARAK KAYDEDİLDİ’

Raporda ayrıca bazı iş ve işlemlerle belediyenin mali yönden zarara sokulduğu belirtildi. Sayıştay Raporu’nda Niğde Belediyesi tarafından kamulaştırılan arazi ve arsaların kamulaştırma bedellerinin duran varlık hesabında izlenmesi gerekirken doğrudan gider kaydedildiği tespit edildi. Yapılan incelemede, “Belediye tarafından yürütülen projeler kapsamında kamulaştırılan alanlar için 2023 yılında ödenen toplam 4 milyon 583 bin 179,06 TL tutarındaki ödemenin, 250 Arazi ve Arsalar Hesabı yerine 630 Giderler Hesabına kaydedilerek doğrudan giderleştirildiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak, söz konusu kamulaştırma işlemleri sonucunda maddi duran varlıkların maliyet bedeline eklenmek suretiyle aktifleştirilmesi gereken tutarların anılan mevzuat hükümlerine aykırı olarak doğrudan gider kaydedilmesi sebebiyle 2023 yılı Bilançosunda 250 Arazi ve Arsalar Hesabının 4 milyon 583 bin 179,06 TL noksan ve Faaliyet Sonuçları Tablosunda ise 630 Giderler Hesabının ilgili tutar kadar fazla görünmesine neden olunmuştur” denildi.

‘ÖZEL ŞİRKETE BEDELSİZ VE SÜRESİZ TAHSİS’

Sayıştay raporuna göre kamu iradesi tarafından mülkiyetinde bulunan bir taşınmazın şube olarak kullanılması amacıyla kamu sermayeli bir anonim şirkete 3 yıllığına bedelsiz tahsis edildi. Yine kamuya ait başka bir taşınmazın da trafo alanı olarak kullanılması amacıyla madencilik alanında faaliyet gösteren özel bir şirkete bedelsiz ve süresiz tahsis edildiği tespit edildi. Raporda söz konusu tahsislerin mevzuata aykırı yapıldığı ve iptalinin sağlanması gerektiği ifade dildi.

‘TOPLU TAŞIMADA ‘GELİR TOPLAMA’ İHALESİZ PLAKA SAHİPLERİNE VERİLDİ, BELEDİYE ZARARA UĞRATILDI’

Sayıştay raporuna göre toplu taşıma hizmetinin bir parçası olan taşıma ücretlerinin toplanması yetkisi ihale yapılmaksızın protokol ile ticari tahsisli özel halk otobüsü plakası sahiplerine verildi. Plaka sahipleri ile imzalanan protokol maddelerinden bazılarının Niğde Belediyesi Özel Halk Otobüsleri Çalışma ve Seyrüsefer Yönetmeliği hükümlerine aykırılık teşkil ettiği ifade edilen raporda, söz konusu protokolün Belediye aleyhine sonuç doğuracak şekilde kurgulandığı kaydedildi. Bu konunun kamu idaresine sorulduğu, ancak herhangi bir açıklamada bulunulmadığına yer verilen raporda,

“Sonuç olarak, gelir getirici nitelikte olan gelir toplama hakkının bu alanda faaliyet gösteren firmaların katılımına açık bir şekilde 2886 sayılı Kanun hükümleri uyarınca ihale edilmesi ve ihale sonucunda belediyeye en yüksek getiriyi sağlayacak firmaya bu işin verilmesi gerekmektedir” ifadelerine yer verildi.

‘NİĞDE BELEDİYESİ 200 TİCARİ PLAKAYI İLALESİZ VE SÜRESİZ VERDİ’

Niğde Belediyesi sorumluluğundaki alanlarda ticari taksi plakalarının, ticari tahsisli özel halk otobüsü plakalarının ve servis taşımacılığı alanında faaliyet gösteren ticari plakaların 2886 sayılı Kanun hükümlerine aykırı olarak ihalesiz ve süresiz verildiği ifade edilen raporda,

“Niğde Belediyesi sınırları içerisinde faaliyet gösteren 131 adet ticari taksi, 69 adet ticari tahsisli özel halk otobüsü plakası olduğu, bu plakaların uzun yıllardır elinde bulunduran kişilerin bu haklarını ihalesiz bir şekilde elde ettiği, ihalesiz verilen plakalar açısından bir sürenin de öngörülmediği, bu açıdan söz konusu ticari plakaların yıllık olarak çalışma ruhsatlarının yenilenmesi suretiyle çalışmaya devam ettikleri tespit edilmiştir. Servis plakalarının da başvuranlardan gerekli şartları taşıyanlara ihalesiz bir şekilde doğrudan doğruya verildiği görülmüştür” tespiti yapıldı.

‘NİĞDE OTOGAR İŞLETMESİ AYNI KİŞİYE USULSÜZ KİRALANMIŞ’

Raporda ayrıca Niğde Şehirlerarası Otobüs Terminali’nin işletme hakkı ilk ihalede imza altına alınan sözleşme süresinin dolduğu 2013 yılından bu yana meclis tarafından mevzuata aykırı olarak alınan süre uzatımı kararları ile aynı kiracıya verildiği ifade edildi.

‘TEFTİŞ KURULU’NA USULSÜZ ATAMA’

Raporda idare tarafından Teftiş Kurulu Müdürlüğü Yönetmeliği hazırlanmadan söz konusu müdürlüğe müfettiş kadrosunda bulunmayan bir personelin atamasının yapıldığı kaydedildi. Yapılan incelemede; “İdare tarafından herhangi bir Teftiş Kurulu Müdürlüğü yönetmeliği hazırlanmadan ve dolayısıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından uygun görüş alınmadan Teftiş Kurulu Müdürlüğüne müfettiş sıfatına haiz olmayan bir personel atanmış ve bu personel tarafından fiilen herhangi bir görevin de yerine getirilmediği anlaşılmıştır” denildi.

İHALESİZ, DOĞRUDAN TEMİN YÖNTEMİ: 12 MİLYON ÖDENDİ

Niğde Belediyesi’nde yapılan Sayıştay incelemesinde, belediyenin mal ve hizmet alımlarında usulsüzlük iddiaları tespit edildi. Aynı veya benzer nitelikteki ihtiyaçların, ihalesiz doğrudan temin yöntemi ile çok sayıda parçalı işlem olarak aynı yükleniciden karşılandığı belirlendi. Aynı zamanda belediyenin benzer ve aynı nitelikteki işleri 10 parçaya böldüğü ve bu işlere toplamda 12 milyon 43 bin lira ödediği de raporda yer aldı. Bu durum Kamu İhale Kanunu’nda öngörülen temel ilkelere aykırı olarak değerlendirildi.