Suriye'de güç kaybeden IŞİD Horasan koluna ağırlık verdi: Yalova'dan 4 işçi Afganistan'a gitti

HTŞ'nin Suriye'de iktidarı ele geçirmesi sonrasında ülkede zayıflayan IŞİD, Horasan ve Afrika kollarına ağırlık verdi ve yöntemlerini değiştirdi. Türkiye'de devşirilen militanların IŞİD Horasan'a katılımı arttı. Son olarak Yalova'dan dört tersane işçisi Afganistan'a gitti.

Hale GÖNÜLTAŞ

ANKARA - HTŞ’nin (Hayat Tahriar el Şam) Suriye’yi ele geçirmesinin ardından IŞİD’in izleyeceği yol gündemdeki başlıklardan biri. IŞİD geçen hafta çevrim içi kanallarında 'cihadına' devam edeceğini duyurdu. HTŞ militanlarının İslam dışı bir yönetim kurmaya çalıştıklarını iddia etti ve 'mürtedlikle' (İslam’dan dönen) suçladı. 2019’da son toprağı Baguz’u kaybettikten sonra Suriye’deki varlığı zayıflayan örgüt Horasan ve Afrika kollarına odaklandı. Çevrim içi mecraların yanı sıra Türkiye’de yüz yüze sohbetlerle kazanılan radikaller IŞİD Horasan’a ulaştırmak için halen Türkiye güzergahını kullanıyor. IŞİD Horasan yapılanmasına çevrim içi uygulamalarda radikalleşen kadınların gidişleri de arttı. Kızları, 'dul gelinleri' IŞİD Horasan yapılanmasına giden ailelerin bir bölümü güvenlik güçlerine başvuruyor. Kimi aileler ise güvenlik güçlerine gitmeden önce yargı ve tanıdıkları güvenlik mensupları aracılığıyla önce durum değerlendirmesi yapıyor.

Yalova Cumhuriyet Başsavcılığı’nca sürdürülen soruşturmaya göre, Ekim 2023’te IŞİD’e silah ve eleman temin eden Ahlak ve Sünnet Dergisi çatısı altında örgütlenen Yalova’da ikamet eden dört tersane işçisi Horasan yapılanmasına katılmak üzere legal yollarla uçakla Pakistan’a gitti. Yalova’da işçi olarak çalışırken radikalleşen dört kişinin radikalleşme süreçlerine ilişkin konuşmak için ailelerine ulaştık. Fakat aileler konuşmayı reddetti.

IŞİD VE HTŞ ÇATIŞMASI 2013’TEN BU YANA SÜRÜYOR

HTŞ 2011 ve 2012'de IŞİD ile dirsek temasındaydı. 2013 sonrasında ise görece daha esnek El Kaide ile yakınlaştı. Tarihler 2016'yı gösterdiğinde HTŞ bağımsız bir örgüt olduğunu açıkladı. 2017'de Suriye İdlip’i büyük ölçüde ele geçirdi.

HTŞ’nin bağımsızlığını ilan öncesi ve sonrasında hem El Kaide hem de IŞİD bölgedeki uluslararası koalisyonun saldırılarına uğradı. Liderleri, yöneticileri suikast ile öldürüldü. IŞİD ile El Kaide çatışması bölgede yogun olarak sürdü. HTŞ bölgede gücünü kaybeden IŞİD’e yönelik saldırılarıyla da uluslararası kamuoyuna 'tehdit değiliz' mesajı verdi. IŞİD tüm bu süreçte her fırsatta HTŞ ve liderini hedef alan açıklamalar yaptı. HTŞ’nin Şam’ı ele geçirmesinin ardından da Colani’yi 'tekfir' (bir müslümanın, başka bir müslümanı kafirlik ile suçlaması) ilan etti. HTŞ militanlarının İslam dışı bir yönetim kurmaya çalıştıklarını iddia etti ve 'mürtedlikle' suçladı. IŞİD’e göre HTŞ Batı ülkeleri tarafından cihatla mücadele için desteklendi. IŞİD 'Suriye'de cihat devam edecek' kararlılığını dile getirdi.

IŞİD HORASAN VE AFRİKA YAPILANMASINI GÜCLENDİRİYOR

2019'da Uluslararası Koalisyon, Suriye'de IŞİD'in elinde kalan son toprağı Baghuz’u ele geçirdi. Bağhuz’un da kaybedilmesi örgütün zayıflamasıyla sonuçlanan bir dizi yenilgiyi izledi. Örgüt de Horasan ve Afrika kollarını güçlendirmeye odaklandı. IŞİD’in Suriye ve Irak’taki saldırılarında özellikle geçen yıl ciddi bir azalma oldu. Örgüt bölgede sınırlı sayıdaki eylemlerinde de vur kaç saldırı yöntemini kullandı.
Bu tabloyu IŞİD’in Türkiye’deki yapılanması açısından değerlendirelim;

2016 2017 yılları itibariyle Irak ve Suriye’den illegal yollarla gelip Türkiye’ye yerleşen IŞİD’lilerin faaliyetlerini ayrıntılı incelemek gerekiyor. Ayrıca Türkiye’ye gelen militanlardan istikametlerini IŞİD Horasan koluna çevirenler olduğu polis tutanakları ve iddianamalere yansıdı.

TÜRKİYE’DE IŞİD HORASAN YAPILANMASI VE ÖRGÜTE KATILIM

Türkiye’de yaşayan militanlar, örgüt talimatı ile hareket etti. Örgüt içi görevlendirmeye göre kimi militanlar Orta Asya’dan Türkiye’ye gelen militanların eğitim, barınma, legal ya da illegal yollardan Horasan koluna ulaşmalarında etkinlik gösterdi. Kimileri de örgütün Suriye yapılanmasına eleman kazandırma ve finans toplama faaliyetleriyle, Suriye’nin kuzeyindeki kamplarda tutulan ve IŞİD’li olduğu belirtilen kadınların çocukları ile birlikte kaçırılmaları için Türkiye Suriye sınırında sınırın her iki tarafındaki kaçakçıları organize etti. Bu dile getirdiklerimiz IŞİD’in Türkiye’deki faaliyetlerinden sadece resmi belgelere yansıyan başlıklar.

ÖRGÜTE KATILIM NASIL OLUYOR?

Özellikle son bir yıldır çevrim içi mecraların yanı sıra Türkiye’de yüz yüze sohbetlerle kazanılan radikallerin ve yerleşik militanların IŞİD Horasan bölgesine gidişlerinde bir artış gözlemlendi. Peki sistem nasıl işliyor? Örgüt saflarına katılma kararı alan ve örgütün onayından geçen bir kişi önce Türkiye içinden bir örgüt üyesi ile temasa geçiriliyor. Radikallere ulaşım, İstanbul, Ankara gibi büyük illerde havayolu yolculuk öncesi barınma ve uçak biletleri için finans desteği sağlıyor. Hem Türkiye Cumhuriyeti hem de Orta Asya ülkelerinden gelen militanlar direk uçuş ile Pakistan’a, illegal gidenler ise İran üzerinden Afganistan rotasını izleyerek IŞİD Horasan saflarına katılıyor.

YALOVA’DAN DÖRT TERSANE İŞÇİSİ IŞİD HORASAN’A KATILDI

Geçen Ekim ayında Yalova’da yaşayan dört Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı, İstanbul Sabiha Havalimanı’ndan havayolu ile IŞİD Horasan’a katılmak üzere Pakistan’a gitti. Tarihler 15 Kasım 2023”ü gösterdiğinde Yalova’da IŞİD’e düzenlenen operasyonda IŞİD’e silah temini ve eleman sağlayan 'Ahlak ve Sünnet Dergisi' bağlantılı üç kişi göz altına alındı. Dosyaya göre göz altına alınan şahıslardan biri de M.U.B. Söz konusu şahıs ve diğer iki kişi sorgularının ardından sevk edildikleri mahkemece “örgüt üyeliği” suçlaması ile tutuklandı.

Dosyanın ayrıntılarına geçmeden anımsatalım, yapının lideri Mahmud El Kurdi kod adlı Osman Akın örgüte silah ve eleman temin etmek gerekçesi ile Mayıs 2023’te tutuklanmıştı. Emniyet Genel Müdürlüğü Osman El Kurdi’nin göz altına alınması sonrası yaptığı açıklamada, Ahlak ve Sünnet Dergisi’nin cihat için Osman El Kurdi üzerinden eleman temini ve silahlanma çabası içinde olduklarını açıklamıştı. Osman El Kurdi kod adlı Osman Akın 11 ay tutuklu kaldı. 7 Mayıs tarihinde Osman El Kurdi’nin tahliye edildiğini kamuyona duyurduk.

AHLAK VE SÜNNET DERGİSİ YALOVA TEMSİLCİLİĞİNDE RADİKALLEŞTİLER

Tekrar dosyaya dönersek göz altına alınan M.U.B. Yalova’da tersane işçisi. Ahlak ve Sünnet Dergisi yapılanmasında yer alıyor. Evinde yapılan aramada yasaklı “Bir mücahidin günlüğü” isimli kitap, bir kılıç, ruhsatsız bir tüfek ve mühümmatları bulundu. İfadesine göre Yalova’ya sık sık gelen kod adı Muhammed El Kurdi isimli kişinin sohbetlerine katıldı.

ÇATIŞMA SİLAHI İKİ MP5 NEREDE KULLANILDI?

M.U.B. iki ayrı kişiye sosyal medya uygulaması üzerinden yaptığı yazışmalarda TSK ve Emniyet birimlerinin çatışma bölgelerinde kullandığı MP5 tipi silah ve mühimmat temin ettiği bilgisi görselleri ve yazışma dökümleri ile yer aldı. MP5 silahlardan birincisini 4 Temmuz 2024 tarihinde Kocaeli Gölcük’te oturan Eral İnanpolat, ikinci MP5’i ise Gökhan Altuntaş için temin ettiği soruşturma dosyasında yer alan bilgiler arasında. M.U.B. “silahları nereden ve kimden temin ettin?” sorusunda susma hakkını kullandı, IŞİD terör örgütü üyeliğinden tutuklandı. Yalova Cumhuriyet Başsavcılığı’nın soruşturma dosyasında yer alan bilgi ve kişi fotoğraflarına göre Yalova’da tersanede işçi olarak çalışan 4 kişi İstanbul Sabiha Gökçen havaalanında tarifeli uçakla Pakistan’a gitti. Söz konusu kişilerin ailelerine ulaşmaya ve radikalleşme süreçleri ve IŞİD’e katılmalarına ilişkin konuşmak için ulaştık. Fakat aileler görüşme talebimizi reddetti.

HORASAN’A KADINLAR DA GİDİYOR

Beri yandan IŞİD Horasan’a katılım sadece erkeklerle sınırlı değil. Suriye’de çatışmalar devam ederken IŞİD militanları ile çevrim içi sohbetlerde tanışıp uzun sohbetlerin ardından 'aşık' olduğu gerekçesi ile cihat bölgesine giden kadın profili, IŞİD Horasan için de geçerli. Bazı aileler, kızları ya da dul gelinlerinin IŞİD’e katılmış olabileceği kaygısı ile güvenlik güçlerine başvuruda bulundu. Ailelerin talebi, çocuklarının geri getirilmesi.

Kimi ailelerin tercihi ise güvenlik güçlerine gitmeden önce tanıdıkları bir hukukçuya danışma yöntemi. Öte yandan eğer istihbarat takibinde değilse, yakınlarının IŞİD Horasan yapılanmasına gittiklerinden sonradan haberdar olan ailelerin güvenlik güçlerine bildirimde bulunmak konusunda bir hayli kararsız kaldıklarını söyleyebiliriz. Aileler çocuklarının yargı ve ceza sistemine takılmaması, yaşadıkları bölgede terörist olarak anılmamaları gibi kaygılarla örgüte katılan yakınlarını Türkiye’ye getirmenin yollarını aramaya, onlara ulaşabilecek ya da bilgi edinebilecek kişilerle temasa öncelik veriyor.

Altı çizilmesi gereken bir diğer nokta da daha önce militanların büyük bir bölümünün eş ve çocuklarının da IŞİD Horasan bölgesinde güvenli evlerde yaşıyor olmaları. IŞİD Horasan bölgesinde kadınların militan ya da canlı bomba olarak kullanılması, çatışmalarda yer aldıklarına dair bugüne kadar herhangi bir bilgi ya da görüntü mevcut değil.

ŞİFRELİ YENİ ÇEVRİMİÇİ MECRALARA GEÇİŞ YAPILDI

IŞİD son aylarda iletişim, radikalleştirme faaliyetleri için bilinen uygulamalar dışında şifreli yeni mecraları da kullanmaya başladı. Keza örgüte finans sağlamak için 'hawala', kripto para birimi gibi yöntemleri de yeni uygulamalarla değiştirdi.

Telegram, Facebook, Rocket.Chat IŞİD’in yaygın olarak kullandığı mecralardan. IŞİD ve radikallerin kullandığı Telegram, güvenliği zayıf, güvenlik güçlerince erişim engeli getirilebilen sürekli ID değişikliği gerektiren çevrim içi bir mecra. Geçtiğimiz Kasım ayında Rocket.Chat’teki cihadist kanallardan, TeleGuard isimli mecraya geçiş önerildi. Örgüt halen Rochet.Chat üzerinden radikalleşme içerikli kanallarda yer buluyor. Fakat TeleGuard da yogun ilgi gördü. Çünkü sempatizan ve radikaller TeleGuard uygulamasını, sohbet ve eğitimlerinin yanı sıra illegal seyahatlerin yazılabilmesi için çok daha güvenilir bulunuyor. Bu mecrada, dark web’e nasıl girileceği, hangi sağlayıcıların kullanılması, güvenlik duvarlarının sırayla aşılması, ve radikkalerin eğitim, patlayıcı madde yapımı gibi sitelere nasıl giriş sağlanacağı da mevcut çevrim içi kitapçıkların yanı sıra, kısıtlı sayıda açılan sohbet odalarında uygulamalı olarak anlatılıyor. Ayrıca sınırlı üye ile sohbet açan bazı çevrim içi odalar da 'Lavender' ve 'Where is Daddy' gibi yapay zeka programlarından bir cihatçının nasıl yararlanabileceği konusunda bilgi veriyor.

GELENEKSEL 'HAWALA' BIRAKILIYOR, MONERO’YA GEÇİŞ YAPILDI

IŞİD’in finans sağlama, para aktarma yöntemleri de ulusal ve uluslararası güvenlik ve istihbarat birimleri tarafından takip ediliyor. IŞİD gelenekselleşen hawala yöntemini kullanıyor olsa da, tespit edilmekten kaçınmak için Bitcoin, Tether ve Ethereum , Monero gibi para birimlerine kaydırdı. Özellikle Monero işleminde gönderen ve alıcının isimlerinin tespit edilmesi mümkün olmuyor. IŞİD ve destekçileri Eylül 2023 tarihinden itibaren Monero yöntemi ile para toplamaya başladı. Sonh iki aydır çevrim içi bir mecrada eşleri IŞİD çatışma bölgesinde ölen kadınlar için bağışlar Monero kripto para yöntemi ile toplanmaya başlandı.

ışid Afganistan