Toz taşınımının etkileri nelerdir?
Son günlerde ülkemizde sıklıkla görünen 'toz taşınımı' ne anlama geliyor? Toz fırtınası etkiliyken dışarı çıkmak tehlikeli mi? Gelecekte bu toz fırtınalarından daha fazla mı göreceğiz?
Özellikle kurak ve yarı kurak iklimlerde görülen bir meteorolojik olay olan 'toz taşınımı'nı son günlerde sıklıkla yaşamaya başladık. Azalan yağış ve artan kuraklık oranıyla birlikte daha sık görülemeye başlanan toz taşınımı, Türkiye'ye toz fırtınaları genel olarak Irak ve Suriye üzerinden gelirken, en çok etkilenen illerin başında Konya, Karaman, Niğde, Ankara, Kayseri, Iğdır ve Urfa olarak biliniyor.
Kurak ve yarı kurak iklimlerde görülen bu olay, iklim krizinin ve artan kuraklığın etkisiyle daha sık ve daha kuvvetli olarak görülebilmekle birlikte, özellikle yağışların az olduğu bölgelerde yeşil alanların azalması ve bitki örtüsünün tahrip edilmesi de toz fırtınalarının daha sık görülmesinin en önemli sebepleri arasında yer alıyor.
WebTekno'da yer alan habere göre; Bilim insanları, yaşanan bu üzücü döngü sebebiyle gelecekte daha fazla toz fırtınası ve toz taşınımına şahit olacağımız görüşünde.
Toz fırtınaları ile taşınan partiküller solunduğunda akciğerlere kadar ulaşarak nefes darlığı, hırıltılı solunum gibi rahatsızlıklara sebep olurken uzmanlar, astım, bronşit, akciğer veya alerjik hastalıkları bulunanların havada yoğun toz olan durumlarda dışarı çıkmamasını, evlerin cam ve kapılarını kapatmalarını, dışarı çıkmak zorunda kalırlarsa da koruyucu bir maske takmalarını öneriyor.
Solunum hastalıklarının yanında, çöl kumları ile birlikte taşınan yüksek miktarda kurşunun da insan sağlığı üzerinde oldukça kötü etkileri olduğu biliniyor. Kurşun çökelerek toprağa, tarım alanlarına ve su kaynaklarına karışıyor. Buradan da vücudumuza giriyor. Uzmanlar, kemik ve dokularda biriken kurşunun beyin hasarlarına ve ölümlere sebep olduğunu söylüyor. Ayrıca düşük dozda kurşun birikiminin bile anne karnındaki bebeklere ve çocuklara büyük zarar verdiği ifade ediliyor. Tozun aynı zamanda cilt ve saç problemlerine de yol açabileceği söyleniyor.
Toz fırtınalarının yoğun yaşandığı coğrafyalarda bu süreçte okulların tatil edilmesi gibi türlü önlemler alınıyor. Bireysel olarak ise toz taşınımı ya da fırtınası devam ederken dışarı çıkmamak, içinde bulunulan mekana toz girişini engellemek ve eğer dışarı çıkacaksak da maske kullanmak gerekiyor. Ancak burada maskenin yalnızca 'zorunlu' durumlarda çıkılması gerekirse etkiyi azaltacak bir destek elemanı' olarak sunulduğunu belirtmekte fayda var.
