Yeşil Sol Partili Ayşegül Doğan, Bakan Tunç'a cezaevindeki çocukları sordu
Artı Gerçek - Yeşil Sol Parti Milletvekili Şırnak Milletvekili Ayşegül Doğan, anneleri ile beraber cezaevlerinde kaç çocuk kaldığını ve çocukların yaşadıkları sorunları Meclis gündemine taşıdı. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç'un yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı'na soru önergesi veren Doğan, şunları kaydetti:
'CEZAEVLERİNDE BÜYÜYEN ÇOCUKLARA MAHKUM DEĞİL, ÇOCUK MUAMELESİ YAPILMALIDIR'
“Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 65. maddesi Türkiye’de anneleri hükümlü olan çocukların 6 yaşına kadar annelerinin yanında kalmasını düzenlemektedir. Kanun, bu çocukların 6 yaşından sonra çocuk yuvalarına veya yetiştirme yurtlarına yerleştirilmelerini öngörüyor.
14 Nisan 2020’de, Ceza İnfaz Yasası’nda pandemi nedeniyle yeni bir düzenleme yapılarak, hapis cezası infazının, hamile olan veya doğurduğu tarihten itibaren bir yıl altı ay geçmemiş bulunan kadınlar için geri bıraktırılması uygulanmaya başlanmıştır. Ancak bu geçici tedbire bir istisna getirilerek, örgüt üyeliği kapsamında işlenen suçlardan tutuklu ya da hükümlü olanlar ceza indirimleri ve infaz ertelemelerinde kapsam dışı bırakıldı.
'DÜZENLEMENİN KAPSAMINA GİREN ÇOĞU KADIN, BU ERTELEMEDEN YARARLANAMIYOR'
Gerçek şu ki düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında siyasal hak sayılması gereken pek çok faaliyet de soruşturma ya da kovuşturma aşamasında örgüt suçu kapsamına sokulduğundan, düzenlemenin kapsamına giren çoğu kadın, bu ertelemeden yararlanamıyor. Yapılan çalışmalar 0-6 yaş grubunda anneleri ile cezaevinde kalan çocukların ciddi sorunlarla karşı karşıya olduğunu ortaya koyuyor. Bu sorunların başında çocuklu annelerin koğuşlarda dışlanması, çocuklar için ayrı yemeklerin çıkmaması, çocukların fiziksel ve mental gelişimleri için gerekli ve yeterli imkanların olmaması, çocukların annesiz doktora götürülmesi, çocuklar için ayrı yatakların olmaması gelmektedir.
Çocuklar, kreş dahil birçok yere giriş çıkış yaparken defalarca 'mahkum kabul' denilen x-ray cihazından geçmek zorunda bırakılmaktadır. Çocuklara cezaevlerinde mahkûm muamelesi yapılması yerine 'çocuk' olarak görülüp bu yönde düzenleme/muamele yapılmalıdır.
'ÇOCUKLARIN VE ANNELERİNİN KOŞULLARININ YASALARA UYGUN HALE GETİRİLMESİ GEREKMEKTEDİR'
Uluslararası anlaşmalar ve özellikle BM Bangkok Kuralları hamile, emziren ve çocuğuyla birlikte hapishanede kalan kadınlara ilişkin düzenlemeler içermektedir. Bu metinlerde, 'Hamile/yeni doğum yapmış/emzirme döneminde/çocuklarıyla kalan mahpuslara, ihtiyaçlarına göre yaklaşımlarda bulunulmalı; çocuklar, uzmanlar tarafından takip edilmelidir. Annesiyle birlikte tutulan çocuk, asla bir mahpus muamelesi görmemelidir' denmektedir.
Cezaevinde kalan tutuklu/hükümlü ebeveynlerin ve ebeveynleri ile birlikte cezaevinde tutulan çocukların eğitim, sağlık, beslenme, oyun ve sosyal gelişim ihtiyaçlarının eksiksiz şekilde karşılanması, ilgili cezaevlerinin düzenli olarak denetlenmesi, hak ihlallerinin bir an evvel tespitinin yapılarak, çocukların ve annelerinin ortam ve koşullarının ivedilikle yasalara uygun hale getirilmesi gerekmektedir.”
Ayşegül Doğan Adalet Bakanı Yılmaz Tunç'a yanıtlaması istemi ile şu soruları yöneltti:
1- Cezaevlerinde Ağustos 2023 sonu itibariyle hamile hükümlü/tutuklu ile doğum yapan hükümlü/tutuklu kadın sayısı kaç?
2- Cezaevlerinde Ağustos 2023 sonu itibariyle, 0-6 yaş kaç çocuk veya bebek annelerinin yanında büyüyor?
3- Cezaevinde olan 0-6 yaş çocuklar için yeterli hijyen, beslenme, ısı ve havalandırma koşulları sağlanıyor mu? Çocukların sağlık hizmetine erişimi sağlanıp, rutin aşılarının takibi yapılıyor mu?
4- Cezaevlerinde çocukların gelişimine uygun beslenme ihtiyaçları nasıl ve kimler tarafından karşılanıyor? Emziren anneler için gerekli ek gıdalar temin ediliyor mu?
5- Cezaevi içerisinde çocuk doktoru, hemşire ve çocuğun psikolojik durumunun takibi için gerekli uzmanlar hazır bulunuyor mu?
6- Cezaevi koşullarında çocukların okul öncesi/sonrası eğitim ihtiyaçları nasıl karşılanmaktadır? Çoğunluğu cezaevinde doğan/büyüyen çocuklar olduğundan, bu çocuklara düzenli psiko-sosyal destek veriliyor mu?
7- Anneleriyle birlikte cezaevinde tutulan çocukların fiziksel/sosyal/psikolojik ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla, anne mahpusların ev hapsi gibi cezaevi dışı çözümlerle tahliye edilmesi için bakanlık tarafından herhangi bir planlama yapılıyor mu?
8- BM Bangkok Kurallarında geçen "Annesiyle birlikte tutulan çocuk, asla bir mahpus muamelesi görmemelidir" düzenlemesinin ve BM Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin ilgili maddesinin etkin bir şekilde uygulanmasını sağlamaya yönelik bakanlığın herhangi bir çalışması var mı?
9- 14 Nisan 2020'de Ceza İnfaz Yasası'nda pandemi nedeniyle yapılan değişiklikten kaç kadın tutuklu faydalandı? Siyasi duruşları nedeniyle bu uygulamadan kaç kadın yararlanamadı? (HABER MERKEZİ)
İHD, Türkiye Hapishanelerinde Hak İzleme Raporu'nu açıkladı: Kürtçe yasağı, işkence, tecrit...
