Deniz’lerden bugüne…

Can DÜNDAR

ARTI GERÇEK - 1968 Haziranında üniversiteler ayaktaydı. 2 bin öğrenciye çıkış belgesi veren eğitim sisteminde reform isteyen öğrenciler boykottaydı. 12 Haziran’da İstanbul Üniversitesi’nin bahçesinde
toplanan öğrencilere konuşan Deniz Gezmiş, "Haklarımızı alana kadar yönetime el koyuyoruz" demiş ve işgalin fitilini ateşlemişti.

"Dağ başını duman almış" marşı eşliğinde rektörlüğe yürüdüler. Rektör Ekrem Şerif Egeli, öğrencileri ayakta karşıladı, isteklerini sordu. Deniz, "Devrim yapmaya geldik" dedi: "Bu bozuk eğitim
düzenini yeniden kuracağız."

Egeli, "Yaygara yapmayın da konuşalım" deyince de sert çıktı: "Bu yaygara değil, gençliğin sesidir. İstifa et." Rektör binayı terk etti, makam arabasının tekerlekleri indirilmişti, özel arabasına binip gitti. Öğrenciler kapıyı kapatıp rektörün odasına yerleşti. İşgal Komitesi kuruldu. Bildiriler okundu.

Bahçeye site yurdundan getirilen yataklar serilirken Rahmi Saltuk rektörün odasındaki toplantı masasının üzerine bağdaş kurmuş bağlamasıyla türküler söylüyordu.

Günler sonra İstanbul Valisi, Deniz’in babası Cemil Gezmiş’i aradı, "Bu işlerin başı, senin oğlunmuş. Söyle de işgale son versin" dedi. Cemil bey, üniversiteye gidip bunu söyleyince Deniz,
"İstiyorlarsa vilayeti de basalım" cevabını verdi. Ama bir müzakere fırsatı doğduğunu anlayınca gitti, Vali ile görüştü. İşgalin kaldırılması karşılığında her fakültede komiteler kurulması, reformun öğrencilerle birlikte hazırlanmasında uzlaşmaya vardılar.

2 hafta sonra, 27 Haziran’da işgal kaldırıldı. Rektörü üniversiteye buyur ettiler. Yaz boyunca hocalarıyla birlikte yasalar, yönetmelikler üzerinde çalıştılar. Ama üniversite açıldığında komitelerin talepleri karşılanmadığı gibi, İşgal Komitesi yöneticileri için 5’er yıl hapis talebiyle dava açıldı.

Deniz, "Baba, bizi oyuna getirdiler" dedi. Artık haklarını üniversitede değil, sokakta arayacaklardı.
Sokakta onları Milli Türk Talebe Birliği bekliyordu. Aralarında Abdullah Gül ve Tayyip Erdoğan da vardı.