Düşünce Özgürlüğü Bülteni: Bir haftada neler yaşandı?
Düşünce Suçuna Karşı Girişim Platformu, haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni'ni yayımladı. Bültende, AGİT'in "Seçimler şeffaf ve tarafsız değildi" açıklaması, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin 70 gazeteci ve yazarı hedef alan ilanı, Eren Erdem'in tutuklanması, sosyal medya paylaşımları nedeniyle yapılan gözaltılar gibi gelişmelere yer verildi. Bültende ayrıca düşünce suçu kapsamında geçtiğimiz hafta görülen duruşmalara da yer verildi.
Düşünce Suçuna Karşı Girişim Platformu'nun hazırladığı 14 maddelik Düşünce Özgürlüğü Bülteni şöyle:
MEHMET ALTAN TAHLİYE EDİLDİ
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, 15 Temmuz Darbe girişimiyle ilgili yargılandığı davada ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırılan gazeteci Mehmet Altan'ın tahliyesine karar verdi. Karara gerekçe olarak Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) Altan hakkında hak ihlali kararı verdiği ve bu kararın bağlayıcı olduğu gösterildi.
21 aylık tutuklu bulunan Altan hakkında AYM, Ocak ayında hak ihlali yapıldığı gerekçesiyle tahliye kararı vermiş, ancak yargılamayı yapan İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi karara uymamıştı. Davanın diğer sanıkları Ahmet Altan, Nazlı Ilıcak, Fevzi Yazıcı, Yakup Şimşek ve Şükrü Tuğrul Özşengül'ün ise tutukluluk hallerinin devamına karar verildi. İstinaf yargılaması için 21 Eylül'e duruşma günü verdi.
AGİT: SEÇİMLER ŞEFFAF VE TARAFSIZ DEĞİLDİ
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) seçim gözlem heyeti 24 Haziran seçimlerine yönelik hazırladığı ön raporunu açıkladı. Kampanya sürecinde adaylara eşit koşulların sunulmadığının altını çizen AGİT temsilcileri OHAL’in kampanya sürecini etkilediğini, seçimlerde şeffaflık ve tarafsızlık ilkesinin sağlanmadığını belirtti. Ayrıca gözlemciler Türkiye'de ilk kez güvenlik endişesi yaşadıklarını aktardı.
Raporda Erdoğan ve AKP’nin devlet kaynaklarını orantısız bir şekilde kullandığı, iktidara bağlı kamu ve özel medya kuruluşları ile usulsüz bir avantaj sağladığı; OHAL koşulları altında toplanma ve ifade özgürlüğünün kısıtlandığı belirtildi. Temel hak ve özgürlüklere yönelik kısıtlamaların seçim üzerinde büyük bir etki yarattığını vurgulayan AGİT gözlem heyetinin koordinatörü Ignacio Sanchez Amor, "Türkiye'deki bu kısıtlamaların mümkün olan en kısa sürede kaldırılmasını umuyoruz" dedi. Gözlemcilerin sandık başlarına alınmasının engellendiğini de belirten Amor heyette yer alan Alman Sol Parti milletvekili Andrej Hunko ile İsveçli parlamenter Jaber Karim Amin'in ülkeye girişine izin verilmemesini de eleştirdi; "İki üyemizin terörist oldukları gerekçesiyle gözlemcilikten men edilmesi kabul edilemez" dedi.
İHD VE TİHV'DEN SEÇİM SÜRECİNDEKİ HAK İHLALLERİ RAPORU
İnsan Hakları Derneği (İHD) ile Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) seçim propaganda dönemi boyunca yaşanan ihlalleri raporlaştırdı. Rapora göre yaklaşık iki aylık dönemde HDP’ye 93, İyi Parti ve CHP’ye 12’şer, Saadet Partisi’ne 8, AKP’ye yönelik ise 2 saldırı ve ihlal gerçekleşti. Olaylarda 4 kişi hayatını kaybederken, 90 darp ve yaralanma yaşandı.
Seçim çalışmaları sürecinde HDP’li 26 kişi ve Saadet Parti’li 2 kişi işkence ve kötü muamele gördü. Raporda ayrıca, gözaltı ve gözaltı yerleri dışında işkence ve kötü muamele gören 33 kişinin tamamının HDP’li olduğu belirtildi.
Bu süreçte 361’i HDP’li 387 kişi gözaltına alınırken, bu isimlerden 13’ü HDP’li 15’i tutuklandı. Bağımsız Milletvekili Adayı Mahmut Konuk ise ayrı ayrı tarihlerde tam 11 kez gözaltına alındı. Ayrıca HDP’nin 17, CHP ve İyi Parti’nin ise 2’şer etkinliği yasaklandı.
İHD oy kullanma işlemleri sırasında Urfa, Erzurum, Diyarbakır, İzmir, Siirt, İstanbul, Ankara, Batman, Siirt, Mardin ve Denizli'de yaşanan ihlallerle ilgili ihbarları da duyurdu. Ayrıca dört ilde seçimleri takip etmek için yurtdışından gelen ve aralarında gazetecilerle Fransa Komünist Partisi heyeti üyelerinin de olduğu 10 kişi gözaltına alındı.
MHP LİDERİ BAHÇELİ'DEN GAZETECİ VE YAZARLARI HEDEF ALAN İLAN
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, gazetelerde yayınlanan tam sayfa ilanla partisine "iftira, itham ve isnatta bulunduğunu" iddia ettiği kişileri hedef aldı. Bahçeli mesajının altında seçim sürecinde kendisi ve partisini eleştiren gazeteci, yazar, araştırma şirketi yöneticileri ve akademisyenlerden oluşan bir isim listesine yer verdi; "Sizin gibiler olmasa hakikat, haysiyet, doğruluk, adamlık, ahlak, insanlık nasıl seçilir, ayırt edici vasfını nasıl gösterirdi... Yaptıklarını, yazdıklarını, yıktıklarını, yorumlarını hiç unutmayacağız." dedi.
Konuyla ilgili bir açıklama yayınlayan Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, siyasi parti temsilcilerinin, beğenmedikleri haber ve yorumları yazan gazeteci ve yazarların listesini tutup bu kişileri hedef göstermesi halinde Türkiye’de demokrasiden söz edilemeyeceğini vurguladı.
Bahçeli’nin eleştiriler karşısında cevap hakkının olduğunu belirten Türkiye Gazeteciler Sendikası "Ancak meslektaşlarımızı 'iftira kampanyası' yürütmekle suçlaması çizgiyi aşmaktır. İsim listesi yayınlayarak gazetecileri hedef gösterenlerden çekinmiyoruz, korkmuyoruz." dedi.
CHP'Lİ EREN ERDEM TUTUKLANDI
İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi'nin talimatı üzerine Ankara'da gözaltına alınan 25. ve 26. dönem CHP İstanbul Milletvekili Eren Erdem tutuklandı.
Erdem hakkında Fetullah Gülen cemaati yapılanmasına yardım ettiği iddiası ve 22 yıl hapis cezası istemiyle hazırlanan iddianame geçtiğimiz günlerde kabul edilmiş, davanın ilk duruşmasının 19 Eylül'de yapılması karara bağlanmış ve Erdem'e yurtdışına çıkış yasağı getirilmişti. Davanın iddianamesinde MİT TIR’ları operasyonuna ilişkin tutanaklarının kendisinde bulunması ve bunları yayması iddiası ile Zaman gazetesine operasyon yapıldığı gün gazeteye giderek destek olması da suçlama konusu yapılıyor. Erdem 24 Haziran seçimlerinde CHP tarafından aday gösterilmemişti.
SANATÇI HOZAN CANE TUTUKLANDI
Kamuoyunda "Hozan Cane" ismiyle tanınan sanatçı Saide İnaç sosyal medya paylaşımları nedeniyle tutuklandı. Almanya vatandaşı olan sanatçı HDP’nin seçim çalışmaları kapsamında gittiği Edirne’de gözaltına alınmıştı. Edirne 1. Sulh Ceza Hakimliği tarafından tutuklanan sanatçı ‘örgüt propagandası’ yapmakla suçlandı.
SEÇİM DÖNEMİNDE TUTUKLANAN HDP ÜYELERİ HAKKINDA İDDİANAME TAMAMLANDI
28 Nisan’da İstanbul’da HDP Güngören ilçe binasında seçim gündemiyle yapılan toplantıya düzenlenen baskınla gözaltına alınan ve 3 Mayıs’ta İstanbul 5. Sulh Ceza Hakimliği’nce ‘örgüt propagandası’ iddiasıyla tutuklanan 10 HDP üyesi hakkındaki iddianame tamamlandı. İddianameyi kabul eden İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi aralarında HDP İstanbul İl Eş Başkanı Cengiz Çiçek’in de bulunduğu 9 kişinin tahliyesine karar verdi. Partinin Güngören İlçe Eş Başkanı Ömer Özkan’ın tutukluluğu sürerken davanın ilk duruşması 3 Ağustos’ta görülecek.
TİYATRO OYUNCUSUNA SOSYAL MEDYA PAYLAŞIMLARI NEDENİYLE VERİLEN CEZA ONANDI
Yolcu Tiyatro oyuncularından Cenk Dost Verdi’ye sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek verilen hapis cezası istinaf mahkemesi tarafından onandı. ‘Örgüt propagandası’ suçlamasıyla 2 yıl 6 ay hapse mahkum olan Verdi’nin cezası 10 ay 15 güne indirildi.
Sosyal medya üzerinden bir açıklama yayınlayan oyuncu "Nuriye ve Semih’in onurlu mücadelesine tanık olmamızı, Berkin Elvan deyince içimizin yanmasını, 59 gün boyunca cenazesi verilmeyen kardeşimiz Aziz Güler’e hasretimizi, Gezi şehitlerinin bıraktığı mirasa sahip çıkmamızı, yağmalanan piyanolarıyla, sazlarıyla, gitarlarıyla, kemanlarıyla pes etmeden sanatlarına devam eden Grup Yorum’un ezgilerini mırıldanmamızı, her türlü ayrımcılığa ve şiddete sessiz kalamayışımızı, sanatın üretici ve birleştirici gücüyle çoğalmamızı suç saydılar!" dedi.
KÖŞE YAZISINA 'ERDOĞAN'A HAKARET'TEN DAVA
Evrensel gazetesi yazarı Kamil Tekin Sürek hakkında, "Faşist Diktatörlük" başlıklı köşe yazısı nedeniyle dava açıldı. Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edilen iddianamede "Faşist diktatörlüklerde, iktidara en ufak eleştiri getirdiğinizde hakkınızda davalar açılır, işinizden olursunuz, hatta terörist ilan edilirsiniz. Ama, iktidar sahiplerinin her türlü yasalara aykırı fiilleri yargılanmaz. Bunları nereden biliyoruz? Tarihten. Hitler, Mussolini, Salazar, Franco, Pinoşe, Saddam, bin Ali vb. ülkelerini böyle yönetti." diyen Sürek, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret etmekle suçlanıyor.
ANKARA VALİLİĞİ 'PRIDE' FİLMİNİN GÖSTERİMİNİ YASAKLADI
Ankara Valiliği, Komünist LGBT'ler grubunun 26. Onur Haftası kapsamında organize ettiği, İngiliz yapımı "Pride" (Onur) isimli filmin gösterimini OHAL kapsamında yasakladı. Valilik, "toplumsal duyarlılık" gerekçesiyle yasakladığı film gösteriminin ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik’ edeceğini ve provokasyonlara neden olabileceğini öne sürdü.
BİR HAFTADA 256 SOSYAL MEDYA KULLANICISINA SORUŞTURMA
İçişleri Bakanlığı, son bir haftada (18-25 Haziran) sosyal medya paylaşımları nedeniyle 256 kişi hakkında soruşturma başlatıldığını duyurdu. 346 sosyal medya hesabı hakkında yapılan incelemeler sonucu açılan bu soruşturmalarda sosyal medya kullanıcılarına ‘örgüt propagandası’, ‘devlet büyüklerine hakaret’, ‘halkı kin, nefret ve düşmanlığa sevk’, ‘devletin bölünmez bütünlüğüne kast’ gibi suçlamalar yöneltildi. Öte yandan bu hafta içerisinde Edirne, Urfa ve Elazığ’da 4 kişi sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek tutuklandı.
SOSYAL MEDYA PAYLAŞIMINA 'ÖRGÜT PROPAGANDASI'NDAN 1 YIL 3 AY HAPİS
Kayseri 2. Ağır Ceza Mahkemesi, soyal medya paylaşımları nedeniyle yargılanan Ahmet G.’yi ‘terör örgütü propagandası yapma’ suçundan 1 yıl 3 ay hapse mahkum etti. "Terör örgütünün cebir, şiddet ve tehdit içeren yöntemlerini meşru göstermek, övmek ve teşvik etmek"le suçlanan sanık hakkındaki hükmün açıklanması geriye bırakıldı.
ODTÜ'DE İKİ ÖĞRENCİYE 'ÖRGÜT PROPAGANDASI' VE 'ERDOĞAN'A HAKARET'TEN SORUŞTURMA
Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nde (ODTÜ) iki öğrenciye ‘terör örgütüne üye olmak’, ‘terör örgütü propagandası yapmak’, ‘Cumhurbaşkanına hakaret’, ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik’ ve ‘devletin askeri teşkilatını aşağılamak’ iddialarından disiplin soruşturması açıldı. Açılan idari soruşturmanın, 22 Şubat günü Ankara’da gerçekleştirilen polis operasyonu ile ilgili olduğu öğrenildi. Operasyonla gözaltına alınan öğrenciler mahkemeye çıkarıldıktan sonra serbest bırakılmıştı.
SALDIRI VE TEHDİTLER NEDENİYLE SPOD LGBTİ OFİSİ BİR SÜRE KAPALI KALACAK
SPoD LGBTİ, güvenlik nedeniyle dernek ofisinde yapılması planlanan tüm faaliyetlerinin ileri bir tarihe ertelediğini ve derneğin Onur Haftası kapsamında düzenleyeceği etkinlikleri de iptal etmek zorunda kaldıklarını açıkladı.
Ofis, 26 Haziran Salı akşamı, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar eğitimiyle ilgili bir toplantı sırasında saldırıya uğramış, olay yerine gelen polis, saldırganlara müdahale etmek yerine, savcıdan arama izni alarak dernek ofisinde arama yapmıştı. Dernek, saldırı ve tehditler ile polisin saldırganlarla birlikte hareket etmesi nedeniyle dernek binasının bir süre kapalı kalacağını açıkladı.
DÜŞÜNCE SUÇU DURUŞMALARI
Barış İçin Akademisyenlerin yargılamaları 26 ve 28 Haziran günü İstanbul 34. ve 35. Ağır Ceza Mahkemelerinde devam etti. Gelecek duruşmalar 18 Ekim ve 22, 24 Ocak tarihlerine ertelendi.
Taraf gazetesi davasında Ahmet Altan, Yasemin Çongar, Yıldıray Oğur, Mehmet Baransu ve Tuncay Opçin’in yargılandığı dava 27 Haziran tarihinde İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılamaya devam edildi. Dava 17 Ekim’e ertelendi.
Gazeteci Deniz Yücel’in yargılandığı dosya 28 Haziran günü İstanbul 32. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkeme heyeti Yücel’in ifadesinin ikamet ettiği yerdeki yargı mercilerince alınmasına karar verdi. Dava, 20 Aralık saat 09.30’a kaldı.
Özgür Gündem çalışanı 22 kişinin ‘görevi engellemek için direnmek ve hakaret’ suçlamasıyla yargılandığı dava 29 Haziran günü İstanbul 5. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Bülteni hazırladığımız sırada mahkeme henüz sonuçlanmamıştı.
GELECEK HAFTANIN DURUŞMALARI
Örgüt üyeliği ile suçlanan tutuklu gazeteci Seher (Seda) Taşkın'ın tutuklu yargılandığı davanın ikinci duruşması, 2 Temmuz günü Muş 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek.
Barış İçin Akademisyenlere açılan davalar bu hafta da devam ediyor. Akademisyenler 3, 5 ve 6 Temmuz tarihlerinde İstanbul 32, 34. ve 36. Ağır Ceza Mahkemelerinde yargılanacaklar.
HDP Eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ, hakkında hazırlanan 7 ayrı fezlekenin birleştirilmesiyle, 'Terör örgütü yöneticiliği', 'Terör örgütü propagandası yapmak', 'Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet', 'Halkı kin ve düşmanlığa tahrik' ve 'Suç işlemeye tahrik' suçlarından yargılandığı dava 6 Temmuz günü Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülecek.
18 Nisan günü Ferhat Tunç hakkında "Cumhurbaşkanı'na hakaret" suçundan 1 yıl 5 aydan 5 yıl 8 aya kadar hapsi talebiyle açılan dava Büyükçekmece 14. Asliye Ceza Mahkemesi'nde görülecek. Duruşma 6 Temmuz günü saat 09:10’da başlayacak.
